Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το ποτάμι της ζωής
21/12/2016, 12:22 μμ

Το ποτάμι της ζωής

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος //

 

rou«Ρου» της Μαριαλένας Σπυροπούλου, σελ. 136, Εκδ. Μεταίχμιο

 

Ουδέν μένει κι όλα ρέουν προς την καίρια κατάσταση της συνειδητοποίησης. Σαν τον Ηρακλείτειο ποταμό που δεν επιστρέφει ποτέ πίσω ή σαν τους ανθρώπους των οποίων ο χαρακτήρας καθορίζει το πεπρωμένο τους. Η Ρου, η κεντρική ηρωίδα της Μαριαλένας Σπυροπούλου, δεν είναι απλώς ένα νέο κορίτσι που αναγκάζεται να παίξει με τους μπερδεμένους πεσσούς της ζωής της – είναι μια πηγαία βούληση για αυταξία. Εξ αυτού του λόγου, δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με μια ιστορία ενηλικίωσης, αλλά με μια ζωτική ανάγκη αναζήτησης της ταυτότητας σε έναν κόσμο που καθορίζει εξαρχής το ρόλο που οφείλει να έχει μια γυναίκα (κορίτσι πρώτα, έφηβη στη συνέχεια, γυναίκα εντέλει).

Η Ρου ήταν κάποτε Ζαχαρούλα. Έτσι την φώναζαν στο νησί της, όμως, δεν υπήρχε. Η φυσική της παρουσία δεν καθόριζε και σίγουρα δεν προϋπέθετε την προσωπικότητά της. Τίποτα πιο φυσικό από το  να θεωρείται μια «άξια» τροφή για λογής σκιαμαχίες. Είναι εκείνες μαζί με τους καλά εμπεδωμένους νόμους της μικρής κοινωνίας που την αναγκάζουν να διαφύγει από τον κλειστό κύκλο και να αναζητήσει την άπλα ζωής στην Αθήνα. Οι γονείς της; Μετέχουν στην εκρίζωση του «κακού» σπόρου που τους ατίμασε. Η μικρή, έχοντας συνάψει παράνομη σχέση προκάλεσε την ευταξία του μικρού νησιού. Μόνο που ο… κακός σπόρος ούτε στην Αθήνα βρήκε αυτό που ζητούσε. Ζώντας σε ένα ημιυπόγειο, δουλεύοντας σε ένα κομμωτήριο (κουβάρι οι τρίχες στο πάτωμα, κουβάρι και μέσα της) όπου μαζεύει ό,τι περιττό δεν χρειάζονται οι άλλες γυναίκες και το κόβουν. Εκείνες κόβουν, αυτή μαζεύει και θέλει να ενώσει τα κομμάτια.

Πλέον, και χάριν μοδάτης συντομίας, λέγεται Ρου. Άλλος ένας εξοβελισμός από την κεντρική αρτηρία της προσωπικότητάς της, τον οποίο η Ρου θα αντιμετωπίσει ως μια άλλη δοκιμασία στην πορεία για να βρει τον εαυτό της. Η Αθήνα είναι το απαραίτητο σκηνικό για να ξεκινήσει ο αγώνας έλξης-άπωσης με ό,τι κρυφό, αλλά ουσιαστικό κρύβει μέσα της.

Ναι, στην μεγάλη πόλη ουδείς ενδιαφέρεται με τι καταγίνεται η Ρου και πώς ζει. Η απουσία ενδιαφέροντος, η επίπεδη ανωνυμία, η παντελής αδιαφορία κείνται στο ένα σημείο του σκηνικού, αλλά στο απέναντι υπάρχει και η δυνατότητα μιας κάποιας ελευθερίας από τα δεσμά. Η απουσία καταπίεσης, εντούτοις, είναι ολότελα φαινομενική (για όλους μας, άλλωστε). Οι δοκιμασίες βρίσκονται πάντα μπροστά της και οφείλει να τις αντιμετωπίσει κατά πρόσωπο. Το κάνει με τον συγγενή της (από το σόι του πατέρα της), έναν μονήρη και ψυχολογικά διαταραγμένο καθηγητή, ο οποίος της προκαλεί διάφορες ψυχικές κακουχίες. Η Ρου, όμως, είναι ποτάμι και προχωράει. Σκορπάει τα φερτά υλικά που βρίσκονται στο δρόμο της και προχωράει μόνο μπροστά. Η μοναδική, ουσιαστική, στάση που κάνει είναι όταν γνωρίζει τη Βέρα. Μια ψυχοθεραπεύτρια που βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή της ζωής της και προσπαθεί να αποδεχθεί μέσα της τις δικές της απώλειες. Ο καθημερινός συγχρωτισμός των δύο γυναικών (τόσο αντίθετες, αλλά και τόσο ίδιες) γίνεται η Λυδία λίθος για να αλλάξουν οι εσωτερικές τους συντεταγμένες. Ναι, το ποτάμι πάντα πηγαίνει μπροστά, αλλά στη φάση της ενηλικίωσης που βιώνει η Ρου και της αποδοχής για την απώλεια του γιου της που έχει να αντιμετωπίσει η Βέρα, οι εκβολές είναι κάτι παραπάνω από αναγκαίες. Γίνονται το φάρμακο των τραυμάτων, η απάντηση των υπαρξιακών ερωτημάτων, το στήριγμα για το πέρασμα στο κεφάλαιο της βίωσης. Για τη δομή της νουβέλας, η σχέση των δύο γυναικών συγκροτεί ένα ιντερμέδιο σημαίνουσας αξίας, καθώς μέσω αυτού λύνονται διάφοροι κόμποι. Ο χρόνος αλλάζει υφή, το παρελθόν παύει να γίνεται κόμπος, το μέλλον δεν εμφανίζεται θολό και ανερμήνευτο.

 

Μαριαλένα Σπυροπούλου

Μαριαλένα Σπυροπούλου

 

Η Ρου θα έρθει κοντά και με ένα νεαρό Dj, όμως, και πάλι δεν είναι ο τελευταίος της σταθμός. Η παραζάλη των πάρτι, ο ξέφρενος χορός, η σωματικότητα της διασκέδασης, η κραιπάλη των αισθήσεων, στην Ρου θα λειτουργήσει και πάλι με μιαν εσωτερικότητα ενδιαφέρουσα για μια τόσο νέα κοπέλα. Το σώμα δρα, το σώμα φλέγεται, αλλά το σώμα παίρνει μέσα της τη θέση που του ανήκει. Το αποδέχεται, το συγχωρεί, παύει να το δαιμονοποιεί. Για τους έφηβους, το σώμα είναι ένας ανειρήνευτος τόπος. Τον διαβαίνουν, αλλά δεν τον γνωρίζουν. Ακόμη και οι βασικές λειτουργίες τους παύουν να είναι προφανείς. Η Ρου, έχοντας περάσει διάφορες στενωπούς, αντιλαμβάνεται μια πρώτη φορά ότι το σώμα οφείλει να ζει, να χαίρεται, να γιορτάζει.

Το ταξίδι της Ρου προς τη συνειδητοποίηση κρατάει τυπικά τρία χρόνια, όσα πέρασε στην Αθήνα. Από τα νησί, σε ένα υπόγειο στον Άγιο Ελεύθεριο και στη συνέχεια στο κομμωτήριο στο Κολωνάκι. Κι όμως, η πραγματική πορεία της δεν μετριέται με δρόμους, στενά και οδούς. Τα δικά της οδόσημα είναι εσωτερικά, το ρέον στοιχείο της ζωής βρίσκεται μέσα της.

Η Ρου είναι μια ιστορία αποδοχής, συγχώρεσης, αποκάλυψης (αυτά τα μυστικά που όλοι κουβαλάμε) και, τελικά, προχωρήματος. Γιατί και η ζωή είναι ένα ποτάμι που πάει μπροστά και πίσω δεν στέκεται. Το ντεμπούτο της Σπυροπούλου είναι αξιοσημείωτο. Ερανιζόμενη στοιχεία από την επαγγελματική της ιδιότητα (είναι ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια) δομεί έναν λόγο που παύει να είναι επιστημονικός και ρέει (με τη σειρά του) στον λογοτεχνικό κόσμο με απόλυτη συνείδηση του υλικού που έχει στα χέρια της. Η μικρή δομή του βιβλίου βοηθάει στο να μην υπάρχει διάχυση, αλλά ίσως αφήνει πολλά αναπάντητα ερωτήματα που το ίδιο θέτει με βάθος και ενάργεια. Φευ, τα ερωτήματα δεν πρόκειται ποτέ να απαντηθούν. Οι άνθρωποι δεν είναι φτιαγμένοι για να τις δέχονται.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top