Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ο σλοβένος Ρεμπώ
10/01/2018, 11:48 πμ

Ο σλοβένος Ρεμπώ

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Srecko Kosovel «ΚΟΝΣ και άλλα ποιήματα», Μετάφραση: Λαμπριάνα Οικονόμου, Μιχάλης Παπαντωνόπουλος, εκδ. Βακχικόν, 2017

 

Διαβάζοντας Κοσοβέλ, «τα νερά ποτέ δεν ηρεμούν», «οι τουλίπες ματώνουν». Και δεν επιτρέπεται να δακρύζεις. Το βιβλίο φέρει τον τίτλο «ΚΟΝΣ και άλλα ποιήματα » και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν που έχουν ιδρύσει τη σειρά ποίηση από όλο τον κόσμο. Την μετάφραση έκαναν οι έμπειροι Λαμπριάνα Οικονόμου και Μιχάλης Παπαντωνόπουλος, ενώ η εκτενής και άκρως κατατοπιστική εισαγωγή είναι του Dr Marko Juvan (Ινστιτούτο Σλοβένικης Λογοτεχνίας και Φιλολογικών Επιστημών/Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών SASA, Λιουμπλιάνα, Σλοβενία).

Εύστοχο και περιεκτικό επίμετρο από τον Παπαντωνόπουλο, χρονολόγιο του συγγραφέα, εκφραστικό εξώφυλλο. Όλα συνάδουν σε μια καλαίσθητη και προσεγμένη έκδοση.

Ο ποιητής ψαχουλεύει τους φοβερούς καιρούς, τους ανήσυχους που προκαλούν εκνευρισμό και ανησυχία, τσακίζοντας και σκοτώνοντας όνειρα. «Αμετάκλητη η βουή της θάλασσας μέσα στο κρανίο μου.»/ Παραλήρημα. Με ποιές δυνάμεις να τα βάλει κανείς ή σε ποιες δυνάμεις να στηριχτεί; Το ιδανικά και η απελπισία ίσως πηγαίνουν μαζί τελικά και γράφουν ιστορία γεμάτη γλυκόπικρα βιώματα. Ο ποιητής αισθάνεται ότι «πρέπει τα δεσμά να σπάσουν», ότι μια νέα αύρα πρέπει να μπει στη ζωή του ανθρώπου Γράφει: «Σαν να αισθάνομαι /νέα αύρα στο πρόσωπο/και λάμψη στα μάτια » (Ονειρεύομαι ένα βασίλειο) Και παρακάτω στο ίδιο ποίημα: «Και το αόρατο γίνεται ορατό/ και το όνειρο παίρνει ζωή, σαν πουλί, που χυμά/ στους αιθέρες, που φωλιάζει/στη γη/που κλωσάει, που γεννά/τα μικρά του/και αυτά θα πετάξουν /με χάρη μια μέρα/ για νέους προορισμούς/στον απέραντο ουρανό./»

Ο ήρωας του Κοσοβέλ είναι ο άνθρωπος που στέκεται μετέωρος και προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν δύσκολο κόσμο. Συνεχίζει να πιστεύει ότι: «Μονάχα ένα πράγμα/αξίζει στη ζωή: o  αγώνας για τα δικαιώματα.»(Ελεγεία)

Ο ποιητής «πικρός πικραμένος και βαρύς» μια ψυχή που ξαγρυπνά, που ανθίσταται, που αναρωτιέται, που θυμάται, που θυμώνει, που βαδίζει!

Ποιήματα γκρίζα αλλά με βλέμμα στραμμένο στο φως, με βλέμμα που ονειρεύεται το Σύμπαν. («Μα ακολουθώ το φως αόρατων άστρων» (Κονς) Και υπάρχει μια τάση κριτικής απέναντι σε μια Ευρώπη που είναι παρηκμασμένη και ανίσχυρη. Υπάρχει μια μομφή απέναντι στην Πολιτική που δεν είναι λειτουργική, που πεθαίνει, καθώς και μια έντονη άρνηση απέναντι στην Εθνικιστική ηθική. Πώς να υπάρξει ένας καινούριος κόσμος, όταν δεν υπάρχουν οι δομές, όταν το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί προς θέματα δευτερευούσης σημασίας; «Όλα είναι θαμμένα /κάπου στα βάθη/της καρδιάς./θα πει στο ποίημα /«Θάνατος»

Εξαιρετικά το ποίημα «Γαλήνια φθινοπωριάζει», «ένα βήμα πιο κοντά στη ζωή», καθώς και το ποίημα «Γκρίζο πρωινό ποίημα».

Ο ίδιος ο ποιητής σχολιάζοντας την ποιητική του γράφει:

 

ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΜΟΥ

 

Το ποίημά μου είναι έκρηξη,

λυσσασμένη οργή. Δυσαρμονία.

Το ποίημά  μου δεν θέλει να φτάσει σε εσάς

που από Θεία Πρόνοια, Θεία Βούληση,

είστε ψόφιοι ωραιολάτρες, σκούροι μουσειακοί’

το ποίημά μου είναι το πρόσωπό μου.

 

Srečko Kosovel

 

Ο Κοσοβέλ απασχόλησε εκτεταμένα τους κριτικούς με την ανομοιογένεια του έργου του καθώς και τον  μοντερνισμό του. Το έργο του, αποτελώντας μίγμα διαφόρων λογοτεχνικών τάσεων και κωδίκων οδήγησε σε αδιέξοδο τους κριτικούς λογοτεχνίας αναφορικά με την υφή του. Ο ίδιος ο Κοσοβέλ για το έργο του ισχυριζόταν τα εξής: ότι έφερε τα κείμενά του σε άμεση επαφή με τη «ζωή», με τη συγχρονικότητα.

Τον Σρέτσκο Κοσοβέλ τον ονομάζουν «Σλοβένο Ρεμπώ», επειδή όπως και ο Ρεμπώ στο «Μεθυσμένο Καράβι» προσεγγίζει ποιητικά μια Ευρώπη αδύναμη, γερασμένη, που έχει φτάσει σε άθλια κατάσταση λόγω καπιταλιστικών πρακτικών. Πολιτικός ο Κοσοβέλ με ευρεία διάνοια ανοίγεται στον κόσμο, μιλάει για τον άνθρωπο της Ευρώπης που οραματίζεται Νέα Ήπειρο, Νέες δράσεις, Νέα ζωή. Συνδυάζοντας μέσα στην ποίησή του διάφορα, αντιθετικά πολλάκις μεταξύ τους αισθητικά ρεύματα πετυχαίνει μια μοναδική αμεσότητα  και καταθέτει ποιήματα με μια ιδιάζουσα δυναμική. Αλλά και αυτός ο πειραματισμός, η ποικιλομορφία και η διαρκής ανατροπή αποτελεί στην ουσία μέρος της νεωτερικότητάς του με την οποία σφράγισε την Σλοβενική Λογοτεχνία.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top