Fractal

Δοκίμιο: «Ανδραβίδα»

Της Σοφίας Αγραπίδη // *

 

φ1

 

“Είναι η Ανδραβίδα η χώρα η λαμπρότερη, στον κάμπο του Μορέως ως χώρα γαρ απολυτή κοίτεται εις τον κάμπον, ούτε πύργους, ούτε τειχέα έχει κι’ αν όλω σ’αύτην κ.λπ».

Η Ανδραβίδα είναι μια όμορφη κωμόπολη στον κάμπο του Νομού Ηλείας και ανήκει στον Δήμο Ανδραβίδας – Κυλλήνης. Έχει άρτιο ρυμοτομικό σχέδιο και διανθίζεται από περιποιημένα σπίτια με ευωδιαστούς κήπους. Περικλείεται από πεδιάδα με εύφορους αγρούς. Οι ρίζες της σύμφωνα πάντα με τις ιστορικές πηγές, βρίσκονται στην εποχή προ της καταλήψεώς της από τους Φράγκους. Γενικά ό,τι γνωρίζουμε επίσημα, προέρχεται από κάποια ευρήματα και από το Χρονικό του Μορέως. Η ονομασία της κωμόπολης προυπήρξε της έλευσης των Φράγκων, οι οποίοι την ονόμαζαν Andreville. Κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας αναφέρεται ως λαμπρή πόλη που βασίλευε στον κάμπο, χωρίς τείχη. Η πλεονεκτική της θέση αιτιολογεί απόλυτα, την επιλογή του Γουλιέλμου Σαμπλίτη, ο οποίος την όρισε ως πρωτεύουσα του Πριγκιπάτου της Πελοποννήσου. Από τους ερευνητές δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός αυτή η επιλογή που έγινε ανάμεσα σε αρκετές πόλεις όπως η Πάτρα, η Κόρινθος, το Άργος, το Ναύπλιο. Ήταν μια μικρή πόλη με πολλές ανέσεις. Μετά την κατάληψή της από τους Φράγκους, με γοργό ρυθμό και σε όλους τους τομείς, ήταν ξεχωριστή η ανάπτυξη αυτού του τόπου. Η Ανδραβίδα αποτέλεσε την επιλογή πολλών ανθρώπων και από μακρινότερες περιοχές, ως τόπος κατοικίας. Πριν την εγκατάσταση Ελλήνων από άλλα μέρη, είχαν κατοικήσει άνθρωποι από χώρες της Δυτικής Ευρώπης.

Οι ιστορικές πηγές αναφέρονται σε έναν τόπο με κοσμοπολίτικη μορφή και μεγαλεία. Είχαν κτιστεί σπουδαία κτίρια επηρεασμένα από τη δυτική τεχνοτροπία. Εντυπωσιακές ήταν και οι εκκλησίες που κατασκευάστηκαν τότε, όπως του Αγίου Ιακώβου, του Αγίου Στεφάνου και της Αγίας Σοφίας όπου ανήκε στον γοτθικό ρυθμό κυρίως και στον ομορφότερο ναό της Ανατολής. Στην πρωτεύουσα του Πριγκιπάτου κατέφταναν νεαροί Φράγκοι με σκοπό την εκπαίδευσή τους στις πολεμικές τέχνες. Επίσης άνθιζε το εμπόριο του μεταξιού από την Ανδραβίδα προς τη Φλωρεντία και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Η αλλαγή της κατάστασης ξεκίνησε από το 1380 όπου οι Φράγκοι έπαψαν να κυριαρχούν στην Πελοπόννησο. Συγκεκριμένα το 1432 η παρακμή γενικά ήταν πιο έντονη, με κάποια μνημεία να θυμίζουν την περίοδο της δόξας. Φτάνοντας η ιστορική αναδρομή στον 20 αιώνα, παρατηρείται γενικά καλή έως ανθηρή οικονομική κατάσταση στην περιοχή. Φυσικά με την παγκόσμια οικονομική κρίση συνδυαζόμενη με τα καιρικά φαινόμενα που κατέστρεψαν τις καλλιέργειες , άλλαξαν οι καταστάσεις, αφού επηρεάστηκαν αρνητικά. Ιστορική είναι και η σύνδεση της περιοχής της Ηλείας με το άλογο. Από την εποχή του Ομήρου και σε όλες τις μετέπειτα εποχές όλες οι αναφορές περιλαμβάνουν το πανέξυπνο, ξεχωριστό τετράποδο. Συγκεκριμένα στην Ανδραβίδα, κατά το πρώτο μισό του προαναφερόμενου αιώνα η εκτροφή των ίππων έφτανε σε αριθμό της 3.000 περίπου. Οι ειδικοί ερευνητές αναφέρουν, ότι πριν το 1920 οι φυλές προέρχονταν από ντόπιες και ξένες διασταυρώσεις. Με μέριμνα του Υπουργείου Γεωργίας, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, επιτεύχθηκε κάποια σειρά επί του θέματος της αναπαραγωγής. Χρησιμοποιήθηκαν επιβήτορες της φυλής Nonius, της Ουγγαρίας. Η προσπάθεια αυτή προχώρησε και από το 1927 οργανώθηκε ετήσια Ιππική Έκθεση που συνεχίζεται υπό την αιγίδα του Δήμου Ανδραβίδας -Κυλλήνης έως τις μέρες μας. Στα πανεπιστήμια σχετικά με τι φυλές των αλόγων, αναφέρεται η φυλή Ανδραβίδας καθώς και η φυλή Πηνείας. Οι ιδιοκτήτες των αλόγων και εδώ υποστηρίζω τις πληροφορίες λόγω προσωπικής μου άποψης, μπορεί να βίωναν με δυσκολίες και να στερούνται κάποια στοιχεία της καθημερινότητας, τα άλογά τους όμως τα είχαν πάντα με την τροφή και την περιποίηση που τους άρμοζαν. Η αναφερόμενη κωμόπολη, έδινε μια ζωντανή εικόνα στην καθημερινότητα, με καφενεία, ταβέρνες, βόλτες, τραγούδια και χορούς. Όλο το χρόνο ο κόσμος συμμετείχε στις πολιτιστικές διαδρομές, όπως την εορτή του Αγίου Κωνσταντίνου, την 8ήμερη ζωοπανήγυρη της Αγίας Σοφίας, τις αστείες αυτοφυείς…αμφιέσεις της αποκριάς, τα κούλουμα της Καθαράς Δευτέρας, τις ιπποδρομίες με το έθιμο της κουλούρας , τα θεατρικά δρώμενα από ομάδα του χωριού, τις χοροεσπερίδες, την μαντολινάτα, τον αθλητισμό. Αργότερα οι κυριακάτικες βόλτες ιδιαιτέρως τις γιορτές και το καλοκαίρι στην όμορφη πλατεία, ήταν το σήμα κατατεθέν για τις γυναίκες που κατά τις αρχές της περιοχής, δεν έβγαιναν σε καφενεία και ταβέρνες. Η αντίθεση με τη σημερινή κατάσταση της ιστορικής κωμόπολης είναι μεγάλη.. και εδώ βγαίνει το αχ! του αναστεναγμού απ’ όσους αγαπάνε ειλικρινά αυτόν τον τόπο. Ο χώρος που σώζεται κάποιο αξιόλογο τμήμα από τον άλλοτε μεγαλοπρεπή ναό της Αγίας Σοφίας και βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, δεν είναι εύκολα προσβάσιμος για τον τουρισμό ,που μπορεί μόνο εξωτερικά της περιβόλου του να τον δει, καθόσον δεν υπάρχει η δυνατότητα κάποιου διαθέσιμου προσώπου από τις αρμόδιες αρχές. Η Ανδραβίδα από πλευράς υπηρεσιών εδώ και χρόνια καταρρέει. Η έδρα του Δήμου έχει μεταφερθεί σε κοντινό χωριό.. διατηρώντας κατόπιν αγώνων κάποιων συμπολιτών -ευτυχώς- το όνομά της στον τίτλο του Δήμου, ως την μηδαμινή τιμή στην ιστορική της αξίας. Το άλογο που αποτελούσε αναπόσπαστο μέλος των οικογενειών, ήρθε η ώρα που από αρκετούς χρησιμοποιείται ως τρόπος προβολής κ.λπ. Η ζωή δείχνει να κυλάει χωρίς ιδιαίτερη όρεξη, αντίθετα με τα χρόνια που προανέφερα, αφού τα διατιθέμενα μαγαζιά και επιχειρήσεις του τόπου δεν είναι προτιμητέα από τους ντόπιους. Αρκετά σημεία που αποτελούν ορόσημο για την εξέλιξη μιας περιοχής, οι οποίοι έχουν αδρανοποιηθεί στο θυσιαστήριο της μικροπολιτικής, της ψηφοθηρίας, των προστριβών που πηγάζουν όταν δεν κοιτάμε το καλό του τόπου μας και μόνο. Με την ευχή πάντοτε για το καλύτερο, ας στηρίξουμε την αισιοδοξία μας σε διάφορες ομάδες οι οποίες δραστηριοποιούνται με σκοπό το ταξίδι της παράδοσης και του πολιτισμού. Ελπίζοντας πάντα πως η ιστορία επαναλαμβάνεται, όχι μόνο προς την αρνητική της φορά αλλά και της αναζωπύρωσης καλύτερων στιγμών, με τη συνδρομή κάθε διαθέσιμου πολίτη ο οποίος βλέπει εκτός θέσεων και ρόλων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

 

 

* H  Σοφία Αγραπίδη γεννήθηκε στην Ανδραβίδα. Είναι απόστρατος Υπαξιωματικός του Σ.Ξ. Αποφοίτησε από ΙΔ.ΙΕΚ ως Β.Λογιστή και Πρ. Η/Υ.Ο γραπτός λόγος αποτελεί ένα από τα ενδιαφέροντά της. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια δημιουργικής γραφής. Άρθρα της δημοσιεύονται κατά καιρούς σε έντυπα και διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης.

 

 

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top