Fractal

O κλασικός πίνακας «Η Κραυγή» του Edvard Munch σε ένα φανταστικό animation που δένει τέλεια με τραγούδι των Pink Floyd (Δείτε το βίντεο)

 Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα //

Η Κραυγή (Νορβηγικά: Skrik, 1893 και 1910) είναι μία σειρά από εξπρεσιονιστικούς ζωγραφικούς πίνακες του Νορβηγού Έντβαρτ Μουνκ (Edvard Munch). Θεωρείται ο πρόδρομος του εξπρεσιονισμού, στα έργα του οποίου αποτυπώνεται η συναισθηματική ζωή του ανθρώπου στον έρωτα και το θάνατο. Ο πίνακας που απεικονίζει μια αγωνιούσα μορφή με φόντο ουρανό σε χρώμα κόκκινο του αίματος θεωρείται από μερικούς πως συμβολίζει το ανθρώπινο είδος κάτω από τη συντριβή του υπαρξιακού τρόμου. Το τοπίο στο υπόβαθρο είναι το Οσλοφγιόρντ, όπως αυτό φαίνεται από το λόφο του Έκεμπεργκ (Ekeberg), στο Όσλο (τότε Κριστιάνια) της Νορβηγίας. Τα έργα του Μουνκ της περιόδου 1880 κυριαρχούνται από την επιθυμία του να χρησιμοποιήσει το καλλιτεχνικό λεξιλόγιο του ρεαλισμού για να δημιουργήσει υποκειμενικό περιεχόμενο ή περιεχόμενο ανοιχτό στην ερμηνεία του κοινού.

«Δεν ζωγραφίζω αυτό που βλέπω, αλλά αυτό που έβλεπα», λέει χαρακτηριστικά και χαρακτηρίζει τα έργα του «συμβολισμός: η φύση ειδωμένη μέσα από μια ιδιοσυγκρασία».

Ο Μουνκ δημιούργησε διάφορες εκδοχές της Κραυγής με διάφορα μέσα. Το Μουσείο Μουνκ έχει μια από τις δύο ζωγραφικές εκδοχές (1910) και ένα παστέλ. Η Εθνική Πινακοθήκη της Νορβηγίας έχει την άλλη ζωγραφική εκδοχή (1893). Μια τέταρτη εκδοχή, σε παστέλ, είναι στην ιδιοκτησία του Νορβηγού δισεκατομμυριούχου Πέττερ Όλσεν (Petter Olsen). Ο Μουνκ δημιούργησε επίσης μια λιθογραφία (1895) της εικόνας. Η Κραυγή έχει υπάρξει στόχος πολλών διάσημων κλοπών. Το 1994 κλάπηκε η εκδοχή της Εθνικής Πινακοθήκης. Ανακτήθηκε αρκετούς μήνες μετά. Το 2004 κλάπηκαν από το Μουσείο Μουνκ η Κραυγή και η Μαντόννα, έτερος πίνακας του Μουνκ. Και οι δύο πίνακες ανακτήθηκαν το 2006. Είχαν υποστεί φθορές που έπρεπε να διορθωθούν και επέστρεψαν στην κοινή θέα τον Μάιο του 2008. Ο αρχικός Γερμανικός τίτλος που δόθηκε στον πίνακα από τον Μουνκ ήταν Der Schrei der Natur (Ο Λυγμός της Φύσης). Σε μια σελίδα στο ημερολόγιό του με την επικεφαλίδα Νίκαια 22.01.1892, ο Μουνκ περιγράφει την έμπνευσή του για τον αρχικό πίνακα:

Περπατούσα σ’ ένα μονοπάτι με δυο φίλους – ο ήλιος έπεφτε – ξαφνικά ο ουρανός έγινε κόκκινος σαν αίμα – σταμάτησα, νιώθοντας εξαντλημένος, και στηρίχτηκα στο φράχτη – αίμα και γλώσσες φωτιάς πάνω από το μαύρο-μπλε φιόρδ και την πόλη – οι φίλοι μου προχώρησαν, κι εγώ έμεινα εκεί τρέμοντας από την αγωνία – κι ένιωσα ένα ατέλειωτο ουρλιαχτό να διαπερνά τη φύση.

Στο παρακάτω πολυβραβευμένο βίντεο, ο animator  Sebastian Cosor  συνδυάζει  δύο έργα από διαφορετικές περιόδους και διαφορετικά μέσα:  Τον πίνακα Scream και την ιστορία του βασισμένος και σε όσα έγραφε ο Μουνκ στο ημερολόγιό του και το τραγούδι “The Great Gig in the Sky”, από το βρετανικό ροκ συγκρότημα Pink FloydΤα φωνητικά στο “The Great Gig” έγιναν από έναν άγνωστο νεαρό τότε τραγουδοποιό και τραγουδιστή τον  Clare Torry  του άλμπουμ The Dark Side of the Moon ,    

The Scream – Sebastian Cosor – Safe-Frame.com from Sebastian Cosor on Vimeo.

  Σύμφωνα με μία εκδοχή μελετητών της ιστορίας της τέχνης, ο Μουνκ περιγράφει ένα τυπικό βράδυ στη Νορβηγία, την ώρα που κάνει μια βόλτα στο ηλιοβασίλεμα με μερικούς φίλους σε ένα «φιόρδ». Και ενώ μια τέτοια βόλτα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χαλαρωτική, εκείνος περιγράφει μια στιγμή υπαρξιακής προσωπικής κρίσης. Οι φιγούρες του Μουνκ εμφανίζονται σαν να διαδραματίζουν ρόλους στο σανίδι (“Death in the Sick Chamber”), των οποίων η παντομίμα των σταθερών στάσεων δηλώνει τις διάφορες συγκινήσεις. Δεδομένου ότι κάθε χαρακτήρας ενσωματώνει μια ενιαία ψυχολογική διάσταση, όπως στην “Κραυγή”, οι άνδρες του και οι γυναίκες εμφανίζονται πιο συμβολικοί από ρεαλιστικοί. Edvard Munch 1933-2.jpgΣτα ημερολόγιά του, ο Έντβαρντ Μουνκ παραδέχεται ότι πάλευε με την παράνοια, Μάλιστα, την εποχή που ο καλλιτέχνης φιλοτεχνούσε την Κραυγή, η αδελφή του βρισκόταν σε ψυχιατρικό άσυλο.

Kληρονόμησα δύο από τους πιο φοβερούς εχθρούς της ανθρωπότητας – την κληρονομιά της φυματίωσης και της παραφροσύνης – η ασθένεια, η τρέλα και ο θάνατος ήταν οι μαύροι άγγελοι που στάθηκαν στο λίκνο μου.

Το φθινόπωρο του 1908 η αδυναμία του Μουνκ, συνδεδεμένη με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, άρχισε να γίνεται πιο οξεία. Βασανιζόμενος από τις παραισθήσεις του και από μανία καταδίωξης, εισήχθη και εκείνος στην κλινική του Dr. Daniel Jacobson. Στη δεκαετία του ’30 και τη δεκαετία του ’40, οι Ναζί θεώρησαν τα έργα του “εκφυλισμένη τέχνη” και αφαίρεσαν τη δουλειά του από τα γερμανικά μουσεία. Ο Μουνκ πληγώθηκε βαθιά, καθώς είχε αρχίσει να αισθάνεται τη Γερμανία σαν την δεύτερη πατρίδα του. Τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του τις πέρασε στο Skøyen του Όσλο. Τυφλώνεται μερικώς, και επιδίδεται στην επεξεργασία των ημερολογίων που έγραψε σε νεαρή ηλικία και ζωγραφίζει σκληρά αυτοπορτραίτα και μνήμες της προηγούμενης ζωής του. Πέθανε εκεί στις 23 Ιανουαρίου 1944, έναν μήνα μετά από τα 80ά γενέθλιά του.

Από το σάπιο σώμα μου θα ανθίσουν λουλούδια και θα είμαι μέσα τους και αυτή είναι η αιωνιότητα.

 Characters

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top