Fractal

Ο Στέφανος Λίβος στο Εργαστήρι του συγγραφέα

 

StefanosLivos

 

Υπάρχουν άνθρωποι που ακούνε μια ιστορία και την χαίρονται, υπάρχουν και άνθρωποι που ακούνε μια ιστορία και τη μεγαλώνουν στο μυαλό τους, την αναπλάθουν με άλλες ιστορίες και την φουρνίζουν ως κάτι καινούριο. Οι πρώτοι είναι αναγνώστες, οι δεύτεροι συγγραφείς.

Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα για «Το Μυστικό του Λεβάντε». Ήταν καλοκαίρι του 2010 και δούλευα σερβιτόρος στην οικογενειακή τότε ταβέρνα. Όλες οι μέρες ίδιες, έξι μήνες χωρίς ρεπό, από τις 11 το πρωί μέχρι μεταμεσονύχτιες ώρες. Με άλλα λόγια, μια επίπεδη καθημερινότητα χωρίς κανένα ενδιαφέρον, μέχρι που ήρθε ένας ηλικιωμένος οικογενειακός φίλος. Δεν θυμάμαι πώς τα έφερε η κουβέντα και άρχισε να μας λέει ιστορίες από την Κατοχή στην Ζάκυνθο.

Αυτό ήταν. Η σύλληψη είχε γίνει.

Η ιδέα όμως ήταν ακόμα σε εμβρυική μορφή και δεν μπορούσα να ξέρω πώς θα εξελιχθεί. Μεγάλωνε μέρα με τη μέρα, χωρίς να ζητάει τίποτα, σαν σπόρος μετά από φθινοπωρινή βροχή. Μετά από μερικές εβδομάδες, έσκασε το πρώτο μπουμπούκικαι πήρα μια ιδέα πώς έπρεπε να είναι το τελικό κείμενο.

Στέφανος Λίβος, "Το μυστικό του Λεβάντε", Εκδόσεις Διόπτρα, 2015, σελ. 504

Στέφανος Λίβος, “Το μυστικό του Λεβάντε”, Εκδόσεις Διόπτρα, 2015, σελ. 504

Ένα ιστορικό μυθιστόρημα όμως δε θα μπορούσε ποτέ να γραφεί χωρίς ιστορική έρευνα. Έρευνα για την Κατοχή στην Ζάκυνθο, ένα θέμα άγνωστο στο νησί. Τόσο άγνωστο που ελάχιστοι γνωρίζουν ότι υπάρχει σχετικό μουσείο, μια αίθουσα όλη κι όλη που ανοίγει μόνο κατόπιν αιτήματος.

Ακολούθησαν καθημερινές επισκέψεις στη Δημοτική Βιβλιοθήκη και ανάγνωση μετά σημειώσεων βιβλίων που δεν μπορούσα να βρω στην αγορά λόγω παλαιότητας. Η μύτη συνήθισε γρήγορα την ξηρή μυρωδιά του παλιού, αλλά τα δάχτυλα δεν έπαψαν ποτέ να απολαμβάνουν τις βόλτες στις κιτρινισμένες σελίδες.

Σειρά είχαν οι συνεντεύξεις με ανθρώπους που θυμούνταν την Κατοχή ως παιδιά. Ήταν οι πιο ζωντανές και ενδιαφέρουσες πληροφορίες που πήρα. Η ατμόσφαιρα της εποχής δεν μεταφέρεται από τα ιστορικά κείμενα, αλλά από τις μαρτυρίες. Έμαθα τόσες λεπτομέρειες και τόσα περιστατικά που δε θα έφτανε μια τριλογία για να τα εξιστορήσω.

Αυτό είναι και το μεγάλο πρόβλημα στη συγγραφή ενός ιστορικού μυθιστορήματος: τι συμπεριλαμβάνεις και τι αφήνεις απ’ έξω; Δομείς την ιστορία με βάση τη μυθοπλασία ή τα ιστορικά γεγονότα; Μάλλον παράλληλα, με τρόπο που, τέσσερα χρόνια μετά, δεν κατάφερα ακόμα να αποκωδικοποιήσω.

Ο ναός της συγγραφής περιλαμβάνει και ένα ιερό όπου συμβαίνουν θαύματα που δεν χρειάζεται να ερμηνεύσουμε. Εκεί συμπληρώνονται και τα κενά της ιστορίας, με εμπνεύσεις φαινομενικά τυχαίες. Επίκληση στους θεούς, στον Καρκαβίτσα, στον Όργουελ, στον Μάρκες.

Ζάκυνθος, Αθήνα, Αμφιλοχία, Ιταλία. Εμπόλεμες ζώνες, δολοφονίες, ναυάγια, γάμοι, κηδείες.. Χώρεσα πολλά μέσα σε 120.000 λέξεις. Και ό,τι αποφάσισα να συμπεριλάβω έχει μια βάση στην τότε πραγματικότητα. Γιατί η ζωή δεν σταμάτησε ούτε τότε ούτε ποτέ. Οι γυναίκες γεννούσαν, οι άντρες πήγαιναν στα χωράφια, οι νέοι ερωτεύονταν, την ίδια ώρα που η μέχρι πρότινος εξευγενισμένη ανθρωπότητα ανακάλυπτε συνεχώς καινούριες μορφές βαρβαρότητας.

Αν θέλησα να κάνω κάτι με αυτό το βιβλίο ήταν να κάνω γνωστές κάποιες χαμένες ιστορίες. Ιστορίες διδακτικές, που έχουν να μας πουν πολλά για τη συμβίωση των ανθρώπων, για τους αφανείς ήρωες, για το σεβασμό του άλλου, για την ανθρώπινη φύση που δεν είναι μονοεπίπεδη όπως διάφορες θρησκείες και φιλοσοφίες θέλησαν να μας αποδείξουν.

«Το Μυστικό του Λεβάντε» αναφέρεται σε ένα θησαυρό και σε έναν έρωτα. Ίσως ο ίδιος ο έρωτας να είναι ο θησαυρός. Ο έρωτας που νιώθουμε για ένα άλλο πρόσωπο, ο έρωτας που μετουσιώνεται σε αγάπη για τους γύρω μας. Ο έρωτας για την ζωή που μας κάνει να συνεχίζουμε το δρόμο μας κουβαλώντας τα βάρη που μας φορτώνει ο χρόνος και η καθημερινότητα.

[ http://stefivos.com

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top