Το παιδί μου είναι θύμα school bullying τι να κάνω;
Γράφει η Ρίτα Βελώνη //
Το φαινόμενο της σχολικής βίας δεν είναι καινούργιο, φαίνεται όμως ότι τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις. Διαβάστε τι αποκαλύπτουν οι έρευνες για το bullying και στην Ελλάδα, αλλά και πως θα προστατέψετε το παιδί σας αν αντιμετωπίζει πρόβλημα.
Από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τουλάχιστον 1 στα 10 παιδιά και έφηβοι σήμερα, είναι ο σχολικός εκφοβισμός (school bullying) μαθητών από συμμαθητές τους, με βάση τα αποτελέσματα μελέτης που πραγματοποίησε η Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου σε συνεργασία με την Παιδαγωγική σχολή του Α.Π.Θ. Επίσης, έρευνα του Χαμόγελου του Παιδιού αποκαλύπτει πως το 32% των μαθητών έχουν πέσει έστω και μία φορά θύματα bullying (34,2% αγόρια, 29,71% κορίτσια). Παράλληλα ,σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών(ΕΚΚΕ): οι μαθητές του δημοτικού είναι πιο επιρρεπείς στην κακοποίηση σε σχέση με τους εφήβους, ενώ το 11% των μαθητών του γυμνασίου ομολογούν πράξεις βίας σε βάρος συμμαθητών τους. Τι συμβαίνει λοιπόν, γιατί το φαινόμενο του bullying στην Ελλάδα εξαπλώνεται σαν επιδημία; Δείτε τι απαντούν οι ειδικοί αλλά και τι σας συμβουλεύουν, στην περίπτωση που και το δικό σας παιδί αντιμετωπίζει παρόμοιο πρόβλημα .
Tι ακριβώς σημαίνει school bullying;
Ο σχολικός εκφοβισμός (school bullying) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Συνήθως έχει να κάνει με τη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση. Η βία μπορεί να εμφανίζεται σε διάφορες μορφές όπως: με επίθεση σωματική (σπρωξίματα, κλωτσιές, μπουνιές), συναισθηματική ή λεκτική (κοροϊδία, βρισιές, σαρκασμό, χειρονομίες, συκοφαντίες, γελοιοποίηση, απειλές), σεξουαλική παρενόχληση (ανεπιθύμητο άγγιγμα), προσβλητικά μηνύματα (κακόβουλα sms, κλήσεις, e-mail, chat με απειλητικό περιεχόμενο). Και βέβαια, όλα αυτά έχουν σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών και τη διαδικασία μάθησης επισημαίνουν οι ειδικοί.
Γιατί το φαινόμενο έχει αυξηθεί τελευταία στην Ελλάδα;
Σύμφωνα με την παιδίατρο Αναστασία Μπαρμπούνη, επιμελήτρια του τομέα Δημόσιας και Διοικητικής Υγιεινής της ΕΣΔΥ: «Οι ραγδαίες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, δεν άφησαν ανεπηρέαστα ούτε τα παιδιά, τα οποία τα οποία, δυστυχώς, όλο και πιο συχνά έρχονται αντιμέτωπα με τη βία στη δική τους κοινότητα, τη σχολική. Πιο συγκεκριμένα, η κρίση σε πολλούς γονείς έφερε την ανεργία, το άγχος τα νεύρα την κακή ψυχολογική κατάσταση, την απουσία από την εφηβεία των παιδιών τους. Το αποτέλεσμα ,τα παιδιά να συσσωρεύουν αρνητικά συναισθήματα τα οποία διοχετεύουν στο περιβάλλον του σχολείου. Από την άλλη μεριά τα παιδιά που
γίνονται θύματα σχολικού εκφοβισμού , μπορεί επίσης να γίνουν επιθετικά και νευρικά, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου τα ίδια τα παιδιά-θύματα μπορούν να γίνουν θύτες σε άλλα παιδιά ή στα αδέρφια τους στο σπίτι. Ωστόσο και στις δυο περιπτώσεις, οι γονείς συνήθως δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και δηλώνουν άγνοια. Αυτό συμβαίνει γιατί τόσο τα θύματα, όσο και οι θήτες εξομολογούνται το γεγονός του εκφοβισμού συχνότερα σε φίλους τους».
Πως θα καταλάβω ότι το παιδί μου έχει πέσει θύμα bullying;
Για να αντιληφθείτε εγκαίρως όσα συμβαίνουν στο παιδί σας τις ώρες που βρίσκεται στο σχολείο είναι να συζητάτε μαζί του. Ωστόσο, πολλά παιδιά δεν ομολογούν ότι έχουν πέσει θύματα ενδοσχολικού εκφοβισμού. Και αυτό γιατί είτε φοβούνται είτε νιώθουν ότι θα απογοητεύσουν τους γονείς τους ή ακόμα επειδή αντιμετωπίζουν αυτό που τους συμβαίνει ως δικό τους λάθος. Είναι λοιπόν σκόπιμο να παρατηρείτε σχολαστικά τη συμπεριφορά του παιδιού σας, ώστε να εντοπίζετε τυχόν σημάδια που ίσως αποκαλύπτουν το πρόβλημα του. Παρατηρείστε λοιπόν αν:
* Παρουσιάζει νευρικότητα, άγχος και διαταραχές στο φαγητό ή τον ύπνο.
* Εκφράζει δυσαρέσκεια για το σχολείο και με κάθε ευκαιρία σας δηλώνει ότι δεν θέλει να πάει.
* Παραπονιέται συχνά για πονοκέφαλο ή στομαχόπονο, ιδιαίτερα το πρωί, λίγο πριν ξεκινήσει για το σχολείο.
* Eπιστρέφει από το σχολείο και του λείπουν τα πράγματά του ή είναι καταστραμμένα.
* Έχει στο σώμα του μελανιές και σημάδια, για τα οποία δυσκολεύεται να σας δώσει πειστικές εξηγήσεις.
* Αποφεύγει το βλέμμα σας όποτε συζητάτε θέματα που σχετίζονται με το σχολείο.
Τι μπορείτε να κάνετε ως γονείς: Εάν αντιληφθείτε πώς το παιδί σας έχει πέσει θύμα σχολικής βίας δείξτε ψυχραιμία και μην δράσετε παρορμητικά. Μιλήστε μαζί του ήρεμα, ψύχραιμα σε κλίμα συναισθηματικής ασφάλειας και δώστε του να καταλάβει πως μπορείτε να το αντιμετωπίσετε μαζί. Εξηγήστε του επίσης ότι δεν είναι το μόνο που αντιμετωπίζει παρόμοιο πρόβλημα και ότι δεν είναι η δική του συμπεριφορά λανθασμένη, αλλά η συμπεριφορά του παιδιού που το παρενοχλεί. Στη συνέχεια, ενημερώστε τους δασκάλους. «Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το παιδί να αισθανθεί ότι έχει στήριγμα τους γονείς του και το σχολείο» επισημαίνουν οι παιδοψυχολόγοι.
Ποια παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο να πέσουν «θύματα» εκφοβισμού;
* Τα μοναχικά (π,χ. τα παιδιά που μένουν μόνα στα διαλείμματα χωρίς τον προστατευτικό κλοιό μιας δικής τους παρέας γίνονται πιο εύκολα στόχος).
* Αυτά που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση (παιδιά που νιώθουν πώς δεν αξίζουν την αποδοχή και τον σεβασμό). Οι «θύτες» καταλαβαίνουν την αρνητική εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους και τα βάζουν στο μάτι, επειδή αυτά συνήθως δεν ανταποδίδουν.
* Παιδιά δειλά και ευαίσθητα, τα οποία όσο και να εκφοβίζονται πολύ σπάνια θα μιλήσουν! Δεν μιλούν ούτε με τους γονείς τους είτε γιατί ντρέπονται για αυτό που τους συμβαίνει, είτε επειδή δεν θέλουν να τους στεναχωρήσουν ή ακόμα επειδή πιστεύουν πώς η παρέμβαση του γονιού τους ενδεχομένως γίνει αιτία να εισπράξουν περισσότερη βία από τους συμμαθητές τους.
* Όσα θεωρούνται διαφορετικά, ίσως λόγω της εμφάνισης, της φυλής, της θρησκείας τους ή ακόμα και κάποιας αναπηρίας.
…Και ποια συνήθως είναι οι θύτες
* Όπως αποδεικνύεται από τις έρευνες, τα παιδιά που αναλαμβάνουν το ρόλο του θύτη, έχουν διεθνώς κάποια κοινά χαρακτηριστικά, όπως: έντονη αυτοπεποίθηση, παρορμητική προσωπικότητα, δυσκολία στο να ακολουθούν κανόνες, ενώ δεν έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο το αίσθημα της συμπάθειας απέναντι στους άλλους ανθρώπους.
* Επίσης συχνά είναι και τα ίδια ανασφαλή—παρότι θέλουν να δείχνουν το αντίθετο- καθώς «πίσω από τη φαινομενική ανωτερότητα, μπορεί να υπάρχει μια μάσκα που κρύβει βαθιές πληγές και κόμπλεξ κατωτερότητας», αναφέρει η Μπάρμπαρα Κολορόζο στο βιβλίο της «Ο Θύτης, το Θύμα και ο Θεατής (The Bully, the Bullied, and the Bystander)».
* Ακόμα τα παιδιά που παρενοχλούν άλλα παιδιά, κάποτε ίσως ήταν θύματα εκφοβισμού και τα ίδια ή δεν έχουν σωστά πρότυπα. «Πολλές φορές, οι νεαροί εκφοβίζουν τους άλλους … γιατί αντιγράφουν τη συμπεριφορά των γονέων τους, μεγαλύτερων αδελφών τους ή άλλων μελών της οικογένειάς τους», γράφει ο Τζέι Μακ Γκρο στο βιβλίο του Πρακτικές Συμβουλές για την Αντιμετώπιση του Εκφοβισμού (Life Strategies for Dealing With Bullies).
Τι μπορείτε να κάνετε ως γονείς : Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας δημιουργεί προβλήματα ή φέρνει κάποιους συμμαθητές του σε δύσκολη θέση, θα πρέπει να του κάνετε σαφές ότι θεωρείτε τη συμπεριφορά του απαράδεκτη, δεν είστε διατεθειμένοι να τη δεχτείτε, και ότι θα έχουν συνέπειες οι πράξεις του. Παράλληλα καλό είναι να αναρωτηθείτε μήπως συντρέχουν στο σπίτι σας κάποιοι λόγοι για τους οποίους το παιδί εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά. Εάν πιστεύετε ότι δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση χωρίς βοήθεια, είναι σκόπιμο να ζητήσετε το συντομότερο τη συμβολή κάποιου παιδοψυχολόγου.
Να θυμάστε:
* Η αντιμετώπιση της βίας με βία είναι σε κάθε περίπτωση, λανθασμένη. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί: «Αυτό που θα πρέπει να συμβουλέψετε το παιδί σας, αν έχει πέσει θύμα εκφοβισμού, είναι να απομακρυνθεί από αυτόν που το εκφοβίζει και να ενημερώσει για το θέμα τον δάσκαλό ή τη δασκάλα του και όχι να προσπαθήσει να αντεπιτεθεί».
* Η εμπειρία της σχολικής βίας προκαλεί στον ψυχισμό του παιδιού εκρήξεις στρες και φόβου και «ανοίγει» συναισθηματικές πληγές που μπορεί να μείνουν ανοιχτές σε ολόκληρη τη ζωή του. Αλλά οι συνέπειες δεν αφορούν μόνο τα θύματα. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι νταήδες του σχολείου είναι πιο πιθανό να γίνουν στο μέλλον χρήστες ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ, να εμπλακούν σε εγκληματικές ενέργειες ή σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
* Σαν γονείς οφείλετε να γνωρίζετε καλά ποιοι είναι οι φίλοι του παιδιού σας, αλλά και τι κάνουν τα παιδιά σας στον ελεύθερό τους χρόνο καθώς επίσης και τι ακριβώς κάνουν στη διαδρομή τους από το σπίτι στο σχολείο και αντίστροφα.
* Καλό είναι επίσης, να ενισχύετε και να τονώνετε με κάθε τρόπο την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας, αφού στην πράξη διαπιστώνεται ότι πολύ συχνά τα παιδιά –θύματα επιθετικής συμπεριφοράς έχουν αρνητική εικόνα εαυτού και χαμηλή αυτοπεποίθηση.
* Θα πρέπει ακόμα, να μάθετε στα παιδιά να μη διστάζουν, ούτε να ντρέπονται να ζητήσουν βοήθεια από ενήλικες, εάν κάποιος τα ενοχλήσει ή τους συμπεριφερθεί με βίαιο και επιθετικό τρόπο!
Να θυμάστε ακόμα:
* Σύμφωνα με διεθνή στοιχεία, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 4η θέση ανάμεσα σε 41 χώρες σε περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού. Οι ειδικοί μάλιστα υπογραμμίζουν ότι ο διαχωρισμός θύματος – θύτη είναι λανθασμένος, αφού και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για παιδιά, μπλεγμένα στα δίχτυα αυτού του νοσηρού φαινομένου.
* Οι πιο συνηθισμένες μορφές του bullying στην Ελλάδα είναι: -Χρήση κοροϊδευτικών ονομάτων: 60,69% -Σπρωξίματα και χτυπήματα: 45,39% -Πειράγματα λόγω εξωτερικής εμφάνισης: 36,3% -Ανάρτηση εξευτελιστικών φωτογραφιών μέσω Διαδικτύου: 14,26% -Διάδοση τέτοιων φωτογραφιών μέσω κινητών: 12,82% [Πηγή: www.doctv.gr]. Άλλες έρευνες διαπίστωσαν ότι 62% των μαθητών και 29% των μαθητριών είχαν εμπλακεί σε περιστατικά σχολικής βίας, ενώ το 27% των αγοριών και το 22% των μαθητριών είχαν πέσει τουλάχιστον μία φορά θύματα βίας.
Ο ΚΕ και η ΑΝ αναλαμβάνουν δράση και νικούν το σχολικό εκφοβισμό
Ο Σύλλογος Προστασίας Ελλήνων Αιμορροφιλικών (ΣΠΕΑ) και το Κέντρο Εναλλακτικών Αναζητήσεων Νέων (ΚΕΑΝ), ένωσαν τις δυνάμεις τους και με την ευγενική χορηγία της Bayer Ελλάς, δημιούργησαν και διανέμουν δωρεάν ένα περιοδικό που μέσα από πρωτότυπες και σύντομες ιστορίες κινουμένων σχεδίων, επιχειρούν να ευαισθητοποιήσουν μικρούς και μεγάλους για τον σχολικό εκφοβισμό και τις επιπτώσεις τους στην ψυχοσωματική υγεία των παιδιών. Με βασικούς χαρακτήρες τον «ΚΕ» και την «ΑΝ» το κόμικ παρουσιάζει με ένα δημιουργικό και ταυτόχρονα διδακτικό τρόπο παραδείγματα διακρίσεων λόγω φυλής, φύλου, σωματικής διάπλασης ή κάποιας ασθένειας στο σχολείο.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
-
-
✩ Πως θα αγαπήσω τον εαυτό μου;
11/07/2023, 10:17 μμ -
Ο Μακρύς δρόμος της ευτυχίας
11/01/2023, 9:44 πμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
«Οι πάπυροι των πράξεων»
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // * Βάλτερ Πούχνερ, «Φωτεινή Ύλη», Εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα Δεκέμβριος 2022, σελ. 130 Ανακαλύφθηκε μόλις γαλαξίας χωρίς «σκοτεινή, μαύρη Ύλη»!!! (βλ. https://www.huffingtonpost.gr). Όπως όμως έλεγε ο Sigmund Freud «Κάθε φορά που έμπαινα
Περισσότερα -
Η ιστορία και η διαφορετικότητα του Σαν Φρανσίσκο
Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // Γιώργος Σχορετσανίτης, «Ένα καλοκαίρι στο Σαν Φρανσίσκο», εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα 2018. Ο τίτλος του βιβλίου «Ένα καλοκαίρι στο Σαν Φρανσίσκο» θα μπορούσε να αφορά ένα τραγούδι της κάντρι μουσικής ή ένα
Περισσότερα -
«…Ένα πουλάκι φτιάχνει τη φωλιά του μέσα σε ποδηλατικό κράνος» και άλλες ιστορίες αστικής εξέλιξης των ειδών
Γράφει ο Παναγιώτης Τσιαμούρας // * Μέννο Σχίλτχαϋζεν: «Ο Δαρβίνος πάει στην πόλη. Οι διαδρομές της εξέλιξης στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον», Μετάφραση: Αλεξάνδρα Γουργιώτη, Επιστημονική εποπτεία: Σίνος Γκιώκας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2021, σ. 384 Το βιβλίο του Ολλανδoύ
Περισσότερα -
«Αναδεικνύοντας μια σημαντική αρχαία ελληνική ρίζα στο έργο του επαναστάτη και «αντάρτη» ποιητή (κατά τον Ελύτη) Ανδρέα Κάλβου»
Γράφει η Ανθούλα Δανιήλ // Ευσταθία Δήμου: «Από τη Σύγκριση στη Σύγκλιση – Η καταγωγική σχέση των Ωδών του Ανδρέα Κάλβου με τον Επιτάφιο του Περικλή», Εκ. Κουκκίδα, 2023 Ευτυχή θα μπορούσε κανείς να ονομάσει τη
Περισσότερα -
Τα μπλουζ του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (2o μέρος)
Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Διαβάστε το Α΄μέρος του αφιερώματος εδώ >> Έχει υπολογιστεί ότι ο συνολικός αριθμός αφροαμερικανών στρατιωτών που επιστρατεύτηκαν και υπηρέτησαν σε διάφορες θέσεις στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ανέρχεται σε τετρακόσιες χιλιάδες. Σχεδόν σαράντα
Περισσότερα -
Η μνήμη είναι έγερση
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Μαρία Λαμπαδαρίδου- Πόθου «Ως ωραίος νέκυς», εκδ. Πατάκη «Είμαστε μια ανάσα πριν από το Απρόσμενο», δηλώνει με όλους τους τρόπους (μυθιστόρημα, ποιητική συλλογή, παραμύθι) η Μαρία Λαμπαδαρίδου- Πόθου, προσωπική φίλη του Λακαριέρ, ο
Περισσότερα -
Τα γραμμένα φιλιά δεν φτάνουν στο προορισμό τους
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Φραντς Κάφκα «Γράμματα στη Μίλενα», Μετάφραση: Τέα Ανεμογιάννη, εκδ. Κέδρος, σελ. 272 «Να γράφεις γράμματα είναι σα να γυμνώνεσαι μπροστά στα φαντάσματα, που το περιμένουν με απληστία. Τα γραμμένα φιλιά δεν φτάνουν στο
Περισσότερα