Zoom στις ρευματικές παθήσεις

Γράφει η Ρίτα Βελώνη //

Στο μικροσκόπιο της ενημέρωσης  βάζουν ακόμα μια φορά οι ειδικοί τις ρευματικές παθήσεις, οι οποίες υπολογίζεται ότι πλήττουν περίπου 3 εκατομμύρια Έλληνες και αποτελούν το πιο συχνό χρόνιο πρόβλημα υγείας και το πρώτο αίτιο μακροχρόνιας σωματικής ανικανότητας.

Έχετε πόνους στις αρθρώσεις, που συνοδεύονται από δυσκαμψία, δυσκολία στην κίνηση ή νοιώθετε χωρίς προφανή αιτία ένα «πιάσιμο» σε ολόκληρο το σώμα; Μετά από αυτά, ποια είναι η αντίδραση σας; Aφήνετε το χρόνο να περνάει χωρίς να κάνετε τίποτα ή ανησυχείτε και πηγαίνετε στον ειδικό γιατρό για να διερευνήσει το πρόβλημα; Εάν, δηλαδή, οι πόνοι είναι «αθώοι»-  ενδεχομένως προέρχονται από μια ξαφνική καταπόνηση του σώματος και επομένως παροδικοί- ή αν οφείλονται σε ρευματοπάθεια,  που απαιτεί διαφορετική αντιμετώπιση.

Τί χαρακτηρίζει τις  ρευματοπάθειες; 

Όπως αποδεικνύεται από επιδημιολογικές έρευνες, το 30% των Ελλήνων πάσχουν από κάποια ρευματική πάθηση, που μπορεί η αιτιολογία της να είναι: εκφυλιστική (όπως π.χ η οστεοαρθρίτιδα), μεταβολική (όπως η οστεοπόρωση), φλεγμονώδης (όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα), ή  αυτοάνοση (όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος) κ.α. Εκείνο λοιπόν που χαρακτηρίζει τις ρευματοπάθειες είναι η επιβάρυνση της ποιότητας ζωής των ασθενών, ως επακόλουθο του καθημερινού πόνου των αρθρώσεων. Όπως ανέφερε σε πρόσφατη ενημερωτική εκδήλωση ο κ. Π. Τρόντζας, Ρευματολόγος, Πρόεδρος της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας(ΕΡΕ): «oι ρευματικές παθήσεις αποτελούν πλέον σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα και ιδιαίτερα για τους εργαζόμενους ηλικίας 19-65 ετών. Ανησυχητικό όμως είναι και το γεγονός ότι το 87% των Ελλήνων  δεν γνωρίζουν τι είναι οι ρευματικές παθήσεις, ενώ μόνο το 23% των ατόμων με πόνο σε δυο ή περισσότερες αρθρώσεις απευθύνονται σε ρευματολόγο».

Αναγνωρίστε τρεις σοβαρές ρευματικές παθήσεις που «προτιμούν» τις γυναίκες

1. Ρευματοειδής αρθρίτιδα   

Είναι η ρευματοπάθεια που πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες (οι οποίες προσβάλλονται περίπου τρεις φορές συχνότερα από τους άνδρες) ενώ εκδηλώνεται ακόμα και σε μικρά παιδιά. Τα συμπτώματα στην αρχή είναι ελαφρά, όμως αν η νόσος δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές παραμορφώσεις.

Τα σημάδια που κτυπούν καμπανάκι: τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, ξεκινούν με φλεγμονή, η οποία εμφανίζεται σε περισσότερες από μια αρθρώσεις, συνήθως στους καρπούς, στους αστραγάλους, στα δάκτυλα (χεριών ποδιών), ενώ από την εσφαλμένη ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος μπορούν επίσης να προσβληθούν και εσωτερικά όργανα (καρδιά, νεφροί, πνεύμονες, αγγεία, νεύρα κ.ά) επισημαίνουν οι ειδικοί.

Θεραπευτική αντιμετώπιση: Για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας (που είναι το πιο συχνά εμφανιζόμενο φλεγμονώδες ρευματικό νόσημα), αλλά και για άλλα ρευματικά νοσήματα, τα τελευταία χρόνια, έχουν αναπτυχθεί εξαιρετικά εξειδικευμένες και απολύτως «στοχευμένες» θεραπείες. Όπως για παράδειγμα η θεραπεία με διάφορους «βιολογικούς» παράγοντες, η οποία, διατηρεί τη νόσος σε ύφεση «παγώνοντας» την εξέλιξη της. Ανάλογα την περίπτωση, τα συγκεκριμένα φάρμακα, που είναι κυρίως σε ενέσιμη μορφή χορηγούνται ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με κάποιο άλλο.

2. Οστεοαρθρίτιδα

Είναι η συχνότερη μορφή ρευματοπάθειας, που προσβάλλει σχεδόν όλες τις αρθρώσεις . Συγκεκριμένα, πρόκειται για την εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου, την παραμόρφωση της άρθρωσης με την ανάπτυξη οστεοφύτων, τον επώδυνο περιορισμό της κινητικότητας των αρθρώσεων και τελικά την βαριά κινητική αναπηρία. Οι γυναίκες είναι περισσότερο ευάλωτες στην οστεοαρθρίτιδα, ενώ η συχνότητα εμφάνισής της αυξάνεται ανάλογα με την ηλικία. Σε μελέτη 2.300 ατόμων μεγαλύτερων των 60 ετών, και των δύο φύλων, που έγινε πρόσφατα στην Ελλάδα, βρέθηκε ότι το 67% των γυναικών παραπονιούνταν για πόνους και προβλήματα στις αρθρώσεις, ιδιαίτερα στα γόνατα και τα άκρα. Στους άνδρες το ποσοστό ήταν σημαντικά λιγότερο (31%).

Τα σημάδια που κτυπούν καμπανάκι: Η οστεοαρθρίτιδα εμφανίζεται όταν ο χόνδρος καταστρέφεται με αποτέλεσμα τα οστά να τρίβονται μεταξύ τους προκαλώντας πόνο, διόγκωση καθώς και περιορισμό της κινητικότητας της άρθρωσης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ιδιαίτερη προτίμηση που παρουσιάζει η οστεοαρθρίτιδα στις γυναίκες μπορεί να αποδοθεί σε αρκετές αιτίες: Η εμμηνόπαυση φαίνεται ότι επιταχύνει μία σειρά εκφυλιστικών μεταβολών σε πολλούς ιστούς π.χ. στο δέρμα, τις αρθρώσεις, τα αγγεία. Έτσι μετά την εμμηνόπαυση παρουσιάζεται έξαρση όχι μόνο στην συχνότητα της οστεοπόρωσης, αλλά και της αρθρίτιδας. Δεν είναι σπάνιες και οι περιπτώσεις γυναικών που πάσχουν εξίσου από τα δύο αυτά νοσήματα.

Θεραπευτική αντιμετώπιση: Γενικά, η οστεοαρθρίτιδα λόγω του συνδυασμού του πόνου, της παραμόρφωσης και της περιορισμένης κινητικότητας επιδρά άμεσα τόσο στην ποιότητα ζωής των πασχόντων, όσο και στην ψυχική τους υγεία. Η φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της νόσου γίνεται κυρίως με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Εφόσον χρειαστεί πραγματοποιούνται εγχειρήσεις με νέες κυρίως χειρουργικές τεχνικές, που έχουν ακριβέστερα και άμεσα αποτελέσματα.

3. Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος:

Είναι  αυτοάνοση  ρευματοπάθεια που προσβάλλει τις γυναίκες εννέα φορές πιο συχνά από τους άνδρες (με ηλικίες υψηλού κινδύνου από 15 έως 45 ετών). Μπορεί να στοχεύσει συγχρόνως το δέρμα, τις αρθρώσεις, τους νεφρούς, το κεντρικό νευρικό σύστημα, την καρδιά, τους πνεύμονες- με λίγα λόγια αδιακρίτως όλα τα όργανα, αποτελώντας έναν δύσκολο «εχθρό» για τους ειδικούς,.

Τα σημάδια που κτυπούν καμπανάκι: Το κόκκινο εξάνθημα στο πρόσωπο (που μοιάζει με πεταλούδα), όπως και εξανθήματα στο κορμό και τα πάνω άκρα που μοιάζουν πολύ με εκείνες της σκλήρυνσης κατά πλάκας είναι τα πιο χαρακτηριστικά Επίσης στα τυπικά συμπτώματα μπορεί να προστεθούν: κούραση, αδιαθεσία, ανορεξία, επίμονος πυρετός, αρθραλγίες, αρθρίτιδα, επίμονη κεφαλαλγία, πόνος στα δάκτυλα και μελάνιασμα όταν εκτεθούν στο κρύο (σύνδρομο Raynaud), εξανθήματα, έλκη στο στόμα και φωτοευαισθησία.

Θεραπευτική αντιμετώπιση: Σημείο – «κλειδί»  του συστηματικού ερυθηματώδη λύκου, είναι η έγκαιρη διάγνωση.  Η οποία πρέπει να γίνεται από ρευματολόγο, ενώ για την αντιμετώπιση της πάθησης, απαιτείται μία σειρά ειδικών γιατρών (νεφρολόγο, δερματολόγο, πνευμονολόγο και αιματολόγο). Η θεραπεία εξαρτάται από το όργανο που πάσχει και εξατομικεύεται, εξηγούν από την Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α).

Υπάρχει και ο δρόμος ο εναλλακτικός …

Σε κάθε ρευματοπάθεια, εκτός από τα φάρμακα, και όσα πιθανώς σας συστήσει ο γιατρός, υπάρχουν και οι εναλλακτικές θεραπείες, που μπορούν να βοηθήσουν όταν η πάθηση βρίσκεται στα αρχικά στάδια. Πρόκειται για θεραπείες, που δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στα προβλήματα δομής του σώματος, καθώς και στις παθολογίες των αρθρώσεων. Στην πρακτική εφαρμογή τους οι περισσότερες από αυτές (Αλεξάντερ, Φελντενκράις, Χειροπρακτική, Οστεοπαθητική, Νευρομυικό μασάζ  κ.α)  εφαρμόζουν μελετημένες ανώδυνες κινήσεις και τεχνικές, στην πονεμένη περιοχή, ενώ παράλληλα, η αντιμετώπιση του ασθενούς είναι ολιστική και όχι μόνο επί μέρους. Δηλαδή, στόχος των μεθόδων αυτών όπως άλλωστε και όλων των εναλλακτικών θεραπειών είναι να επαναφέρουν γενικά τον οργανισμό στην κανονική του λειτουργία, βοηθώντας τον έτσι να αυτοθεραπευτεί. Οι συνεδρίες καθορίζονται από τους ειδικούς ανάλογα με το πρόβλημα και την έκταση του.

Θυμηθείτε:

• Αν έχετε πόνο, δυσκαμψία ή διόγκωση μέσα ή γύρω από μια άρθρωση για πάνω από δύο εβδομάδες θα πρέπει να κλείσετε ραντεβού με το γιατρό σας να σας δει.
• Όσο πιο γρήγορα υπάρξει μια έγκαιρη διάγνωση και ληφθούν μέτρα για να ελεγχθεί η ρευματοπάθεια τόσο το καλύτερο. Η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να σημαίνει λιγότερη βλάβη της άρθρωσης και λιγότερο πόνο.

•  Αν διαγνωσθείτε με αρθρίτιδα πρέπει να ρωτήσετε πιο τύπο αρθρίτιδας έχετε, διότι  θα διαμορφωθεί η θεραπεία ανάλογα. Η κατάλληλη θεραπεία απαιτεί τη σωστή διάγνωση.
• Οι ρευματικές παθήσεις (νοσήματα και σύνδρομα) που παρουσιάζονται με πόνους στις αρθρώσεις, το σκελετό και τους μυς, είναι περισσότερες από 200, ενώ το συχνότερο νόσημα είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα .

• Η Ελληνική Ρευματολογική Εταιρεία θεωρεί ότι η εισαγωγή των βιο-ομοειδών φαρμάκων είναι μια σημαντική εξέλιξη στην θεραπεία των ρευματολογικών παθήσεων.

Όταν μιλούν οι αριθμοί

* Στην Ελλάδα οι ρευματοπαθείς ανέρχονται περίπου σε 3.000.000. Από αυτούς, το 13% του πληθυσμού πάσχει από οστεοαρθρίτιδα, 11% από οσφυαλγία, 4,8% από αυχεναλγία, 4,5% από οστεοπόρωση και 2,1% από τα σοβαρά αυτοάνοσα φλεγμονώδη ρευματικά νοσήματα, ενώ 1 στα 1000 παιδιά πάσχουν από νεανική αρθρίτιδα. Ωστόσο, σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα το 57% των πασχόντων, δεν έχει επισκεφθεί άμεσα τον ειδικό ρευματολόγο. Επίσης ένα ποσοστό που ξεπερνά το 70% αγνοεί ρευματοπάθειες όπως είναι η ψωρισιακή αρθρίτιδα η σπονδυλαρθρίτιδα κ.α

* Οι ρευματικές παθήσεις αποτελούν επίσης στη χώρα μας, την πρώτη κατά σειρά αιτία (μεταξύ όλων των νοσημάτων) χρόνιου προβλήματος υγείας (38,7%), μακροχρόνιας και βραχυχρόνιας σωματικής ανικανότητας (47,2% και 26,2% αντίστοιχα) και ιατρικών επισκέψεων (20,5%) ενώ κατατάσσονται στη δεύτερη θέση ως αιτία κατανάλωσης συνταγογραφούμενων φαρμάκων και όχι μόνο.

INFO

« Το Σώμα σου μιλάει- Άκουσε το»

Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα της Πανελλήνιας ενημερωτικής εκστρατείας για τις Ρευματικές Παθήσεις και το ρόλο του Ρευματολόγου, που έχουν  ξεκινήσει  η Ελληνική Ρευματολογική Εταιρεία(ΕΡΕ) και η Επαγγελματική Ένωση Ρευματολόγων Ελλάδος ( ΕΠ. Ε. Ρ.Ε ) με σκοπό την σωστή ενημέρωση των πασχόντων.  Στόχος της εκστρατείας να  καλύψει όλη την Ελληνική επικράτεια με έμφαση στις περιοχές όπου η παρουσία ρευματολόγου ή ρευματολογικής κλινικής είναι περιορισμένη .  Επιπλέον Η Ελληνική Ρευματολογική Εταιρεία έχει δημιουργήσει την ειδική ιστοσελίδα (www.tosomasoumilaei.gr), η οποία λειτουργεί ως ενημερωτικό portal για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους .