Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / ΣυνΘύματα / Σμιλεύοντας λέξεις
17/10/2018, 1:06 πμ

Σμιλεύοντας λέξεις

Γράφει η Αγγελική Λάλου //

 

«Ο μαραγκός», Κώστας Κουτρουμπάκης, εκδόσεις Ενύπνιο.

Αν συμβουλευτούμε το λεξικό για τη σημασία του λήμματος «μαραγκός» θα διαβάσουμε: ο τεχνίτης που κατασκευάζει απλά, πρόχειρα έπιπλα ή άλλες ξύλινες κατασκευές. «Ο μαραγκός» ωστόσο του Κώστα Κουτρουμπάκη μόνο απλές ή πρόχειρες κατασκευές δεν μας δίνει σε αυτή την πρώτη –μα καθόλου πρωτόλεια– συλλογή διηγημάτων που μόλις κυκλοφόρησε ως δεύτερο βιβλίο από τις νέες εκδόσεις Ενύπνιο. Το βιβλίο ανήκει στη σειρά «Σύντομα όνειρα» κι είναι αυτό ακριβώς. Η σύντομη διήγηση μιας σαν σε όνειρο ανάμνησης.

Μικρά σε έκταση διηγήματα, συμπυκνωμένα ωστόσο σε τέτοιο βαθμό που είτε χρειάζεται να τα διαβάσεις πάνω από μία φορά για να τα απολαύσεις ως τους αξίζουν ή να επιβραδύνεις το ρυθμό της ανάγνωσης για να τα αφήσεις να εισχωρήσουν μέσα σου. Ήδη το εξώφυλλο μας προϊδεάζει για το εργαστήριο του συγγραφέα και τα μέσα τα οποία χρησιμοποιεί. Όλα τα εκλεκτά εργαλεία του ξυλουργού. Πλάνη, πριόνι, ξυλότορνος. Η πλάνη χρησιμοποιείται για τη λείανση σκληρών επιφανειών. Έτσι αν διαβάσετε ψηλαφιστά το βιβλίο θα διαπιστώσετε τη λεία και απαλή πλευρά των σελίδων. Ωστόσο αυτό είναι μια πλάνη, μια οφθαλμαπάτη. Παρά το τέλεια αισθητικά αποτέλεσμα, παρά την άψογη εικόνα, μια δεύτερη ψηλάφηση θα αφήσει λέξεις ακίδες στα δάχτυλα και στην παλάμη, που θα εισχωρήσουν κάτω από το δέρμα και θα εισβάλουν σιγά σιγά μέσα σας.

«Ο μαραγκός» αυτός θέλει προσοχή. Δεν ενδείκνυται για επιδερμικές αναγνώσεις. Παρά τις λιγοστές σελίδες του. Παρά το ευσύνοπτο μέγεθος κάθε διηγήματος. Η απόλαυση που θα προσφέρει είναι μεγάλης διάρκειας. Σκαλισμένα με προσοχή κι ευαισθησία, προσεγμένα στη λεπτομέρειά τους, φτιαγμένα με υλικά πρώτης τάξεως. Με ξύλο παλαιάς κοπής και στιβαρό – που μπορεί να αλλάζει ανάλογα με το διήγημα. Άλλοτε να χρησιμοποιεί δρυ για την αντοχή. Κι άλλοτε πιο ιδιαίτερα όπως τριανταφυλλιάς, για εξαιρετικό φινίρισμα ή για εξαίσια ακουστική. Ως παιδιόθεν κιθαριστής, άλλωστε, ο συγγραφέας γνωρίζει τη σημασία της ακουστικής και της αποδίδει στα γραφτά του την πρέπουσα θέση. Όπως και της μουσικής. Τα κείμενά του διατρέχει ρυθμός, άλλοτε ο εσωτερικός της ανάσας, άλλοτε το τέμπο μιας κιθάρας που χορδίζεται ή κάνει τις πρώτες απόπειρες να παράξει νότες, κι άλλοτε ο λυγμός παραδοσιακού έγχορδου ή πνευστού ξυλόγλυπτου που αφήνει τον αέρα του αναστεναγμού να δημιουργήσει τη μελωδία.

Με γλώσσα ξεχωριστή, πραγματική έκπληξη για την οικονομία του λόγου και τη μεστότητά της. Με λέξεις προσεχτικά επιλεγμένες, διαλεγμένες με σεβασμό, αρμονικά συνταιριαγμένες, σπάει κλασικές φόρμες και δημιουργεί ένα δικό του καλούπι, το οποίο στη συνέχεια θα το σπάσει κι αυτό για να δουλέψει τις λεπτομέρειες του λόγου στο χέρι. Κάθε λέξη, μία μία, θα την πλανίσει, θα τη λειάνει για να αρμόσει με τη διπλανή και όλες μαζί να φτιάξουν μια στέρεη κατασκευή, καθόλου πρόχειρη, που δεν θα χρησιμεύσει ως διακοσμητικό αντικείμενο αλλά ως σπάνιο χειροποίητο φυλακτό. Με το πριόνι θα αφαιρέσει κάθε τι περιττό. Δεκαέξι μικροδιηγήματα, για τη μνήμη, την απώλεια, την κατασκευή και τη διατήρηση αναμνήσεων, τη συντήρηση συναισθημάτων, την καλλιέργεια των αισθήσεων, με πρόσωπα οικεία να εμφανίζονται στις σελίδες και δημιουργούν την οικειότητα ότι ξεφυλλίζει κανείς ένα οικογενειακό άλμπουμ, το οποίο κάλλιστα θα μπορούσε να είναι και το δικό του. Τεχνίτης του λόγου, μάστορας της γλώσσας, «Ο μαραγκός» του Κώστα Κουτρουμπάκη είναι ένα βιβλίο φρέσκο που φαίνεται ωστόσο να έχει αφομοιώσει και να έχει χωνεύσει μέσα του με δημιουργικό και γόνιμο τρόπο την παράδοση της λογοτεχνίας στην οποία ανήκει. Μια έκδοση όντως κόσμημα, τόσο εξωτερικά όσο και στην ουσία της.

 

 

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top