Fractal

Η Σόνια Ζαχαράτου στο Εργαστήρι του συγγραφέα

Από την Ελένη Γκίκα //

 

sonia_zacharatou

 

Το θεατρικό της “Ο εχθρός μου” και το ιστορικό της “Ρόδινη Στάχτη- Μαρία Θηρεσία Καρλότα” αποδεικνύουν ότι τα ανθρώπινα πάθη και λάθη δεν έχουν σύνορα κι αυτό η συγγραφέας και δημοσιογράφος Ζόνια Ζαχαράτου τόσο καλά το γνωρίζει.

Η ζωή της ταυτόσημη, με τις Τέχνες και τα Γράμματα, ούτως ή άλλως. Είτε δημοσιογραφώντας είτε και γράφοντας. Εξάλλου το πάλαι ποτέ καιρό αυτές οι δυο ιδιότητες συχνά πολύ συχνά συναντιούνταν.

Η Σόνια Ζαχαράτου, εκτός της σημαντικότατης ήδη δημοσιογραφικής της διαδρομής (“Οι Τέχνες είναι 7” διακρίθηκε από το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών ως μια από τις καλύτερες εκπομπές της Ευρώπης), έχει και ένα σημαντικό συγγραφικό έργο ήδη στο ενεργητικό της.

Το πρώτο βιβλίο της κυκλοφόρησε το 1990 από τις εκδόσεις “Αστάρτη”, “Πανσέληνος παρά κάτι” ο τίτλος του. Ακολούθησαν οι “Τρεις Νύχτες του Αυγούστου (και μια ημέρα)” το 2009 από τα “Ελληνικά Γράμματα”, το ιστορικό μυθιστόρημα “Ρόδινη Στάχτη- Μαρία Θηρεσία Καρλότα” το 2011 από τις εκδόσεις “Εξάντας” και “Ο εχθρός μου” το 2012 από τις εκδόσεις “Μπαρτζουλιάνος”.

Η διαδικασία γραφής της, ένας συνδυασμός της τεχνολογίας της εποχής με ό,τι μάθαμε: “Γράφω στον υπολογιστή μου με τυφλό σύστημα. Η ταχύτητά του διευκολύνει τη γρήγορη καταγραφή των σκέψεων, κυρίως όταν φτάνουν σαν κατακλυσμός”, μας εξομολογείται. “Στα κείμενα επανέρχομαι πολλές φορές, σβήνοντας, αφαιρώντας, προσθέτοντας, διορθώνοντας. Υπάρχουν ημέρες που δεν γράφω τίποτα, κι άλλες που δεν σταματώ. Μου έχει τύχει να ξεκινήσω μεσημέρι και, κάποια στιγμή, πολύ κουρασμένη κι υποθέτοντας ότι είναι μετά τα μεσάνυχτα, να σηκώνομαι από την καρέκλα και να διαπιστώνω ότι έχει ξημερώσει! Ασφαλώς, αυτό δεν είναι το σύνηθες. Επίσης, όταν γράφω, δεν θέλω να ακούω τίποτα, ούτε καν μουσική. Όταν κουράζομαι, περπατώ μέσα στο σπίτι ή βγαίνω μια βόλτα”.

Συγγραφικές εμμονές της “Η κατά το δυνατόν ανάλυση των συναισθημάτων. Η τολμηρή διείσδυση σε κόσμους απόκρυφους και σκοτεινούς, όπως συνέβη κυρίως στο μυθιστόρημα «Τρεις νύχτες του Αυγούστου (και μία ημέρα)», εκ. Ελληνικά Γράμματα. Οι λεπτομερείς περιγραφές ψυχικών μεταλλαγών. Οι ηδονικές αισθήσεις. Η στάση των ανθρώπων μπροστά σε συμφορές. Η λεπτομερής περιγραφή τόπων και τοπίων. Οι μύθοι, οι συμβολισμοί τους, η επίδρασή τους και η κοινωνική ή η ‘θεϊκή’ δικαιοσύνη που εκπορεύεται από αυτούς. Είναι στοιχεία που ασκούν γοητεία στον ψυχισμό μου και μπορεί ο αναγνώστης να τα ανακαλύψει σε όλα –τα λίγα- βιβλία μου”.

 

sonia

 

Με τον πιο αλλόκοτο τρόπο αναγνωρίζει πως γράφτηκε “Το ιστορικό αφήγημα «Ρόδινη Στάχτη –Μαρία Θηρεσία Καρλότα», εκδ. Εξάντας. Έχοντας δει τυχαία το όνομα ‘Μαρία Θηρεσία’ και σκεπτόμενη πόσο δύσκολο είναι για μια Ελληνίδα να έχει ένα τόσο μεγαλεπίβολο όνομα, μπήκα στο Διαδίκτυο για να θυμηθώ το έργο της ομώνυμης αυτοκράτειρας της Αυστροουγγαρίας. Εκεί βρήκα την εγγονή της και κόρη της Μαρίας Αντουανέτας, Μαρία Θηρεσία Καρλότα, της οποίας ήταν αναρτημένο το ημερολόγιο που κάλυπτε μία τριετία έγκλειστης ζωής της στη φυλακή μαζί με τους γονείς της. Το ημερολόγιο ξεκινούσε κάποια 10η Αυγούστου, ημέρα των γενεθλίων μου, κάτι που θεώρησα ως προκλητική σύμπτωση κι αυτό με δέσμευσε στην ανάγνωσή του. Η απλοϊκή καταγραφή των τραγικών ημερών της έφηβης πριγκίπισσας με συγκίνησε. Μπήκα, λοιπόν, στη διαδικασία να διαβάσω ξανά τη Γαλλική Επανάσταση, τους Διαφωτιστές, την Τρομοκρατία, τη ζωή στις Βερσαλλίες, την πολιτική του πατέρα της Λουδοβίκου 16ου και τη συμπεριφορά της διάσημης μητέρας της. Επίσης, να επισκεφτώ ξανά το
Παρίσι και τους χώρους, στους οποίους έζησε η ηρωίδα μου. Η βασική δυσκολία ήταν ότι έπρεπε να ‘υποδυθώ’ –μια που είναι γραμμένο στο πρώτο πρόσωπο- ένα γόνο βασιλικής οικογένειας που καταπίεζε αφόρητα το λαό. Η ιδεολογική μου θέση ήταν εντελώς αντίθετη. Ελπίζω να κατάφερα να αναδείξω τόσο τον πόνο ενός κοριτσιού που της τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια, όσο και το δίκιο μιας μεγάλης Επανάστασης…”

“Όταν έρχεται η ιστορία” αναγνωρίζει ότι είναι “Μια εξαιρετικά συγκινητική αίσθηση. Μοιάζει ν’ αποδύεσαι του εαυτού σου και να εισχωρείς μέσα σε κάποιον άλλον. Νιώθεις την ανάγκη να γνωρίσεις το δυνατόν βαθύτερα τον άνθρωπο που πλάθεις, να ζήσεις μαζί του, να δεις πώς αισθάνεται και πώς αντιδρά στα γεγονότα- εμπόδια που βάζεις στο δρόμο του. Τον προβοκάρεις όσο μπορείς για να αντιληφθείς έως πού μπορεί να φτάσει –ή μάλλον, έως πού μπορεί να φτάσετε μαζί. Είναι μεγάλο ταξίδι η συγγραφή ενός βιβλίου, που σε αποκόβει από την καθημερινότητα, ένα ταξίδι συχνά οδυνηρό, κυρίως όταν αυτόν τον άλλον’ που ως δικό σου δημιούργημα τον αγαπάς, τον ταλαιπωρείς ή και τον σκοτώνεις…”

Τα καινούργια συγγραφικά της νέα ξεκινούν απ’ το παρελθόν. “Ασχολήθηκα ξανά με ένα παλαιότερο θεατρικό κείμενό μου, που άντλησε την έμπνευσή του από το τρομοκρατικό κτύπημα στο σχολείο του Μπεσλάν της Βόρειας Οσετίας, το 2004, όπου εκτελέστηκαν τουλάχιστον 385 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 186 παιδιά” μας λέει. “Το έργο εκδόθηκε με τον τίτλο ‘Ο εχθρός μου’, εκδ. Μπαρτζουλιάνος, και ερμηνεύτηκε από τους ηθοποιούς Τιτίκα Βλαχοπούλου και Δημήτρη Πετρόπουλο στο Ιωνικό Κέντρο. Σπάραξα, ξαναβλέποντας το υπάρχον υλικό, φωτογραφίες, βίντεο, συνεντεύξεις…”

Αγαπημένοι της συγγραφείς, εν πολλοίς είμαστε και οι αγαπημένοι μας είναι οι Καμύ, Τόμας Μαν, Κούντερα, Ζενέ, Φώκνερ, Μπέκετ, Ντάρελ, Χάινερ Μίλλερ, Οκτάβιο Πας, Μαρκές, και φυσικά ο Ντοστογιέφσκι μεταξύ άλλων. Και στα βιβλία που αγάπησε ανάμεσα και «Το όνειρο του Κέλτη» του Βάργκας Λιόσα, «Η δύναμη των λέξεων» των Έκο, ντελ Τζιούντιτσε, Ραβάζι, «Τι ονειρεύονται οι λύκοι» του Γιασμίνα Χάντρα, «Εκείνος και το κόκκινο γέλιο» του Λεονίντ Αντρέγιεφ, «Ο πέπλος» του Κούντερα.

Και όσο για τον χώρο, ε ναι “ο χώρος – θα μας πει- επιδρά στους ήρωες. Οι λεπτομέρειες του περιβάλλοντος αντανακλούν ή διαμορφώνουν το χαρακτήρα τους. Σκεφτείτε και μόνον ένα αγριολούλουδο ή ένα χρυσαφένιο πλατανόφυλλο, που ορίζουν εποχές. Σκεφτείτε ένα παλάτι ή ένα χάνι. Ένα νεκροτομείο ή ένα δωμάτιο που μοσχοβολά έρωτα. Όσο για τον τρόπο, κάθε ήρωας εκφράζεται αναλόγως με την κοινωνική του θέση, την ιδεολογία του, τον πολιτισμό του. Δεν μπορούν να έχουν όλοι την ίδια γλώσσα…” Γιατί στην ιστορία, εκτός από τους ήρωες, τον πρώτο λόγο έχουν ο χώρος και ο χρόνος.

 

Μότο: “Γράφω στον υπολογιστή μου με τυφλό σύστημα. Η ταχύτητά του διευκολύνει την γρήγορη καταγραφή των σκέψεων, κυρίως όταν φτάνουν σαν κατακλυσμός. Στα κείμενα επανέρχομαι πολλές φορές, σβήνοντας, αφαιρώντας, προσθέτοντας, διορθώνοντας”.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top