Fractal

Ο συγγραφέας και οι ήρωές του

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

«Το σκοτεινό αίνιγμα», Σπύρος Τζουβέλης, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2014, σελ. 196

 

978-960-03-5785-1_lΟ Σπύρος Τζουβέλης (Τζουβελόπουλος) γεννήθηκε στο Νικηφόρο Δράμας το 1925. Η μητέρα του καταγόταν από την Κέρκυρα. Σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο Αθηνών και δικηγόρησε επί πολλά έτη. Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1959 με την ποιητική συλλογή Η άνοιξη των θεών. Το 2003 εξέδωσε το σημαντικό βιβλίο Μέρες και νύχτες του Δεκέμβρη, ένα χρονικό των Δεκεμβριανών τυ 1944, όπου είχε πάρει μέρος ως μαχητής της ΕΠΟΝ, συγκεκριμένα του λόχου σπουδαστών  Λόχος Μπάυρον. Το πρόσφατο βιβλίο του, η συλλογή διηγημάτων Το σκοτεινό αίνιγμα, αποτελείται από έντεκα ιστορίες, στις οποίες πρωταγωνιστούν άνθρωποι που γνώρισε στη διάρκεια της ζωής του.

Στο πρώτο διήγημα, το «Ο κύριος Χίννερ», ήρωας είναι ο δεκαεξαετής Αλέξης, κατά κάποιο τρόπο το alter ego του συγγραφέα, που συνδέεται μ’ έναν αντιναζιστή αυστριακό καθηγητή. Ο κ.Χίννερ είναι ψύχραιμος, ριψοκίνδυνος και  χάρη στον αυθόρμητο χαρακτήρα του ο μικρός μαθητής και οι φίλοι του παίρνουν κουράγιο για να αντιμετωπίσουν τον ζόφο της γερμανικής κατοχής. Με αφορμή τη συγκεκριμένη ιστορία ο συγγραφέας θυμίζει στους αναγνώστες του το πατριωτικό κλίμα που επικρατούσε στην Αθήνα εκείνη τη δύσκολη εποχή, ενώ βάζει στο στόμα του καθηγητή τη φράση «Να διαβάσεις Επίκτητο. Το εγχειρίδιό του αποτελεί  τη σύνοψη  και το ευαγγέλιο της στωικής φιλοσοφίας».

Το διήγημα «Ο άνθρωπος με την ομπρέλα» διαδραματίζεται στην Κέρκυρα, όπου ο ήρωας-αφηγητής αφηγείται μια ιστορία που έγινε όταν ήταν άνεργος και δήλωνε ζωγράφος. Για να μπορέσει να αποτυπώσει μα χρώματα τα τοπία που ήθελε (φρούρια, παλιά βενετσιάνικα κτίρια, δεντροστοιχίες, το λιμάνι με τα φεριμπότ), έβγαζε φωτογραφίες κι ύστερα δούλευε πάνω σε αυτές. Κοιτάζοντας αργότερα τη φωτογραφία ενός ανθρώπου που κρατούσε ομπρέλα και βάδιζε στη βροχή, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ που αποφάσισε να μάθει ποιος είναι, να τον γνωρίσει: η έρευνά του σύντομα απέδωσε καρπούς. Μια μέρα ο άγνωστος άντρας εμφανίστηκε στο εργαστήριο του ζωγράφου και έκανε κάτι εκπληκτικό: κάθισε μπροστά στον μισοτελειωμένο πίνακα που παρίστανε τον ίδιο και σε λίγη ώρα τον ολοκλήρωσε.

Αρκετές από τις ιστορίες του Σπύρου Τζουβέλη διαδραματίζονται στα Μεσόγεια (Πόρτο Ράφτη, Λούτσα, Σπάτα, Κορωπί), την περιοχή, όπου διαμένει τα τελευταία χρόνια. Μερικές από αυτές έχουν μνήμες κατοχής, ορισμένες λαμβάνουν χώρα τα μετεμφυλιακά χρόνια, ενώ κάποιες είναι σύγχρονες με κινητά τηλέφωνα. Μολονότι τα διηγήματα έχουν ένα άρωμα περασμένων εποχών και φαίνονται παλαιάς κοπής, κάποιοι ήρωες εμπλέκονται με μεταφυσικά φαινόμενα (ένας ζωντανός νεκρός μιλάει στο κινητό, μια γυναίκα δεν υπήρξε ποτέ), που δίνουν άλλον τόνο στην αφήγηση. Στο τελευταίο διήγημα, το «Σκιές στο κυλικείο», όλοι οι ήρωες συγκεντρώνονται σ’ ένα κυλικείο (νεκροταφείου, βεβαίως), και μιλούν για τον συγγραφέα τους, ο οποίος τους λέει:

«Δεν είμαι πια ο πατέρας σας, αλλά ένας ομοούσιος αδελφός σας. Είμαστε όλοι ορφανά της πραγματικής ζωής, που παραμένει για μας ένα σκοτεινό αίνιγμα.».

Εμείς, ως αναγνώστες, προσυπογράφουμε τη ρήση.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top