Fractal

Συνομιλώντας με τον ζωγράφο Αλέξανδρο Χαιρετάκη

Από τον Δημήτρη Νάκη // *

 

Αλέξανδρος Χαιρετάκης

Αλέξανδρος Χαιρετάκης

Με αφορμή την συμμετοχή του σε ομαδική έκθεση ζωγραφικής στις αρχές Νοεμβρίου στο Ζάππειο, καθώς και εκείνη που πρόκειται να πραγματοποιηθεί τον μεθεπόμενο μήνα στη Νέα Υόρκη, ζητήσαμε και πήραμε συνέντευξη από τον αναγνωρισμένο ζωγράφο Αλέξανδρο Χαιρετάκη.

 

Ο Αλέξανδρος Χαιρετάκης γεννήθηκε και σπούδασε στην Αθήνα, το Παρίσι και το Βερολίνο. Έργα του φιλοξενούνται σε δημόσιες, τραπεζικές και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχει φιλοτεχνήσει ποιητικές συλλογές και λογοτεχνικές εκδόσεις. Ξεκίνησε να εκθέτει το 1985. Μέχρι σήμερα έχει συμμετάσχει σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το έργο του έχει αναγνωριστεί διεθνώς. Τελευταία παρουσίαση της δουλειάς του έγινε τον Ιούνιο του 2005 στο Πολιτιστικό Φεστιβάλ του Πεκίνου υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών και της Ελληνικής Ακαδημίας Μοντέρνας Τέχνης (Η.Α.Μ.Α), της μη κερδοσκοπικής εταιρείας που δραστηριοποιείται στον τομέα της ανάδειξης του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού διεθνώς.

Χαρακτηριστικό του Χαιρετάκη είναι η αποτύπωση ανθρώπινων φιγούρων που δεν έχουν στόχο να αποδώσουν, απλά τύπους ανθρώπων. Γίνονται μορφές που παρατηρούν όσα συμβαίνουν γύρω τους. Άλλοτε προβληματίζονται και άλλοτε αδιαφορούν, πάντα, με ευδιάκριτη ειρωνική διάθεση.

Το έργο του Αλέξανδρου Χαιρετάκη χαρακτηρίζεται από καταγραφές πόλεων και σύνολα αντικειμένων όπου οι ανθρώπινες παρουσίες μεταφέρουν την «καθαρότερη δυνατή έκφραση του παραλόγου». Το παράλογο και το μη αναμενόμενο είναι αυτά, τα οποία σύμφωνα με τον ίδιο, οδηγούν σε μια αμεσότερη επικοινωνία με το δέκτη. Είναι σαν ο Χαιρετάκης, με εκείνους που παρακολουθούν το έργο του να συνομιλούν για τα δρώμενα που συνθέτουν το καθημερινό μας παράλογο. Το τελευταίο αποτελεί τον κυρίαρχο προβληματισμό του εντός και εκτός της καλλιτεχνικής του δράσης.

 

-Σαν καλλιτέχνης πως βλέπετε το σήμερα;

-Η κατάσταση είναι δύσκολη. Θεωρώ ότι οι καλλιτέχνες καταγράφουν το παρόν σαν ρεπόρτερ που απαθανατίζουν πλάνα από πόλεμο. Οι καλλιτέχνες σήμερα περισσότερο από ποτέ πρέπει να καταγράφουν και να δημιουργούν καινούριες πτυχές στην ανθρώπινη ιστορία.

 

-Τι θα θέλατε για εσάς και τους ανθρώπους της τέχνης;

-Θα ήθελα όλοι οι άνθρωποι, και όχι μόνο της τέχνης, να θέτουν στον εαυτό τους ερωτήματα περί ζωής και για το ύφος που επέλεξαν να ζουν.

 

-Συγκρατώ λέξεις από την προηγούμενη απάντηση που παραπέμπει σε ένα αγαπημένο μου βιβλίο, το «Περί του ύφους», του Λουί Αραγκόρν. Μιλήστε μου παρακαλώ περισσότερο γύρω από το ύφος της ζωής μας. Το ύφος που ζούμε δηλαδή;

-Θα έλεγα ότι η κοινωνία επιβιώνει διοικούμενη από ανθρώπους που πατούν πάνω στην αδυναμία των άλλων. Αυτό είναι που γίνεται και συμβαίνει σήμερα. Δεν είναι νέο. Είναι μια συνέχεια του παρελθόντος μας. Για αυτό το ύφος μιλώ. Με ενοχλεί η αφέλεια.

 

-Παρατηρώ μια ανησυχητική παύση στη ροή της συζήτησης;

-Θα σου πω αμέσως. Σε έμαθε ποτέ κανείς πώς να ζεις; Σε έμαθε κάποιος πώς να αντιδράς στα ερεθίσματα; Ε, αυτό το κάνει η τέχνη! Εάν κοιτάξεις γύρω σου, οι προκλήσεις στο εδώ και τώρα, είναι πολύ περισσότερες απ’ ό,τι στο παρελθόν. Θα συγκρατήσω και εγώ μια λέξη που είπες. Παρατηρητής. Αυτό που μου αρέσει στην τέχνη που ασχολούμαι είναι πως ο άνθρωπος που αποτυπώνω είναι μια φιγούρα που παρατηρεί την ζωή, ανησυχεί για το σήμερα και μέσα από το βλέμμα του δηλώνει την παρουσία του.

 

Αλέξανδρος Χαιρετάκης

Αλέξανδρος Χαιρετάκης

-Βλέποντας κανείς τους πίνακες σας θα έλεγε ότι η τεχνική σας είναι ανθρωποκεντρική. Απ’ ότι βλέπω αυτό σας επηρεάζει και σας δημιουργεί χαρά. Πείτε μας κάτι για αυτήν.

-Ωραία, θα σου πω. Η τεχνική ονομάζεται φωτορεαλισμός και είναι απαιτητική. Λίγοι καταπιανόμαστε με αυτήν και το πιο σημαντικό είναι πως δεν σε προδίδει. Οι μόνες στιγμές που νιώθω πραγματικά ότι μπορώ να εκφραστώ, είναι όταν αποδίδω ψυχή στον καμβά.

 

-Η τέχνη προδίδει;

-Κοίταξε να δεις, η τέχνη δεν προδίδει τον δημιουργό της. Το τι θα πει ο κόσμος, εμένα προσωπικά δεν με ενδιαφέρει. Εάν το έργο μου είναι σημαντικό ή όχι, θα μας το δείξει η ιστορία. Εάν πάλι καταφέρω να είμαι χρήσιμος στις επόμενες γενιές, τότε ναι, θα είμαι ικανοποιημένος, θα μου άρεσε!

 

-Τι σας προβληματίζει;

-Απλώς με μια λέξη θα έλεγα η επιβίωση. Γιατί; Θα στο τεκμηριώσω ευθύς αμέσως. Στο πέρασμα του χρόνου η τέχνη αποτελεί τις περισσότερες φορές πολυτέλεια. Ο ζωγράφος χρειάζεται πινέλα, μπογιές, καμβά. Σαν υλικά αυτά και μόνο, κοστίζουν. Κάποιος να προσφέρει τουλάχιστον τα έξοδα που καλύπτουν αυτές τις ανάγκες. Αυτό είναι και το θέμα. Αν με ρωτάς τί με προβληματίζει και τί λύση θα έδινα εγώ σε αυτό, αυτή θα ήταν: Χορηγίες.

 

-Τι εννοείτε με τον όρο αυτό;

-Κατανοώ ότι ο όρος αυτός, χορηγίες, είναι γενικός. Θα πρότεινα στους έχοντες να υπερασπιστούν την τέχνη. Εφόσον θεωρείς τον εαυτό σου πολιτισμένο, πρέπει να κάνεις κάτι για αυτό. Απλώς γιατί η τέχνη δημιουργεί πολιτισμό.

 

-Η πολιτεία δεν βοηθάει σε αυτό;

-Να σου πω την γνώμη μου για την στάση της πολιτείας; Μάλλον δεν θα σου αρέσει αυτό που θα πω.

 

-Παρακαλώ συνεχίστε…

-Από όσο βλέπω και γνωρίζω, η πολιτεία καπηλεύεται την τέχνη προς όφελος της, χωρίς να δίνει τίποτα σ’ αυτήν. Πάρε για παράδειγμα τα μουσεία. Για να μπεις θα πληρώσεις το εισιτήριο. Ο ζωγράφος που εκθέτει εκεί, εάν μιλάμε για σύγχρονο έργο φυσικά, έχει αποδεδειγμένα συνεισφέρει σ’ αυτό που ονομάζουμε τέχνη. Κάτι που στο μυαλό μου είναι συνώνυμο του πολιτισμού. Η πολιτεία δεν ρωτά ποτέ: «πως ζεις»; Μπορείς να συνεχίσεις να παράγεις τέχνη; Αν είσαι ζωντανός ή νεκρός. Παρεμπιπτόντως θα ήθελα να πω πως νεκρός, έχεις καλύτερη τιμή στο εισιτήριο. Ζωντανός έχεις ανάγκες και απαιτήσεις.

 

-Η καυστικότητα στις τελευταίες απαντήσεις με προβληματίζει.

-Το τελευταίο που θα ήθελα να πω είναι, και θα το κάνω, επειδή χρησιμοποίησες την λέξη καυστικότητα πώς ζούμε σε μια καυστική εποχή. Η τέχνη μέσω των ανθρώπων της μας διδάσκει και σήμερα και αύριο και μεθαύριο. Η διαφορά με το παρελθόν είναι ότι οι έχοντες και οι κατέχοντες ήθελαν σε αντίθεση με το τώρα, να αφήσουν κάτι για τους επόμενους, η υστεροφημία δεν τούς ήταν άγνωστη λέξη.
Είμαι αισιόδοξος, όσο μου επιτρέπεται και, όπως καταλαβαίνεις, η τέχνη μου δίνει ζωή. Και αυτό δεν είναι λίγο. Τι άλλο; Σε ευχαριστώ για τη συνέντευξη μας.

 

here3-640x402

 

 >> http://www.xairetakis.gr/

 

* Ο Δημήτρης Νάκης έχει σπουδάσει σχέδιο κοσμήματος, γεμoλογία και είναι κάτοχος πτυχίου Αργυροχρυσοχοΐας. Έχει πάρει μέρος σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό, έχοντας αποσπάσει πολύ καλές κριτικές. Κοσμήματα του έχουν ομορφύνει ελληνικές τηλεοπτικές σειρές, όπως: «Αναστασία», «Παράθυρο στον ήλιο», «Μάγισσες της Σμύρνης» κ.ά.. Το 2004 η Gallery «NAKIS AMBER TALISMAN», που επί εικοσαετίας διατηρούσε ο ίδιος στον παραδοσιακό οικισμό της Οίας συνεργατικά με τον καλλιτέχνη πατέρα του Θανάση Νάκη, επιλέχθηκε από το διεθνές τηλεοπτικό δίκτυο Travel Channel για να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο ντοκιμαντέρ «The ultimate Guide of Greece». Το ντοκιμαντέρ αυτό δημιουργήθηκε με αφορμή τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στη χώρας μας, θέλοντας να αναδείξει τα σπουδαιότερα μέρη για να επισκεφτεί κανείς. Κάποιες ιδιαίτερες δημιουργίες του υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές, όπως αυτές των οικογενειών Bush και Χατζηπατέρα. Έχει, επίσης, μαθητεύσει σαν ζωγράφος κοντά στην εξαίρετη ζωγράφο Linda Jacombson, καθηγήτρια Καλών Τεχνών στο U.C.L.A. της Καλιφόρνια, ΗΠΑ.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top