Ποίηση που δαγκώνει, ριάλιτι που ματώνει

Γράφει η Χρύσα Φάντη //

Ντίνος Σιώτης «Ριάλιτι διαρκείας με άνω τελείες», Ποιήματα για την τηλεόραση και την πολιτική, Φαρφουλάς 2015, σελ. 79

(…) πατάς το delete κι έρχονται όλα πάνω κάτω∙/οι μέρες που έρχονται είναι τσαλακωμένες∙/ο καναπές κάθε βράδυ στις 8 γίνεται τάφος// και είναι όλοι μέσα∙ η πλάκα έμεινε μόνη/και δεν υπάρχει κανείς να την κυλήσει από/πάνω τους∙ όλοι καρφωμένοι στην οθόνη//(ΠΕΤΑΞΤΕ ΤΗ ΜΠΑΛΑ, σελ. 64)»

Μέσα από ιδιότυπους λεκτικούς συνδυασμούς και μείξη ποικίλων γλωσσικών τύπων, ευφάνταστα σουρεαλιστικά παιχνιδίσματα, σχήματα οξύμωρα και πρωτότυπες παρηχήσεις, η ποίηση του Ντίνου Σιώτη καταδεικνύει και ταυτόχρονα στηλιτεύει έναν κόσμο που συνεχίζει να βουλιάζει σε γκροτέσκα εθελοτυφλία, νεοπλουτισμό και επαρχιωτισμό. Θέματα σύγχρονα αλλά και θραύσματα του υποσυνείδητου εμπλέκονται με παραστάσεις και εικόνες της καθημερινότητας, μορφικές ομοιογένειες αλλά και γλωσσικές υπερβάσεις διασαλεύουν την επιφάνεια χλευάζοντας το προφανές.

Το ριάλιτυ είναι διαρκείας∙ /οι περαστικοί δεν το προσπερνούν∙/ το άτακτο ζάπινγκ δεν αντέχει άλλη πίεση άλλο θόρυβο απ’ // τα βουερά παράθυρα της παντομίμας∙ /άλλη εκτροπή∙ οι δισταγμοί των τηλε/θεατών ανήμποροι για άλλη επιλογή// προσκυνούν το φεγγάρι της κατηφόρας∙/το σκότος γοητεύει τις κατσαρίδες του/ Κάφκα που τρέχουν να κρυφτούν στις Χαραμάδες του Τίποτα∙ (…) (ΤΟ ΡΙΑΛΙΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ, ΣΕΛ. 10)

Τα ποιήματα της παρούσης, -διαβάζουμε στην 71 -τελευταία πριν τα περιεχόμενα σελίδα της συλλογής- (εξαιρούνται ένα του 2014 και ένα του 2015) γράφτηκαν τον Σεπτέμβριο του 2009, ένα μήνα μετά τις βιβλικές, δασικές πυρκαγιές που κατάκαψαν την Ελλάδα και ένα μήνα πριν τις πρόωρες εκλογές της 4ης Οκτωβρίου που έβγαλε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου (…)

Θαλασσοδάνεια, πουριτανισμός και καταναλωτισμός, ευμάρεια της επιφάνειας και πολιτικοί ταγοί βουτηγμένοι στη σήψη, αστοί φοβικοί και άνθρωποι απλοί- μοναδικοί οπαδοί του τραγικού, εικόνες επίκαιρες αλλά και εικόνες παράδοξες, λεκτικά σχήματα που βγάζουν τη γλώσσα στη γλώσσα της εξουσίας, μποϋκοτάροντάς την με τα ίδια της τα κλισέ, γελοιοποιώντας και αναταράσσοντας την υποκριτική της ευταξία. Όπως και στις προηγούμενες συλλογές, «Ποιήματα πυρκαγιάς», «Αναδασωτέες εκτάσεις», «Μαύρο χρήμα», «Οι φτωχοί μας άνθρωποι», «Νέες αναρτήσεις» κ.α., το θέμα της συλλογής (σελ. 71) είναι η πολιτική και η καταστροφή της φύσης, εδώ σε συνάρτηση με τις ειδήσεις στην τηλεόραση και την (συνεπακόλουθη;) αποξένωση του τηλεθεατή.

«Το γιορτινό τραπέζι στρώνεται με θαύματα/ της φύσης∙ το βλέμμα στηρίζεται στην άκρη∙/ σε κάτι που στέρεψε∙ σε μια πηγή απ’ όπου// αναβλύζει στεγνός αέρας λήθης∙(…) ΤΟ ΓΙΟΡΤΙΝΟ ΤΡΑΠΕΖΙ, ΣΕΛ. 11»

Ύφος δωρικό και πικρό, χιούμορ και μελαγχολία για ένα μέλλον που προοιωνίζεται ζοφερό, καυστικότητα που άλλοτε μοιάζει καταφύγιο και άλλοτε καταδίκη. Παρά την φαινομενική αμεσότητα, φράσεις, στίχοι και διασκελισμοί σχηματίζουν ένα ιδιότυπο λεκτικό παζλ, ένα κόσμο πολλαπλών και αντιφατικών πρισμάτων. Προσεκτική επιλογή φθόγγων και προσήλωση στους κανόνες της τονικότητας υψώνουν το φλάμπουρο μιας παράδοξης ενορχήστρωσης όπου κυριαρχούν:

-σαρκασμός

«Χαίρομαι που μένετε στο κέντρο∙εδώ γίνονται οι μεγάλες ζυμώσεις∙ εδώ καλλιεργείται ένα πνεύμα αντιεξουσιαστικό∙»
«εμείς μένουμε στην επαρχία σε νησί στα βουνά στον κάμπο σε κόμπο με χαρμολύπη αλλά τίποτα δεν μας λείπει∙»

-καυστική ειρωνεία

«τρέμε κόσμε όταν σπάνε τη σιωπή τους οι ποιητές∙» «συμβαίνει πολύ σπάνια∙ οπότε μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι∙»
«τρίζει η νύχτα∙τρίζει το σκοτάδι∙ ας πάμε σπίτι μας να σβήσουμε το φως»

-σκωπτική αλληγορία

«δεν μπορείς να βάψεις αν δεν έχεις χρώματα∙ μοίρα μας τα βήματά μας∙που τ’ ακολουθούν άλλα βήματα∙»
«εδώ πιο κάτω ήταν το σπίτι∙ συχνά μας επισκέπτονταν αλεπούδες που έρχονταν για το φαί της γάτας∙»
«η θέα δεν είναι πια πανοραμική αλλά μονογαμική∙»
«σ’ αγάπησα όχι μ’ αυτή τη σειρά αλλά με κάποια άλλη που μου διαφεύγει»
«καταργείται το πότισμα μια και τέλειωσαν οι κήποι∙ ας πάμε παρακάτω∙»
«τηγανίσαμε τα ψάρια με τα λέπια∙ τα δώσαμε στις γάτες που δεν κυνηγάνε πια ποντίκια∙»

-απαισιοδοξία

«το αυθεντικό παίζει με το ψεύτικο και όπως πάντα χάνει»
«το μικρό κανάλι έβγαλε σε δημοπρασία το φεγγάρι∙το μεγάλο κανάλι έβγαλε σε πλειστηριασμό το σκοτεινό φόβο του τηλεθεατή∙»
«το να αποκτά ο χρόνος δραματική επικαιρότητα ίσως και να σημαίνει καλύτερα να του δίνουμε»
«οι ράφτες παίρνουν μέτρα για τα καινούρια κοστούμια της εξουσίας λησμονώντας ότι είναι φορεμένη δις και τρις»

-πικρός στοχασμός

«η ζωή είναι μια ταινία∙το τέλος της παίζεται πάντα σε κάποιο άλλο κανάλι∙»
«τρίζει η νύχτα∙τρίζει το σκοτάδι∙ ας πάμε σπίτι μας να σβήσουμε το φως»
«ας χύσουν κι άλλα δάκρυα τα απομακρυσμένα όνειρα∙ κάποιος θα βρει μια κούπα να τα μαζέψει∙»
«μέχρι στιγμής ό,τι παραγγείλαμε δεν έφτασε∙ ο αιώνας μας σέρνεται με πόδια βουτηγμένα στις λάσπες του πολέμου∙»

-με τα παραπάνω στοιχεία να απογειώνονται στα «ΕΚΛΟΓΕΣ 2009», «ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΑ ΝΕΑ», «ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΡΙΑΛΙΤΙ ON CAMERA», «ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ», «ΓΙΑ ΝΑ ΚΛΕΙΣΕΙ Ο ΦΑΚΕΛΟΣ» και «ΘΑ ΗΘΕΛΑ» και κάπου εδώ μετά από αυτό το όργιο των φημών ο ποιητής να βάζει με αδρές πινελιές την τελευταία άνω τελεία∙

Στίχοι σύντομοι σαν γνωμικά και φωνή που φτάνει στο μη περαιτέρω της αγανάκτησης ενισχυμένη με εμβόλιμα στοιχεία κοινού ρεπορτάζ-

«εδώ που είμαστε πρώτα κόβονται τα καμένα πεύκα και μετά ανοίγει ο δρόμος για τις μεζονέτες∙»
«εκεί που βαδίζουμε πρώτα χτίζονται οι βίλες και μετά αποχαρακτηρίζονται οι εκτάσεις∙»
«εδώ που φτάσαμε η φύση κατάντησε σαν σκηνή θεάτρου που του έχει μείνει μόνο η κουρτίνα∙»

Παράδοξοι συνδυασμοί φράσεων, λέξεων, επιθέτων και ουσιαστικών-

«ναρκωμένοι χείμαρροι λέξεων φυγαδεύουν άηχες φράσεις∙νεκρολογίες απ’ το ραδιόφωνο μας γυρίζουν την πλάτη που ξύνεται σε αρχαίο τοίχο από κόντρα πλακέ∙» «σ’ αγάπησα για το μεροκάματο∙ σ’ αγάπησα γιατί ποτέ σου δεν μ’ αγάπησες∙ (…) σ’ ένα ριάλιτι με πρωταγωνιστή τον ιατρό του σκότους∙με νέους σκηνοθέτες που έχασαν το λεξικό τους∙»

-τα ποιήματα της πρόσφατης συλλογής του, κομψά μες στην τραχύτητά τους, ρέουν σφιχτοδεμένα σε ασθματικό διάλογο, τόσο με το ίδιο το θέμα τους όσο και με τον αναγνώστη. Παρά την αυτονομία τους θα μπορούσαν ίσως να αποτελούν κείμενο ενιαίο, τόσο σε νόημα όσο και σε ρυθμό. Άρτια, αυστηρά δομημένα, των τριών έως έξι στροφών στην πλειοψηφία τους, (με εξαίρεση τα λακωνικά Τ’ ΑΙΔΟΝΙ, ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ, ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ΤΑΙΝΙΑ, και τα μακροσκελέστερα και πολύ ιδιαίτερα Σ’ ΑΝΑΖΗΤΩ, ΤΟ ΝΑ, ΑΠΟΛΟΓΙΑ, ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΡΙΑΛΙΤΙ ON CAMERA) με στροφές των τριών στίχων και στίχους των δεκατριών έως και δεκαέξι συλλαβών, χάρη στη γλώσσα και τη γρηγοράδα τους διαβάζονται σαν ποταμός.

«(ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΛΟΓΟΙ) Ψηφιακοί λόγοι ψηφιακοί μονόλογοι∙ψηφία-ψιχία ανασύνταξης θέσεων ενώπιον οθόνης ολκής∙ (ΜΙSCELLANEA) ∙επιστρέφει ο σκοτεινός ιππότης από το στούντιο∙ ο σκοτεινός πολιτικός επιστρέφει απ’ το μπαλκόνι του∙ το καράβι επιστρέφει απ’ το νησί με προορισμό ένα άλλο νησί∙ η σαύρα επιστρέφει από την γαμήλια τελετή της θυγατρός∙σκαντζόχοιρος με φίδι τσακώνεται∙περιττό να πούμε ποιος νίκησε∙ (…) (ΉΜΟΥΝ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΘΑ ΕΙΣΑΙ) Ήμουν είναι και θα είμαι οπαδός των αηδονιών στις Πλάστρες∙ (…) είμαι είναι και θα είσαι το αμήχανο παραστράτημα του μεσονυχτίου∙ το κολλημένο στις διασταυρώσεις βλέμμα που δεν ξέρει αν πρέπει ν’ αναρωτιέται για την άγρια κατάσταση∙ή να προσπερνά τα όσα συμβαίνουν∙»

Ποίηση για ταρακουνήματα ατομικά και συλλογικά, γλώσσα περίτεχνη αλλά και κοφτή. Ποίηση για πολλαπλές αναγνώσεις, μα, κυρίως, ποίηση για πολλαπλές ακροάσεις, με αναφορές σε πολιτικούς εφιάλτες και κοινωνικά βατερλό συνειδησιακών εκπτώσεων και ποικίλων υπαρξιακών ναυαγίων. Πηγή έμπνευσης (αλλά και στόχος της) τα φοιτητικά αμφιθέατρα και τα νεολαιίστικα στέκια, τα πάσης φύσεως καφέ, οι δρόμοι και οι πλατείες. Γιατί το ποίημα πρέπει να ακούγεται, γιατί στο ποίημα αξίζει να ταξιδεύει σαν άκουσμα, και γιατί, ως γνωστόν, από τον Όμηρο και τη δημώδη παράδοση, η ποίηση αυτό ακριβώς ήταν. Ένα φαντασιακό ταξίδι, μια έμμετρη αφήγηση που καλλιεργούνταν, εξελισσόταν και μεταδιδόταν από στόμα σε στόμα, με την ίδια της την προφορικότητα να την εκκολάπτει και να την γονιμοποιεί. Τέχνη που με την εξάπλωση της τυπογραφίας συρρικνώθηκε, και αργότερα, με την επικράτηση του μοντερνισμού και την κατάργηση της έμμετρης φόρμας, απομακρύνθηκε από την λαϊκή παράδοση απευθυνόμενη πλέον σε μια ελιτ∙ θλιβερή εξέλιξη που -παραδόξως ίσως- πρώτος ο Ουγκαρέττι επισήμανε, αν και ο ίδιος ιδρυτής της Σχολής του Ερμητισμού.

Είναι όμως η ποίηση του δρόμου ποίηση;

“Σε ποιητικές συγκεντρώσεις στα πανεπιστήμια ο Γκίνσμπεργκ γέμιζε τα αυστηρά αμφιθέατρα με χιλιάδες νέους. Σε καφενεία-στέκια σε ολόκληρη την Αμερική νεαροί συγγραφείς διάβαζαν σε συνεχώς μεγαλύτερα ακροατήρια. ΕΛΑΪΑ ΒΙΛΕΝΤΣ μετ. Γιώργος Μαυρογιάννης Πηγή: Από την εισαγωγή του τόμου “Η σκηνή μπιτ”, εκδόσεις Ερατώ Αθήνα 1987”

Ο Ντίνος Σιώτης – γαλουχημένος στο πνεύμα της γενιάς μπιτ (beat generation), εμπνευστής και διοργανωτής του Athens Poetry Slam, σε μια συνέντευξή του στην Αγγελική Πούλου που δημοσιεύτηκε στην εφ. Καθημερινή (21.02.2010, Slam, ποίηση επί σκηνής με στοιχεία περφόρμανς) καταθέτει: «Είναι αλήθεια πως πολλοί του σιναφιού δεν παίρνουν το slam στα σοβαρά(…) Αν κοιτάξει όμως κανείς τα ποιητικά βιβλία που εκδίδονται, θα διαπιστώσει ότι εννιά στα δέκα δεν διαβάζονται ούτε με σφαίρες(…) Ο slammer μοιράζεται ό, τι έχει γράψει με το κοινό, και ο στίχος του, με τη φωνή του μπροστά από το ανοιχτό μικρόφωνο, αποκτά ενέργεια, λάμψη, έκφραση, οργή, θυμό, βγάζει γέλιο, πίκρα, ενθουσιασμό».

Κανείς δεν μιλά πια για αφανείς ήρωες∙/ ίσως και να μην υπάρχουν∙ ίσως και να/ τους έφαγε ο λύκος ή κάποιος δράκος// του παραμυθιού∙ η ζωή μας ήταν πολύ/καλύτερη όταν είχαμε αφανείς ήρωες∙/μας έλεγαν τι να κάνουμε (αλλά εμείς//κρυφά κάναμε του κεφαλιού μας)∙/μας έλεγαν πώς να χρωματίζουμε τις ελπίδες/με υπερβολές πώς να τυφλώνουμε τους //προβολείς της ματαιοδοξίας πώς να από-/φεύγουμε όνειρα με φλούδες∙ / (…)ΑΦΑΝΕΙΣ ΗΡΩΕΣ, (ΣΕΛ. 9)

Στις μέρες μας κάποιοι βλέπουν το ποιητικό γίγνεσθαι να ανακάμπτει χάρη στην εξάπλωση του ηλεκτρονικού κόσμου των πολυμέσων, ο Ντίνος Σιώτης, ωστόσο, προτιμά να το εξελίσσει μέσα από καινοτόμα λογοτεχνικά δρώμενα, μικρούς εκδοτικούς οίκους, σωματεία και περιοδικά. Η ποίησή του, καταγγελτική και αφοπλιστικά ειλικρινής, έχοντας φέρει τούμπα τον μισό και πλέον πλανήτη επιμένει να τρέχει στους δρόμους της γενέθλιας πόλης της, εσαεί ρηξικέλευθη. Η όλη δράση και συγγραφική πορεία του (το 2007 η συλλογή του «Αυτοβιογραφία ενός στόχου» τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης) στοχαστική και ταυτόχρονα εξεγερμένη, θυμίζει σταθερό, ρυθμικό λαχάνιασμα μαραθωνοδρόμου. Γεννημένος στην Τήνο τον Δεκέμβρη του 44, σπούδασε Νομικά στο πανεπιστήμιο της Αθήνας και Συγκριτική Λογοτεχνία στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο (San Francisco State University). Στην Αμερική και τον Καναδά όπου έζησε από το 1971 έως το 1989 και από το 1997 έως το 2004, εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε εφημερίδες, περιοδικά και στο ραδιόφωνο και ως Σύμβουλος Τύπου στην πρεσβεία της Ελλάδας. Από το 1971 μέχρι σήμερα, στις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ελλάδα, έχει οργανώσει περισσότερες από 600 εκδηλώσεις για τα ελληνικά γράμματα και τον ελληνικό πολιτισμό εν γένει. Είναι πρόεδρος του μη κερδοσκοπικού σωματείου “Κοινωνία των (δε)κάτων” και του άλλου νέου σωματείου “Κύκλος Ποιητών” καθώς και του πρώην Διεθνούς Φεστιβάλ Τήνου (2010-2012), αλλά και υπεύθυνος επικοινωνίας του “World Poetry Movement”, με έδρα το Μεδεγίν της Κολομβίας.

Έχει εκδώσει:
27 ποιητικές συλλογές: Απόπειρα, Ιωλκός Αθήνα 1969, So What, Panjandrum Oress San Francisco 1972, Εμείς και ο βροχοποιός, Τραμ, Θεσσαλονίκη 1973. Δεκατρία Ηλεκτρικά Πιήματα, The Wire Press, San Francisco 1978, Καιρικές Συνθήκες, Γνώση Αθήνα 1981, Κλιματιζόμενοι Διάδρομοι, Νεφέλη, Αθήνα 1986, Part Time Paradise, Mosaic Press, NeW York & Toronto 1988, Η Μηχανή των Μυστικών, Καστανιώτης, Αθήνα 1994, Τήνος – Ποιητική Περίληψη, Εκδόσεις Εκτός Εμπορίου, New York 1997, Μουσείο Αέρος, Καστανιώτης, Αθήνα 1998, Foreign Territory, Philos Press, Santa Rosa, California 2001, Το ηλιοστάσιο των Αγγέλων, Κέδρος, Αθήνα 2002, Δεν γνωρίζω / Δεν απαντώ, Κέδρος, Αθήνα 2004, Le Solstice des Anges, L’ Harmattan, Paris 2006, Αυτογραφία ενός στόχου, Κέδρος, Αθήνα 2006 [Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2007], Ποιήματα Πυρκαγιάς, 1η έκδοση εκτός εμπορίου, Κοινωνία των (δε)κάτων, Αθήνα 2007, Ποιήματα Πυρκαγιάς, 2η έκδοση, Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, Αθήνα 2007, Σύνδεση με τα προηγούμενα, Κέδρος, Αθήνα 2008, Εισοδηματίες ανέμου, Κοινωνία των (δε)κάτων, Αθήνα 2008, Ξεφλουδίζοντας το ποίημα, (με πρόλογο του Νάνου Βαλαωρίτη), Απόπειρα, Αθήνα 2010, Μαύρο Χρήμα, Μεταίχμιο, Αθήνα 2011, Εκεί έξω, Κοινωνία των (δε) κάτων, Οι φτωχοί μας άνθρωποι, Κοινωνία των (δε) κάτων, Νέες αναρτήσεις, Χαραμάδα, 2014, ριάλιτι διαρκείας με άνω τελείες, Φαρφουλάς, Αθήνα 2015),
Ένα μυθιστόρημα: Δέκα χρόνια κάπου, Καστανιώτης, Αθήνα 1987 και β’ εκδ. 1994
μια νουβέλα: ταις πρεσβείαις, Καστανιώτης, Αθήνα, 1995
μια συλλογή από αφηγήματα: High Life, Καστανιώτης, Αθήνα 1996,
και
12 πολιτικά και λογοτεχνικά περιοδικά: The Wire, S. Francisco 1971-1974 The Journal of the Hellenic-American Society, Indianapolis & S. Francisco 1974-1976 The Coffehouse, San Francisco 1975-1982 The Journal of the Hellenic Diaspora,Indianapolis & S. Francisco 1976-1980 Το βαπόρι της Ποίησης, San Francisco 1978-1979 Pejection (με τον Ν. Βαλαωρίτη), San Francisco 1980-1981 Aegean Review, New York 1986-1990 Ρεύματα, Αθήνα 1991-1997 Mondo Greco, Boston 1999-, (δε)κατα, Αθήνα 2005-, poetix, Aθήνα 2009-, Τρανζ.ιτο Αθήνα, 2015-.

Ενδεικτική αρθρογραφία-βιβλιογραφία:

1. Κωνσταντίνος Μπούρας, Ντίνος Σιώτης, Ριάλιτι διαρκείας με άνω τελείες, www. diavasame.gr, Δεκέμβριος 2015.

2. Παναγιώτης Βούζης, Μια επιδρομή στο λόγο, (poema.) ηλεκτρ. περ. για την ποίηση, τ. 18, Φεβρουάριος 2013.

3. Η ποίηση στην ψηφιακή εποχή, 23 Οκτ. 2009, Βαγγέλης Κάσσιος, Ατελεύτητο τέλος (κείμενα για την ποίηση), Εκδόσεις «Ίνδικτος» 2007, σελ. 63-70, δημοσιευμένο στην terra compyterrata, με παραπομπές σε: Marshall McLuhan, The Cutenberg Galaxy: the making of Typographic Man, University of Toronto Press 1962, Jacqueline de Romilly, Homère, P.U.F. 1985/ Όμηρος, μτφρ. Βρανίκου Φλώρα, Εκδόσεις «Δαίδαλος-Ι. Ζαχαρόπουλος» 1994 και (Walter J. Ong, Orality and Literacy-The Technologizing of the Word, Routledge 1990/Προφορικότητα και εγγραμματοσύνη, μτφρ. Κώστα Χατζηκυριάκου, «Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης» 1997). (Paul Zumthor, Introduction à la poésie orale, Seuil 1983) (Albert Lord, The singer of tales, Harvard University Press 1960) (Walter J. Ong, Orality and Literacy-The Technologizing of the Word, Routledge 1990/Προφορικότητα και εγγραμματοσύνη, μτφρ. Κώστα Χατζηκυριάκου, «Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης» 1997).

4. Γ. Growing Up Yo in New Haven: Teaching Spanish through Bilingual Slam Poetry, (Yale national initiative (to strengthen teaching in public schools).