Fractal

Κρήτη, Κύπρος, εγκλήματα και μνημόνια

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

Λευτέρης Γιαννακουδάκης “Σκιά”, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2017, σελ. 384

 

Γεννημένος στο Ηράκλειο της Κρήτης, ο Λευτέρης Γιαννακουδάκης, σπούδασε Βιολογία και στη συνέχεια σενάριο και δημιουργική γραφή. Παρουσιάστηκε στα γράμματα το 2000 με τo αφήγημα Τρέξε, μύγα, χτύπα το τζάμι. Το προηγούμενο βιβλίο του είναι το αστυνομικό μυθιστόρημα Τα φαντάσματα του Δεκέμβρη με θέμα την εξέγερση των νέων τον Δεκέμβριο του 2008. Το μυθιστόρημα Σκιά θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως αστυνομικό-πολιτικό καθώς ενώνει τέσσερις περιόδους που σημάδεψαν τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Είναι τα Ιουλιανά του 1965, όπου ο εκλεγμένος πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου έπεσε θύμα συνωμοσίας από το Παλάτι και μια ομάδα βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος με επικεφαλής τον υπουργό του Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, η εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, ως αποτέλεσμα των επιλογών και κινήσεων της χούντας της 21ης Απριλίου, το λεγόμενο «βρόμικο 89», δηλαδή την συγκυβέρνηση Δεξιάς-Αριστεράς, ήτοι της Νέας Δημοκρατίας του Μητσοτάκη και του ενιαίου τότε Συνασπισμού της Αριστερά και της Προόδου των Χαρίλαου Φλωράκη και Λεωνίδα Κύρκου, για να καρπωθούν τα εκλογικά και άλλα οφέλη από την ήττα του ΠΑΣΟΚ, και οι εκλογές του Μαΐου-Ιουνίου του 2012, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ξεπέρασε τα εκλογικά ποσοστά του, το 4-5%, και έδειξε πως μπορεί να βγει πρώτο κόμμα και να κυβερνήσει.

Το μυθιστόρημα αρχίζει με δύο περίεργα περιστατικά που λογοτεχνικά αντλούν την έμπνευσή τους από το σύγχρονο σκανδιναβικό αστυνομικό μυθιστόρημα, κάτι που ενδεχομένως ενοχλήσει ορισμένους αναγνώστες, τους οποίους απωθεί το συγκεκριμένο είδος. Το πρώτο περιστατικό λαμβάνει χώρα στις 15 Ιουλίου 1965, όταν κάπου στον κόσμο (αργότερα μαθαίνουμε πως ο τόπος είναι η Κύπρος), κάποιος μπαίνει σ’ ένα στρατόπεδο και σκοτώνει με μαχαίρι έναν άνθρωπο. Στο δεύτερο περιστατικό (6 Μαΐου 2012) μια γυναίκα ονόματι Υβόννη, προφανώς πόρνη, είναι κοντά σε μια γέφυρα, όπου συναντάει έναν άντρα με τον οποίο συνευρίσκεται σεξουαλικά κι εκείνος τη σκοτώνει (ο τόπος δεν κατονομάζεται). Στα επόμενα κεφάλαια κάνουμε τη γνωριμία του αστυνόμου Δήμου Γκερέ, ο οποίος φτάνει στο Ηράκλειο με σκοπό να ξεκαθαρίσει μια παλιά ιστορία που συνδέεται με τον θάνατο της μητέρας του που απεβίωσε πριν από είκοσι τρία χρόνια και θεωρεί ως υπεύθυνο τον πατέρα του. Σύμφωνα με τον γιατρό που την εξέτασε, φίλο της οικογένειας, πέθανε από υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών, δηλαδή αυτοκτόνησε.

Αυτός, ο αστυνόμος, είναι που ανακαλύπτει τη νεκρή πόρνη, η οποία έχει στο στόμα της το δαχτυλίδι της μητέρας του, πράγμα εντελώς παράξενο. Όταν αργότερα, βρίσκεται δολοφονημένος κι ένας ζητιάνος της πόλης, κι ο αστυνόμος θεάθηκε εκεί κοντά, ο αστυνομικός που αναλαμβάνει τις έρευνες, ο Ιβάν Αλεξάντροφ, τον θεωρεί ύποπτο για τα δύο εγκλήματα. Τότε ο Δήμος Γκερές αναγκάζεται να ερευνήσει το κρυφό παρελθόν της οικογένειάς του και ύστερα από τα ευρήματα  βλέπει να καταρρέει ολόκληρο του ιδεατό οικοδόμημα που είχε φτιάξει στο μυαλό του σχετικά με τον πατέρα, τη μητέρα και τους οικογενειακούς φίλους. Στο μεταξύ, οι δολοφονίες πληθαίνουν σε βαθμό που ορισμένοι πιστεύουν πως τις διαπράττει κάποιος σίριαλ κίλερ.

 

Λευτέρης Γιαννακουδάκης

 

Τούτο το πολυδαίδαλο μυθιστόρημα, το γεμάτο με Ιστορία, παρουσιάζει κάποιες δυσκολίες για τον αναγνώστη. Ο συγγραφέας, ο οποίος τον ξεναγεί στις όμορφες (πλατείες, συνοικίες, εκκλησίες), ή στις σκοτεινές (μπαρ, οίκους ανοχής), τοποθεσίες του Ηρακλείου, ενδιαφέρεται για τα μυστικά που κρύβονται στο παρελθόν των γονιών του ήρωά του, μα θέλει να μιλήσει και για τα ιστορικά γεγονότα που προαναφέρθηκαν μέσω των συχνών φλας μπακ. Φαίνεται πως τον «καίει» το κατάντημα της Ελλάδας με την τρόικα, να μνημόνια, την οικονομική κρίση και τη Χρυσή Αυγή. Φροντίζει όμως να διανθίσει τις σελίδες του βιβλίου του με στίχους και ρήσεις δημοφιλών ποιητών και συγγραφέων (Καβάφης, Ρίτσος, Καββαδίας, Θεοτόκης, Καζαντζάκης, Μονταλμπάν), καθώς και με τραγούδια, ωστόσο, όπως είπαμε, οι επιδράσεις του αστυνομικού σκανδιναβικού μυθιστορήματος δεν του προσθέτουν θετικούς πόντους, παρά το αναπάντεχο και λυτρωτικό για τον ήρωα τέλος. Πάντως, είναι φανερό πως ο Λευτέρης Γιαννακουδάκης έχει πολλές ιστορικές γνώσεις και πλούσια λογοτεχνική φαντασία.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top