Fractal

Φόρος τιμής σε μια μικρή πόλη, παρακάμπτοντας την αερολογία των καιρών

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

Μιχάλης Τζανάκης, “Ρέθυμνο-Ιθάκη”. Εκδόσεις Ownbook. 2014

 

Το μυθιστόρημα ετούτο, θα μπορούσε ίσως να αποτελεί ημερολόγιο ζωής για τους δύο νεαρούς πρωταγωνιστές του, τον Γρηγόρη και την Ελένη. Ιδωμένο από μια πιο ξέχωρη και  απομακρυσμένη γωνία, θα μπορούσε να παραπέμπει σε μια σκιαγράφηση της νεότερης ιστορίας της χώρας, ή ακριβέστερα μια επιτομή της μεταπολεμικής Ελλάδας, η οποία ξεκινά από την Ελλάδα της γερμανικής κατοχής, και φτάνει στην Ελλάδα της πολύπλευρης κρίσης και στην ουσία την εποχή της πλήρους αποδόμησης του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της χώρας. Μεσολαβούν με τον τρόπο τους κι εδώ, τα μετεμφυλιακά διαστήματα, η επτάχρονη στρατιωτική δικτατορία, η προσπάθεια της όποιας ανάκαμψης, ο ερχομός ενός καιροσκοπικού πολιτικού σχηματισμού που είχε ως σημαία του τον σοσιαλιστικό, δήθεν, μετασχηματισμό της χώρας, φτάνοντας αισίως σε μια περίοδο όπου κάποια πράγματα δυστυχώς επαναλαμβάνονται αφού εμπλακούν αναγκαστικά με το παρελθόν. Ταυτόχρονα, η ροή του κειμένου αποδίδει φόρο τιμής σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Κρήτης, το Ρέθυμνο, απ’ όπου ξεκινάνε οι δύο νεαροί, σε μια πορεία δύσκολη, δύστροπη, γεμάτη κινδύνους, αλλά μια διαδρομή εν τέλει πλημμυρισμένη από ζηλευτό ήθος, παρακάμπτοντας την περιδιαρρέουσα πολιτική αερολογία και κενολογία του καιρού τους, των χώρων και κυρίως του χρόνου όπου έζησαν οι δύο νέοι.

Το 2011, η Ελένη βυθίζεται σε απόμακρα αφρικανικά μέρη, σε μια προσπάθεια να ανακάμψει από την όχι και τόσο καλή περίοδο που διάνυε. Η οικονομική της κατάσταση ήταν αξιοθρήνητη, η προσωπική της ζωή απ’ το κακό στο χειρότερο. Εις μάτην προσπάθησε να πείσει τη μητέρα της, την Δήμητρα, ότι πρέπει να φύγει, να απομακρυνθεί από την Αθήνα, από την Ελλάδα, και ότι είχε πλέον πάρει τις οριστικές αποφάσεις της.  Άριστη σε όλα, ορφανή από μικρή, προσπάθησε να δίνει πάντοτε τη χαρά που δικαιούταν η χήρα μητέρα της.  Στο πρόσωπο του Γρηγόρη, βρήκε ότι έψαχνε, και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο Γρηγόρης, η μακροχρόνια σχέση της, είχε τα δικά του προσωπικά, και μάλλον αξεπέραστα προβλήματα. Για εκείνον, ο θάνατος της μητέρας του, τον έφερε απέναντι σε μια μεγάλη πραγματικά πρόκληση. Είχαν γνωριστεί στο ενδιάμεσο Ρέθυμνο, σ’ ένα αποκριάτικο κοινωνικό ξεφάντωμα. Εκείνη ήρθε από τα Χανιά όπου σπούδαζε μηχανικός, κι εκείνος απ’ το Ηράκλειο όπου επίσης φοιτούσε στην εκεί ιατρική σχολή του πανεπιστημίου.  Με τη λήψη του πτυχίου της, εκείνη μετακόμισε στο Ηράκλειο, για να βρίσκεται περισσότερο κοντά του.  Ο πατέρας του Γρηγόρη, έβλεπε την Ελένη ως μια καλή ευκαιρία να αποκαταστήσει τον υιοθετημένο γιό του, αφού η νέα του κατάκτηση τον πίεζε να την αποκαταστήσει στα μάτια του κόσμου, γνωστού όντος ότι ένας πλούσιος και μόνος άντρας θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να αλαλάξει γνώμη και να αναζητήσει αλλού το… μέλλον του. Το παρελθόν του πατέρα του Γρηγόρη, καθώς και του παππού του,  καλύτερα και περισσότερο, βρίσκονταν βυθισμένα στον κυκεώνα της γερμανικής κατοχής, αφού ο παππούς του, Θεμιστοκλής Τρίβας, ήταν ένας από τους εργολάβους οι οποίοι κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, πληρώθηκαν και μάλιστα αδρά για το έργο κατασκευής του αεροδρομίου του Ελληνικού, του τόσο απαραίτητου για τις δυνάμεις κατοχής στο αγώνα που έδιναν. Εδώ ο συγγραφέας  αίφνης εμβυθίζεται  στις σελίδες της ιστορίας ξεχνώντας τη δική του που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Θα μας πει υπενθυμίζοντάς μας,  ότι όλοι εκείνοι οι μαυραγορίτες, θα αποτελέσουν στη συνέχεια την οικονομική ελίτ η οποία θα κυριαρχήσει στην μεταπολεμική Ελλάδα, έως σήμερα σχεδόν!

Τα γεγονότα της 30ης Ιουνίου 2011, θα αποτελέσουν το έναυσμα για μια εκ βαθέων σύγκρουση και ρήξη του νεαρού γιατρού, του Γρηγόρη με τον πατέρα του, τον  Γιώργο Τρίβα. Ο αναπάντεχος χωρισμός των δύο νέων, θα τους φέρει μακρυά. Η μεν Ελένη οδεύει προς τη μεριά της Ανατολικής Κένυας, όπου εμπλέκεται ενεργά σε μια μη κυβερνητική οργάνωση, ο δε Γρηγόρης εντάσσεται στους γιατρούς του κόσμου ώστε να μπορέσει να μεταβεί σε εμπόλεμες ζώνες και να προσφέρει τις όποιες γνώσεις του σε θύματα του καυτού μετώπου της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Όσο περισσότερο απομακρύνονται όμως από την έδρα τους, τόσο έρχονται στην επιφάνεια κάποια μυστικά και ορισμένες επώδυνες αλήθειες. Η κληρονομιά, αμφοτέρων, θα τους χαράξει ακόμα μια φορά το μέλλον τους. Όσα κουβαλούν στην πλάτη οι οικογένειές τους, θα τους μετατρέψουν σε μοιραία πρόσωπα στην ιστορία του Μιχάλη Τζανάκη.

Κι’ όλα αυτά, μέσα στον κυκεώνα και τη λαίλαπα που βιώνει δυστυχώς η χώρα μας για πολλές δεκαετίες, και η συγκεκριμένη κατάντια  να συνεχίζεται ακάθεκτη και σήμερα φυσικά με τη φυγή εκατοντάδων χιλιάδων ετοίμων επιστημόνων τους οποίους εκπαίδευσε η χώρα  μας ώστε να είναι έτοιμοι για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε αλλότρια χώματα και για αλλότρια συμφέροντα. Σε ένα δρόμο καθαρά προσωπικό του καθενός νέου, σε μια επώδυνη διαδρομή με τέρμα  τη δική τους Ιθάκη.

 

Μιχάλης Τζανάκης

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top