Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Άς αναλάβει ο χρόνος να κάνει αυτό που οι άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν μόνοι τους
21/10/2015, 11:05 πμ

Άς αναλάβει ο χρόνος να κάνει αυτό που οι άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν μόνοι τους

Γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης //

 

«Μένει η νύχτα» της Σολεδάδ Πουέρτολας, Εκδόσεις Σέλας, 1999. Μετάφραση: Χριστίνα Κόμη.

 

sole

 

Η Σολεδάδ Πουέρτολας (Soledad Puertolas Villanueva, Σαραγόσα 3 Φεβρουαρίου 1947- ) είναι  ισπανίδα   συγγραφέας, η οποία στις 28 Ιανουαρίου 2010 ονομάστηκε ‘αθάνατη’ ή Inmortal στα ισπανικά,  αφού τη δέχτηκε στους κόλπους της ως ισότιμο μέλος η Ισπανική Βασιλική Ακαδημία  (Real Academia Española).

 

sole2

 

Η Πουέρτολας ξεκίνησε να σπουδάζει Πολιτικές Επιστήμες στη Μαδρίτη, αλλά κάποια πολιτικά προβλήματα την απέτρεψαν από αυτή την επιδίωξη. Στη συνέχεια πήγε να σπουδάσει Οικονομικές Επιστήμες στο Μπιλμπάο, αλλά και πάλι δεν κατάφερε να τελειώσει τη Σχολή της. Τελικά σπούδασε δημοσιογραφία, παντρεύτηκε στα εικοσιένα χρόνια της  και πήγε να ζήσει με τον σύζυγό της στο Τροντχάϊμ της Νορβηγίας.  Μετά την επιστροφή του στην Ισπανία, το ζευγάρι μετακόμισε ξανά στην Καλιφόρνια, όπου εκείνη απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο στην ισπανική και πορτογαλική γλώσσα και στη λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα και γέννησε  το  γιο της, Ντιέγκο Πίτα (Diego Pita), που σήμερα είναι επίσης  συγγραφέας. Μετά από τρία χρόνια παραμονής στην Καλιφόρνια γύρισε πάλι πίσω στην Ισπανία, το 1974. Το 1979 τιμήθηκε  με την ανώτερη λογοτεχνική διάκριση  στη χώρα της, το βραβείο  Planeta 1989 για το μυθιστόρημα ‘Μένει η νύχτα’ (Queda La noche), με το βραβείο Premio Sésamo για το έργο της El Bandido doblemente armado, καθώς και το Premio de ensayo Anagrama, το 1993, με τo La Vida Oculta.

 

Από την είσοδό της στην Ισπανική Βασιλική Ακαδημία.

Από την είσοδό της στην Ισπανική Βασιλική Ακαδημία.

 

Στις 28 Ιανουαρίου του 2010, κατέλαβε τη θέση του Antonio Colino στη Βασιλική Ακαδημία της πατρίδας της, αλλά ανέλαβε επισήμως τα καθήκοντά της στις 21 Νοεμβρίου του 2010. Έχει διατελέσει σύμβουλος στο Υπουργείο Πολιτισμού και Συντονιστής του Τμήματος  για τη διάδοση της ισπανικής γλώσσας στον κόσμο (1982 – 1985). Επίσης σε διάφορα χρονικά διαστήματα υπηρέτησε σε άλλες διοικητικές θέσεις όπως σε βιβλιοθήκες και στο Ινστιτούτο Θερβάντες, κερδίζοντας ανάλογες διακρίσεις σε αναγνώριση της γενικότερης προσφοράς της στον πολιτιστικό τομέα. Μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, και τιμήθηκε πλην των παραπάνω, με το Βραβείο των Γραμμάτων της Αραγωνίας (2004), το Βραβείο Πολιτισμού της Μαδρίτης (2008) και το Χρυσό Μετάλλιο της Σαραγόσα (2012). Η Soledad Puertolas είναι τακτική αρθρογράφος σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά.

 

sole4

 

Σίγουρα όλοι έχουμε νιώσει κάποιες φορές να ταυτιζόμαστε με τους πρωταγωνιστές ορισμένων καταστάσεων, σε ορισμένες  ιστορίες που πιστεύαμε ότι είμαστε  οι μοναδικοί κάτοχοι της συγκεκριμένης εμπειρίας που περιγράφεται και διαβάσαμε μέσα σε ένα βιβλίο. Κι ακόμα ορισμένες φορές θυμόμαστε μερικά βιβλία που σημάδεψαν έντονα τη μετέπειτα ζωή μας, η ανάγνωση των οποίων ήταν καθοριστική για τη συνέχεια. Μέσα στις σελίδες του βιβλίου ετούτου, πέραν όλων των άλλων, βρίσκει κάποιος ζωντανά μαργαριτάρια και απόκρυφες σκέψεις της Σολεδάδ Πουέρτολας, όπως, ‘πολλές φορές  η βεβαιότητα πως αυτό που έζησες θα το καταπιεί ο χρόνος μετατρέπεται σε ένα ανυπόφορο συναίσθημα. Οι καλύτερες αναμνήσεις δεν είναι αυτές που αφήνουν οι πιο ευτυχισμένες στιγμές. Αντίθετα, οι ευτυχισμένες στιγμές καταλήγουν τελικά οι χειρότερες αναμνήσεις γιατί η χαμένη τους ένταση είναι κάτι το αβάσταχτο’!

 

sole5

 

Η επιθυμία να αφήσει κάποιες καταστάσεις πίσω της, φέρνει την πρωταγωνίστρια στην προκλητική πρωτεύουσα της Ινδίας με σκοπό να ανακαλύψει πράγματα καθημερινά και ανέλπιστα. Μερικές φωτογραφίες που ελήφθησαν γύρω από μια πισίνα στο ξενοδοχείο στο Δελχί όπου βρέθηκε η Αουρόρα με ξένους,  φίλους της,  οπαδούς της όπερας, με τηλέφωνα που δεν λειτουργούσαν, η αφόρητη θερμοκρασία να πλημμυρίζει τη  μέση της νύχτας, η παρόρμηση να πίνουν ουίσκι, οι προκλητικές αλλά επώδυνες,  αρκετές φορές, περιπέτειες με παντρεμένους άνδρες, η αγάπη των γονιών, των αβοήθητων παιδιών, οι φιλανθρωπικές κυρίες, οι γυναίκες με τις συνήθεις οικογενειακές ευθύνες, εμπλέκονται ανέλπιστα μέσα σε έναν κυκεώνα αναπάντεχων γεγονότων και συμπτώσεων. Με όλα αυτά τα στοιχεία και κάποια συμπτωματική πλοκή και μορφή που περιβάλλει την πραγματικότητα, η Αουρόρα, μια γυναίκα γύρω στα τριάντα της, αρχίζει σταδιακά να πιστεύει ότι η ζωή διοργανώνεται από κάπου έξω από εμάς. Πάρα πολλές συμπτώσεις και ακόμα  επαναλήψεις αρχίζουν να περιστρέφονται στο άμεσο περιβάλλον της. Οι ευκαιρίες επιβάλλονται από άλλους. Κάνουν στροφές, ατελείωτους γύρους. Το παιχνίδι έχει αποφασιστεί αλλού, και δεν τελειώνει ούτε όταν οι παίκτες  εξαφανίζονται από το προσκήνιο, ούτε όταν  κλείνει η αυλαία. Η  πρωταγωνίστρια γνωρίζει πολύ καλά ότι για να μπει στο παιχνίδι, θα πρέπει να περιμένει περισσότερο, γιατί υπάρχει πάντα ένα υπόλειμμα από όλα τα λάθη, τις αποτυχίες, τις ψεύτικες ή τις αληθινές αγάπες. Είναι το καταφύγιο, το αποκούμπι, στο χάσμα που τελικά άνοιξε και πρόσφερε η   νύχτα.

‘Και οι δύο είχαμε στην πλάτη μας ο καθένας τη δική του αλυσίδα συμπτώσεων. Το σημείο της δικής μου αλυσίδας, ήταν η Γκισέλα, η πρόσκληση για τη ‘Νόρμα’ και οι πιθανές μηχανορραφίες της για να γνωριστώ με τον Αλμπέρτο. Ο Αλμπέρτο, χωρίς να το θέλει, μόνο και μόνο για να γνωρίσω τη γυναίκα του, με είχε οδηγήσει ως τον Αλεχάντρο.  Ο πρώτος κρίκος της αλυσίδας του  Αλεχάντρο ήταν η κυρία Χολντάιν…’ 

 

sole6

 

Στο βιβλίο οι χαρακτήρες είναι καλά καθορισμένοι, κι η Αουρόρα, η πρωταγωνίστρια, εμφανίζεται ως μια γυναίκα μέσα σε ένα ξενοδοχείο η οποία εντελώς  φυσικά  αφηγείται τις εμπειρίες της, σκέφτεται,  νιώθει, σαν να ήταν ένα προσωπικό της ημερολόγιο. Αυτό το απλό ύφος είναι που κάνει το έργο  να διαβάζεται πολύ γρήγορα και να δίνει δυναμισμό, ταυτόχρονα, σε ορισμένες καταστάσεις που αρχίζουν με την περιοδεία που κάνει στην Ανατολή, συμπτώσεις, ανθρώπους που γνωρίζει και σιγά-σιγά, με τις σελίδες της ιστορίας της να φαίνονται άκοπες, αλλά όταν ανοίγουν να παρουσιάζουν  παραδοσιακές καταστάσεις που δείχνουν όμως να μην επηρεάζονται  από κανέναν. Παρ’ όλα αυτά τα συνήθη, το βιβλίο είναι απλώς εκπληκτικό, κι όλες αυτές οι μικρές συμπτώσεις οδηγούν στο τέλος της ιστορίας ακριβώς για να διαπιστωθεί τι γίνεται στην πλοκή, αυτό που έχει γραφτεί σε τόσες σελίδες.

 

sole7

 

Το ταξίδι μέσα στην Ανατολή που αναλαμβάνει να γεμίσει το άδειο καλοκαίρι, είναι το πρώτο από μια σειρά εκδηλώσεων που υφαίνουν έναν ιστό γύρω από την Αουρόρα, τη γυναίκα που αφηγείται, κι ίσως αυτή να αρχίζει τη δημιουργία ενός δικτύου  αόρατης, επί του παρόντος, πραγματικότητας. Παρά το γεγονός ότι δεν είναι πρόσωπο που αρέσκεται στη δράση, εν τούτοις παρασύρεται από τα γεγονότα εθελοντικά. Όταν απομακρύνεται η μυρωδιά του ζεστού Ινδικού περιβάλλοντος και η νύχτα  πέφτει απότομα, η αγάπη αρχίζει να παίρνει πολλές και διαφορετικές μορφές, και όλα εξαφανίζονται, αλλά η Αουρόρα  ανταλλάσσει κάποιες συμπεριφορές  με άλλες,  στη μέση ενός άλλου καλοκαιριού. Δεν μπορεί να διαλευκάνει το μυστήριο ολοκληρωτικά, οι ευκαιρίες της δίνουν γι’ αυτό νέα κλειδιά κάθε μέρα, αλλά η μελαγχολία που προκαλεί μόνο ζημιές  είναι ακόμα ζωντανή, όπως και η επιθυμία, το αίνιγμα για το ρόλο που παίζουν οι άνθρωποι στη ζωή της, το πλήρες φάσμα των ερμηνειών που ο καθένας μπορεί να δώσει,  να ονειρευτεί και ακόμα να  δημιουργήσει. Η Αουρόρα, η πρωταγωνίστρια, βαθαίνει τις σκέψεις της μόνο σε ένα, αλλά οικείο  γι αυτή, επίπεδο, που δείχνει  τη σχέση με τους άνδρες της ζωής της ή με τους γονείς τους, τα συναισθήματά τους, αλλά και τα συναισθήματα που προκύπτουν από το ταξίδι της στην Ανατολή.

Οι υπόλοιποι χαρακτήρες αποτελούν και παίζουν δευτερεύοντα ρόλο. Απλώς δείχνουν την πορεία των γεγονότων με ακρίβεια και γραμμικά, αφηγούνται με τον τρόπο τους  καταστάσεις και τα συναισθήματα που βιώνει η   πρωταγωνίστρια. Η πλοκή κάποιες φορές είναι αργή, αλλά πολύ περίεργη, ακόμη και σουρεαλιστική, ανέλπιστη, ανεξήγητη, και σε κάποια σημεία ο αναγνώστης λυπάται που δεν είναι λίγο περισσότερο αναπτυγμένη.

‘Ας αναλάβει ο χρόνος να κάνει αυτό που οι άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν μόνοι τους. Σβήνει μνήμες, γεννάει νέες ανάγκες, μεταμορφώνει τις αναμνήσεις’, παραδέχεται η ίδια σε κάποιο σημείο στη μέση του βιβλίου.   Και κάπου αλλού, ‘αφού η φαντασία δεν αρέσκεται να πισωγυρίζει αλλά να πλάθει νέες καταστάσεις. Τα περασμένα είναι πια πίσω και δεν μετρούν. Χρησιμεύουν μονάχα ως σημείο αναφοράς’.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top