Fractal
Home / ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ / Χειροτεχνία Ομιλούσα
31/03/2016, 1:03 μμ

Χειροτεχνία Ομιλούσα

Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας // *

 

xei1

 

 

‹‹ Η πηγή της ζωής μέσα στη ζωή…

Δημιουργία είναι να βγάλεις

απ ᾿ τον εαυτό σου μιαν άλλη σάρκα ››

Ν.Γ.Πεντζίκης[1]

 

Όταν λησμονείς τις πληγές που αφήνεις πίσω σου, αυτό συνιστά αμαρτία; Το βέβαιο είναι πως η ζωή μας κινείται σε ένα ρημαγμένο πλέον τοπίο – εθνικά μα και ευρωπαϊκά – με αποτέλεσμα το ‘’χώμα’’ που οφείλουμε να καλλιεργήσουμε, να απαιτεί μικρό φτυάρι για το σκάψιμο ˙ μέχρι όμως να επιτευχθεί αυτό, η μοναξιά γίνεται συνήθεια και τα σκουπίδια καταντούν να ᾿ναι στήριγμα. Υπό τις δεδομένες συνθήκες, η ‘’πράξη’’ ορισμένων ανθρώπων φωταγωγεί σαν αχνή ηλιαχτίδα πάνω σε έναν γκρίζο τοίχο, ενόσω κατορθώνει να λειτουργεί ως μνήμη που στραγγίζει την όποια εντύπωση αντιπαρέρχοντας κάθε υπόνοια αδιαφορίας ή πλήξης: ανάλογη περίπτωση αποτελεί κι η χειροτεχνία της Σοφίας Καραΐσκου. Η τεχνοτροπία που ακολουθεί στις διακοσμητικές της συνθέσεις και στα χειροτεχνήματα που κατασκευάζει, χρησιμοποιώντας υλικά όπως καρπούς δέντρων, αποξηραμένα φύλλα, κλαδάκια, άμμο, μέχρι και σπασμένα ποτήρια ουίσκι, αποκαλύπτει μια πρόταση ζωής από έναν άλλο κόσμο, αλλιώτικο, αιφνιδιάζοντάς μας σα να βλέπουμε έξαφνα κάτω από το μικροσκόπιο όχι νεκρά κύτταρα αλλά καγκουρό που χοροπηδούνε!

Πρόκειται για έργα που, από τη μια, υποδεικνύουν μια ελευθερία συγκεκριμένη: εκείνη που αποκτάς αποφεύγοντας όχι μόνο να είσαι σκλάβος, μα και αφέντης˙ και από την άλλη, διαθέτουν sprezzatura[2], μια ορισμένη δηλαδή αδιαφορία που φανερώνει το στοιχείο του ανεπιτήδευτου. Όλα της τα έργα περικλείουν μικρές εκπλήξεις-ερεθίσματα από το περιβάλλον˙ δίχως να προσφεύγουν σε λέξεις, είναι σα να αρθρώνουν μιαν αγάπη – όχι με αδέξιο τρόπο – τη στιγμή που η οργή έχει μόλις κοπάσει. Φτιαγμένα για να ανήκουν σε χώρους που δεν υπάρχουν μυστικά παρά μονάχα ‘’εγώ’’  ή ‘’εσύ’’ , ή ‘’εσύ κι εγώ’’. Παρατηρούμε πως φέρουν το σημάδι μιας ανεξίτηλης τομής, της οποίας η κοινή θέα (όπως λέει και ο Τζιμ Μόρρισον) ‹‹ξεφεύγει από το ζωικό σκουλήκι που η γη του είναι ένας ωκεανός, που μάτι του είναι το κορμί του››[3].

 

xei2

 

Όσα μας παραδίδει η Καραΐσκου είναι για στιγμές που μοιάζουν με δώρα, μιας και όπου δίνεται δώρο, παρέχεται χρόνος εν είδει λησμονιάς˙ στιγμές που εγκυμονούν τον ‹‹ χρόνο που βγήκε από τους αρμούς ›› (από την καταπληκτική φράση του σαιξπηρικού  Άμλετ[4]  ). Γι᾿ αυτό και στο καθένα από τα δημιουργήματά της διαφαίνεται μια σιωπηλή ένταση, μια ταπεινή λαχτάρα για ζωή, καθώς και μια αρχοντιά ψυχική ικανή να κατευνάζει άλογες ορμές – κάθε χαρακιά σε αυτά μοιάζει με ουλή που αποκτήθηκε στο διάβα της ζωής.

 

 xei3

Επομένως, η Σοφία Καραΐσκου είναι μια καλλιτέχνιδα που σου προξενεί την επιθυμία να φύγεις μακριά από συνθήματα και τυμπανοκρουσίες, αφομοιώνοντας  με σύνεση αυτό που λέει ο Τζελαλεντίν Ρουμί[5]: ‹‹περιφέρεσαι από δωμάτιο σε δωμάτιο ψάχνοντας για το διαμαντένιο κολιέ που είναι ήδη κρεμασμένο στο λαιμό σου››. Εάν τολμούσαμε να μεταμορφώσουμε την ίδια σε αντι-κείμενο, θα μπορούσε να είναι πεσμένο στο δρόμο κι όσοι το προσπερνούν να μην το  προσέχουν , παρόλο που κάποιος το έχει ήδη χάσει. Επικεντρωμένη στην έκφραση του συναισθήματος κι όχι στην ένταση αυτού, έχει πάψει να γραπώνεται από τη διάθεση των άλλων, αφού έχει συνείδηση πως, ακόμα κι αν η ζωή δεν είναι συναρπαστική, μπορεί να είναι συναρπαστική η πραγματικότητα του καθημερινού. Έτσι, ριζωμένη μέσα στον τρόπο της να υπάρχει, δεν σταματά να εσωτερικεύει ό,τι υφίσταται εξωτερικά αυτούσιο. Διακριτικά φροντίζει να ρίξει πάνω μας ένα φως που να μην είναι πνιγηρό, για να μας δείξει  ότι μπορεί  να διορθωθεί μια απελπιστική κατάσταση, απλά και μόνο με το μεράκι. Πώς; Συνομιλώντας με την πραγματικότητα των υλικών, με έναν τρόπο γεμάτο ισορροπία, χρώμα και θαλπωρή.

xei4

 

Είναι που θέλει να προσδώσει στα αντικείμενα μια διαφορετική, μια καινούργια βαρύτητα, ούτως ώστε να παραχθεί αφειδώς γαλήνη απαραίτητη για την όποια σταθερότητα, μια γαλήνη ορατή, απτή, ανάγλυφη. Η ίδια φαίνεται να προσλαμβάνει τον κόσμο τόσο ως σιωπηρή δυνατότητα όσο κι ως ατομική μνήμη. Άραγε, προσδοκά να βρει εντιμότερα αισθήματα στην εικόνα των κατασκευών της παρά στον κόσμο όπου εξελίσσεται η ζωή μας; Ή μήπως αναθερμαίνει σε στέρεες βάσεις τη σχέση μας με την καθημερινότητα των υλικών στον οικείο μας χώρο; Εξάπαντος , η Σοφία ‹‹μέσα σε  μια ανεκτά εφήμερη επικαιρότητα, μέσα στη συνεχή αγονοποίηση της επικαιρότητας ››[6] ανοίγει το δρόμο πιθανόν και σε μιαν άλλη δυνατότητα με το να δίνει λόγο σε ό,τι δεν μιλάει! Πάραυτα, έξω ο αέρας ήδη μυρίζει άνοιξη, η οποία συνήθως υπόσχεται αλλαγές ˙ καλό θα είναι να τεθεί εγκράτεια στην ανυπομονησία της όποιας αλλαγής ˙ άλλωστε, little is left to tell[7] .

 

xei5

 

* O Απόστολος Zιώγας είναι βιολόγος  (ziogasapostolos12@gmail.com)

 

______________________________________

[1] Παλαιότερα Ποιήματα και Νεώτερα Πεζά,  Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις Α.Ε.,  από το ποίημα ‘’Ραψωδία Σχέσεων’’

[2] Από το Εγχειρίδιο του καλού αυλικού, του Baldassare Castiglione (εκδ.Ερατώ)

[3] Escapes/the animal worm whose earth/is an ocean, whose eye is its body

[4] The time is out of joint

[5] Πέρσης ποιητής του Ισλάμ, 13ος αιώνας μ.Χ.

[6] Κώστας Αξελός, Προς την πλανητική σκέψη, εκδ.Εστία

[7] ‘’λίγα μένουν να ειπωθούν’’ , από τον Αυτοσχεδιασμό στο Οχάιο του Μπέκετ

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top