Η ερωτική εξομολόγηση του Κωνσταντίνου Καβάφη
Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //
Θωμάς Κοροβίνης, «Σκίρτημα ερωτικόν. Ο Κ.Π. Καβάφης εις την Πόλιν», εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2017.
«Έχων πλέον υπερβεί και το εξηκοστόν έτος του βίου μου, κατατρύχομαι ζωηρώς υπό εμμόνων, νεανικών μου κυρίως, ερωτικών αναμνήσεων, ένιαι μάλιστα εξ αυτών έχουν, ως φαίνεται, εντός μου «βρυκολακιάσει». Ο δοκιμιακός λόγος του Κωνσταντίνου Καβάφη ξαφνιάζει τον αναγνώστη, καθώς ο Αλεξανδρινός ποιητής έχει καθιερωθεί στην συνείδησή μας για την ποιητική του δημιουργία. Αν και ήδη από το 2003 με τη φιλολογική επιμέλεια του Μιχάλη Πιερή είχε εκδοθεί ένα ακόμα πεζό του έργο, «Η ποίησης του κ. Στρατήγη», Τα πεζά (1882;-1931), εντούτοις το παρόν πόνημα του γνωστού φιλολόγου Θωμά Κοροβίνη παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς αποτυπώνει τον ερωτικό κόσμο του ποιητή με την ίδια του τη φωνή.
Ο Θεσσαλονικιός συγγραφέας, χωρίς τον παραμικρό σχολιασμό ή οποιαδήποτε κειμενική παρεμβολή ή και ερμηνεία, παρουσιάζει την πρωτοπρόσωπη αφήγηση του πρωταγωνιστή, η οποία αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη. Η καβαφική αυτοβιογραφία αφορά έναν περίπατο στην Πόλη σε ηλικία 19 ετών διάρκειας περίπου μιας ώρας «από τα τελωνεία του Καράκιοϊ μέχρι την απέναντι παραλία του Εμιόνου δια μέσου της γέφυρας του Γαλατά». Ο νεαρός ποιητής συνοδεύεται από έναν συνομήλικο Ανατολίτη αχθοφόρο, ο οποίος γίνεται το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου του. Οι μύχιες ερωτικές σκέψεις και εικόνες τριβελίζουν το μυαλό του, με αποτέλεσμα το ξεδίπλωμα ενός περίτεχνου αυτοαναφορικού μονόλογου με ιδιαίτερα γλωσσικά στοιχεία, μίξη του πολίτικου ιδιώματος, της καθαρεύουσας και της δημοτικής. Εδώ ακριβώς είναι και η μεγαλύτερη μαγεία για τον αναγνώστη, καθώς είναι γνωστό ότι ο Θωμάς Κοροβίνης αρέσκεται να «παίζει» με τη γλώσσα. Αρκεί να θυμηθούμε το μυθιστόρημά του, «Ο γύρος του θανάτου» με την τεράστια γλωσσική ποικιλία των πρωταγωνιστών ανάλογα με την κοινωνική τάξη, την μόρφωση, το φύλο και την χρονική περίοδο των γεγονότων. Με άλλα λόγια, ο συγγραφέας αφήνει να ακουστεί η φωνή του νεαρού Καβάφη, διότι αυτή κουβαλά το ελληνικό πολιτισμικό φορτίο χιλιάδων ετών. Δεν είναι άλλωστε τυχαία ότι και η δράση ξετυλίγεται στην διαχρονική πρωτεύουσα του ελληνισμού, την Κωνσταντινούπολη.
Επίσης, το καβαφικό γλωσσικό σύμπαν με την έντονη εικονοποιΐα, γλαφυρό και έντονα παραστατικό, ζωντανεύει μνήμες από τα τουρκικά λουτρά με τα γυμνά ανδρικά κορμιά, τις λαβές από την αθλητική αναμέτρηση μεταξύ δυο παλαιστών και καταλήγει στην φανταστική γυμνή απεικόνιση και ερωτική περίπτυξη της πραγματικότητας, δηλαδή του συνομήλικου αχθοφόρου.
Αξιοσημείωτη είναι η προσπάθεια του ποιητή να αποκρύψει τα ερωτικά του συναισθήματα, καθώς ο καθωσπρεπισμός της εποχής, τα χρηστά ήθη, το κοινωνικό κύρος και το γνωστό οικογενειακό όνομα δεν θα μπορούσαν να ανεχθούν καμία παρέκκλιση από το κοινωνικά αποδεκτό. Παρόλα αυτά νοιώθει τον ερωτισμό της Πόλης, καθώς «Ήτο η Πόλις, ως διεσθανόμην, αλλά και ως είχον αναγνώσει και πληροφορηθεί, εκ παραδόσεως κορυφαίας εις ερωτισμόν αγοραίον και έκφυλον. Βρίθει η Πόλις από διεφθαρμένα νιάτα».
Αν και αυτή η εμπειρία παρέμεινε πλατωνική αυτό το ταξίδι στον κόσμο των αισθήσεων ενέπνευσε το ποίημα «Ο Δεκέμβρης του 1903»: «Κι αν για τον έρωτά μου δεν μπορώ να πω[…]όμως το πρόσωπό σου που κρατώ μες την ψυχή μου[…]».
Θωμάς Κοροβίνης
Είναι φανερό ότι ο πεζολογικός Αλεξανδρινός ποιητής ακόμα και στο γραπτό του λόγο λειτουργεί με ποιητικό ρυθμό. Ο λόγος του συνταιριάζει αρμονικά μελωδίες, εικόνες, αρώματα, ενώ ταυτόχρονα συνδιαλέγεται με τη ζωή, τις προκλήσεις της, τα ανθρώπινα πάθη και τις αδυναμίες. Μόνο ο Καβάφης θα μπορούσε να πετύχει την άριστη δημιουργική ισορροπία στο σαρκικό και τον πνευματικό άνθρωπο, καθώς ο σωματικός ομοφυλοφιλικός έρωτας γεννιέται και αναλύεται νοητικά. Άλλωστε, σύμφωνα με το «Σύνταγμα της Ηδονής»: «Το χρέος σου είναι να ενδίδεις, να ενδίδεις πάντοτε εις τας Επιθυμίας, που είναι τα τελειότατα πλάσματα των τελείων θεών». (Κ.Π. Καβάφης, Κρυμμένα ποιήματα (1877;-1923).
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Αφιέρωμα: Rock ‘N’ Roll Divas. Τι συνέβη όταν η γυναικεία φύση συναντήθηκε με το Rock ‘N’ Roll; (Δ΄ μέρος)
Κείμενα – Επιμέλεια: Νατάσα Παπανικολάου // * Η κοφτερή ζωή της Nico. Ο Λου Ριντ ήθελε να την ξεφορτωθεί, ο Ντύλαν ήταν ερωτευμένος μαζί της, εκείνη πλάγιαζε με τον Τζιμ Μόρισον και έκανε παιδί με τον Αλέν
Περισσότερα -
Σαν είδος υπό και προς εξαφάνισιν
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // * Σάρα Θηλυκού, «Η Αντιγόνη στην Αϊτή», Νίκας / ποίηση, Αθήνα 2021, σελ. 48 Όταν αναλαμβάνεις ενθουσιωδώς να συνθέσεις κριτική για ένα τόσο σφιχτοδεμένο “κρυπτικό” βιβλίο, συνθέτεις αναγκαστικώς μεταισθήματα, γνώσεις και ιδέες από
Περισσότερα -
Το ‘μπλουζ του υψηλού πυρετού’ του Bukka White (1906-1977).
Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Σε πολλά μπλουζ, οι καλλιτέχνες εξέφραζαν το συναίσθημα ότι ο γιατρός δεν μπορούσε να βοηθήσει και πολύ σε κάποια σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι ίδιοι ή κάποια αγαπημένα τους πρόσωπα. Το ίδιο πράγμα
Περισσότερα -
«Αυτό που δεν αλλάζει είναι τα εκκλησάκια στις άκρες του δρόμου»
Γράφει η Μαρία Λιάκου // Γιάννης Νικολούδης «Από χώμα και κόκαλα», εκδ. Σκαρίφημα Με το βιβλίο αυτό ο συγγραφέας κάνει την δεύτερη εμφάνιση του στα ελληνικά γράμματα. Η ιστορία του διαδραματίζεται στην Κρήτη. Ο Μάνος τοποθετείται ως αναπληρωτής
Περισσότερα -
Ποίηση: “Ερωτικά – Ταραχή”
Γράφει ο Μάνος Μαυρομουστακάκης // Ερωτικά – Ταραχή Γέμιζαν τα χέρια σάρκα Γλιστρούσαν σε επιδερμίδα ολισθηρή από υγρά που ανάβλυζαν τον φυλαγμένο πόθο. Πιάστηκαν να ξαποστάσουν Χέρια σε σωσίβια στήθη Τα μάλασσαν στα δάκτυλά
Περισσότερα -
Ο Άγγελος Χαριάτης στο Εργαστήρι του συγγραφέα
Τελειώνοντας το δεύτερο κύκλο σεμιναρίων δημιουργικής γραφής στο ΕΚΕΒΙ πίστευα ότι το πρώτο μου μυθιστόρημα θα τάραζε τα λιμνάζοντα ύδατα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Μετά τη συγγραφή του και διαβάζοντάς το ως αναγνώστης διαπίστωσα (μετά λύπης μου) ότι το
Περισσότερα -
3η Συνάντηση Ποιητών με θέμα «Η γυναίκα στην Ελληνόφωνη και Αραβόφωνη ποίηση»
Γράφει η Πέρσα Κουμούτση // Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 17 Μαρτίου και ωρα 7μμ ώρα Ελλάδος η 3η Συνάντηση Ποιητών που διοργάνωσε το Κέντρο Ελληνικής και Αραβικής Λογοτεχνίας και Πολισμού (Κ.ΕΛ,Α.Λ.Π) με θέμα “Η γυναίκα στην Ελληνόφωνη
Περισσότερα
