Fractal

Ο αληθινός έρωτας είναι μια πράξη καρδιάς που ανανεώνεται συνεχώς

Γράφει η Πέρσα Κουμούτση //

 

anekplirwtosΡάινερ Μαρία Ρίλκε, «Ανεκπλήρωτος έρωτας», εκδ. Ολκός

 

Ο Ράινερ Μαρία Ριλκε είναι για τον 20 αιώνα, ο ποιητής των ποιητών. Ο κατ’ εξοχήν ποιητής, ο άνθρωπος που έζησε καθ ολοκλήρου για την ποίηση και από την ποίηση. Πέρασε τη ζωή του αναζητώντας  νέους ‘δρόμους’ για τον σημερινό άνθρωπο, διότι πίστευε ότι οι ήδη χαραγμένοι δρόμοι  που επινόησε  ως σήμερα αποδείχθηκαν αδιέξοδοι.  Γεννημένος στην Πράγα το 1875, ο Ρίλκε πήγε στο Παρίσι όπου  έγινε ο γραμματέας του Ροντέν. Η γνωριμία του με τον μεγάλο γλύπτη υπήρξε καθοριστική καθώς κοντά του ο Ρίλκε έμαθε, όχι μόνο για το νόημα της εργασίας, αλλά βρήκε απαντήσεις σε ερωτήματα που τον απασχολούσαν. Κυρίως, όμως,  διδάχτηκε από αυτόν πώς να διαμορφώνει σε λόγο το ποιητικό του αίσθημα, όως υποστηρίζει ο ίδιος σε ένα από τα σημειώματα του . Πολλές είναι οι σελίδες όπου ο ποιητής κάνει λόγο για την ευγνωμοσύνη του για τα διδάγματα και την εμπειρία που αποκόμησε από τον Ροντέν. Η επιρροή του ιδίου του γλύπτη ως προσωπικότητα, αλλά και του έργου του, είναι τέτοια που μόλις λίγα χρόνια αργότερα ο Ρίλκε συντάσσει ένα από τα συναρπαστικότερα ερωτικά ποιητικά έργα του 20 αιώνα, το έργο του Μάλτε Λάουριντς Μπρίγκε, «κάθοδος στην κόλαση» εμπνευσμένος από ένα γλυπτό που αποτύπωνε την κάθοδο του Ορφέα στον Άδη. Από τότε ο έρωτας και δη ο ανεκπλήρωτος συνεχίζει τον απασχολεί, τον αντιμετωπίζει με στοχαστική διάθεση και μαζί με το δίπολο θάνατος –μοναξιά τον εξυμνεί όσο λίγοι. Για τον Ρίλκε ο έρωτας δεν είναι μια ευχάριστη συγκυρία,  δεν είναι πορεία προς την εκπλήρωση της ηδονής,  ο έρωτας που μπορεί να διαπερνά την καρδιά, να αφήνει τα σημάδια του σ’ αυτή είναι ‘δοκιμασία’ και ως τέτοια πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε. Συγκεκριμένα, στα «Γράμματα σε ένα νεαρό ποιητή», ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε επισημαίνει: «Ο έρωτας ανάμεσα σε δυο ανθρώπους είναι ίσως η δυσκολότερη αποστολή, η ύστατη, η τελευταία δοκιμή, το έργο για το οποίο όλα τα άλλα έργα είναι μόνο η προετοιμασία». Ενώ  στις «Ελεγείες» του αναφέρει: «Ο έρωτας που επιζητεί να χορτάσει τη δίψα του είναι δηλητήριο». Τον Ρίλκε τον απασχόλησε, επίσης, και το θέμα της φθοράς του. Πίστευε πως ο κυρίαρχος παράγοντας που τον διαφθείρει ή τον ακυρώνει είναι η άρνηση της κίνησης που τον αναζωογονεί, καθώς ό,τι περιβάλλεται από ακινησία είναι ήδη νεκρωμένο. Οφείλουμε λοιπόν να επιδιώκουμε την μεταμόρφωση του συνεχώς. Όσο για την ηδονή είναι βίωμα των αισθήσεων,  που  για τον ποιητή δεν διαφέρει από το απλό κοίταγμα ή την απλή αίσθηση με την οποία γεμίζει τη γλώσσα ένα ωραίο φρούτο. Είναι μια μεγάλη, απέραντη εμπειρία η οποία προσφέρεται σε εμάς. Είναι η γνώση του κόσμου και η ολοκλήρωση της γνώσης αυτής. Για τον Ρίλκε ο έρωτας δεν έχει όρια, μόνο ανυπέρβλητη δύναμη που μας ωθεί σε όλο και μεγαλύτερες κατακτήσεις. Στην πραγματικότητα αποτελεί την πιο καθαρή έκφραση της ίδιας της ζωής. Το μικρό αυτό βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις  Ολκός  είναι μια ανθολόγηση του έργου του Ρίλκε από το 1875-1926, μια σύντομη, αλλά ουσιαστική και άκρως ενδιαφέρουσα πραγματεία για τον έρωτα, έτσι όπως αποτυπώνεται στην ποίηση, τις επιστολές  και τα κριτικά σημειώματα του.

 

rilke

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top