Fractal
Home / Το εργαστήρι του συγγραφέα / H Λίτσα Ψαραύτη στο εργαστήρι του συγγραφέα
14/10/2015, 12:11 μμ

H Λίτσα Ψαραύτη στο εργαστήρι του συγγραφέα

Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα //

 

l_psarafti_

 

“Μερικές φορές οι λαοί ξεχνούν την ιστορία τους γι’ αυτό επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη”.

 

«Το γράψιμο δεν είναι τίποτε άλλο από ένα κατευθυνόμενο όνειρο» θυμάται τον Χόρχε Λουίς Μπόρχες. “Πιστεύω ότι ο συγγραφέας πρέπει να λογοδοτεί στη συνείδησή του σχετικά με όσα γράφει για τα παιδιά”, υποστηρίζει και αναλαμβάνει την ευθύνη. Η συγγραφέας Λίτσα Ψαραύτη που έχει υπογράψει περισσότερα από 60 βιβλία για παιδιά. Με θέματα δύσκολα, διαζύγιο, εμφύλιος, κλωνοποίηση, ναρκωτικά και με τρόπο λιτό και γενναίο. Βραβευμένη με Κρατικά Βραβεία για πολλά απ’ αυτά, τιμήθηκε φέτος από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του έργου της. Για το χατίρι μας, ανοίγει το εργαστήρι της, μας μιλά για τα αγαπημένα βιβλία, τον τρόπο γραφής και τις συγγραφικές εμμονές.

 

-Κυρία Ψαραύτη, υπάρχει διαδικασία γραφής;

Όλα ξεκινούν από μια ιδέα που καρφώνεται στο μυαλό μου και αρχίζει να με παιδεύει. Ακολουθεί η συλλογή και η μελέτη του υλικού που είναι από τις πιο ευχάριστες ώρες, αλλά και από τις πιο κοπιώδεις και έπεται η δημιουργία των χαρακτήρων και το στήσιμο της πλοκής.

 

-Συγγραφικές εμμονές σας;

Η μεγάλη μου αγάπη είναι τα ιστορικά μυθιστορήματα που αναφέρονται στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, τη Σάμο. Είναι ένα νησί με μεγάλη ιστορία που εμπνέει το συγγραφέα. Κύριο χαρακτηριστικό των μυθιστορημάτων είναι η μυθοπλασία, ακόμα και των ιστορικών. Νιώθω ότι οι ρίζες που με δένουν με τον τόπο μου είναι βαθιές και θέλω να τις διατηρήσω χλωρές. Μερικές φορές οι λαοί ξεχνούν την ιστορία τους γιαυτό επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη. Διαπιστώνω πόση άγνοια και πλημμελής μάθησης της ιστορίας υπάρχει σήμερα στα σχολεία και πόσο διαστρεβλώνεται πολλές φορές η ιστορική αλήθεια από μερικούς «παντογνώστες».
Οι Έλληνες είμαστε πολύ υπερήφανοι για την ιστορία μας αλλά ή δεν την γνωρίζουμε καθόλου ή την ξέρουμε ελλιπώς. Έχω ζήσει και η ίδια μεγάλες ιστορικές στιγμές που συγκλόνησαν την ανθρωπότητα, π.χ. τον Β΄. Παγκόσμιο πόλεμο, την ιταλική κατοχή, την προσφυγιά στη Μέση Ανατολή και κατόπιν τον Εμφύλιο, υλικό πλούσιο για ένα συγγραφέα. Έχω και πολλά ακούσματα από τους προγόνους μου που έζησαν τη Μικρασιατική Καταστροφή και θεωρώ ότι έχω χρέος απέναντί τους να διατηρήσω νωπές τις μνήμες για να « μάθουν και να μην πάθουν» οι νεαροί αναγνώστες μου.

 

-Ποιο βιβλίο σας γράφτηκε με τον πιο αλλόκοτο τρόπο;

Θυμάμαι ότι έγραψα «Το αυγό της έχιδνας» σε μια εποχή που έκανα επισκέψεις σε σχολεία σε όλη την Ελλάδα. Είχα υποσχεθεί στον εκδότη μου ότι θα παρέδιδα το βιβλίο σε ορισμένη ημερομηνία κι έγραφα μέσα σε αεροπλάνα, βαπόρια, λεωφορεία, τρένα και ξενοδοχεία με πυρετώδεις ρυθμούς. Και απορώ και η ίδια πώς αυτό το βιβλίο είναι ένα από τα πιο «διαβαστερά» που έχω γράψει.

 

psar

 

-Πώς είναι όταν έρχεται η ιστορία, το τελευταίο σας βιβλίο;

Το τελευταίο μου βιβλίο είναι «Οι δραπέτες του Καστρόπυργου». Ιστορικό μυθιστόρημα που το θέμα του μού «ήρθε κατακέφαλα» όταν συνάντησα έναν ηλικιωμένο ταβερνιάρη σε ένα χωριό κοντά στην Καστοριά και μου διηγήθηκε την προσωπική του ιστορία. Αναφέρεται στα χρόνια της ιταλικής και της γερμανικής κατοχής, στην Αντίσταση και αργότερα στον Εμφύλιο και στα επακόλουθά του. Χρειάστηκε να κάνω μεγάλη έρευνα, να μπω σε αρχεία του Ελλ.στρατού, του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, να ανατρέξω σε εφημερίδες της εποχής, να συνομιλήσω με πρόσωπα που έπαιξαν ρόλο στα γεγονότα αλλά και με απλούς ανθρώπους που έζησαν από κοντά τη φρίκη του εμφυλίου.

 

-Αγαπημένοι συγγραφείς σας;

Είμαι βιβλιοφάγος από τότε που έμαθα να διαβάζω. Βιβλία για παιδιά δε διάβασα ως παιδί. Άγρια χρόνια, πόλεμος, κατοχή, τα βιβλία δύσκολα έφταναν στο νησί. Δανειζόμουν από τους δασκάλους και τους καθηγητές μου βιβλία για μεγάλους. «Οι άθλιοι» του Β. Ουγκώ μου έχουν μείνει αλησμόνητοι. Αργότερα αγάπησα τους Ρώσσους κλασσικούς, Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, αλλά και τις αδελφές Μπροντέ και τον Κάρολο Ντίκενς. Με μάγεψαν και οι δικοί μας Καζαντζάκης, Βενέζης, Κοσμάς Πολίτης, Τερζάκης. Οι νοτιοαμερικανοί συγγραφείς μ’έβαλαν σε ένα κόσμο που δεν είχα φανταστεί. Μάρκες, Μπόρχες, Λιόσα, ο Κουβανός Σομόθα. Επίσης η Βιρτζίνια Γουλφ, η Σύλβια Πλαθ, η Πατρίτσια Χάισμιθ, η Έμιλι Ντίκινσον, Σίλια Ρις και πολλοί άλλοι.

 

-Αγαπημένα βιβλία;

Όταν η ζωή γίνεται δύσκολη επιστρέφω στα αγαπημένα μου βιβλία. Στην «Άννα Καρένινα» που θεωρώ ότι είναι η ωραιότερη ερωτική ιστορία που γράφτηκε ποτέ, Επίσης «Η μάγισσα» και «Η μικρή μάγισσα» είναι μυθιστορήματα κατά της προκατάληψης και της μισαλλοδοξίας με άμεσες αναφορές και στο σήμερα. Τα «Άπαντα» του Μπόρχες, ένα συγκλονιστικό χρονικό του σύγχρονου πολιτισμού, οι «Αναμνήσεις επί χάρτου» του Ουμπέρτο Έκο για τον κόσμο του βιβλίου. Επίσης τα βιβλία «Νότια των συνόρων του Χαρούκι Μουρακάμι, « Τα ρόδα της μοναξιάς» της Ζακλίν ντε Ρομιγί» και «Στον κήπο του Επίκουρου» του Ίρβιν Γιάλομ. Θα μπορούσα ν’αναφερθώ και σε σύγχρονους συγγραφείς, Έλληνες και ξένους που έχουν γράψει έργα σημαντικά, ποίηση, λογοτεχνία, δοκίμια, αλλά φοβάμαι ότι θα αδικήσω αρκετούς.

 

-Πόσο σημαντικός είναι ο χώρος και ο τρόπος για την ιστορία;

Για μένα δεν έχει σημασία ο χώρος και δεν επηρεάζει καθόλου την ποιότητα της γραφής μου. Μπορώ και γράφω παντού. Στο γραφείο μου, στο τραπέζι της κουζίνας, στη βεράντα, στην παραλία.

 

-Είναι μεγαλύτερη η ευθύνη του συγγραφέα όταν απευθύνεται σε εφήβους και σε παιδιά;

Πάρα πολύ μεγάλη η ευθύνη του συγγραφέα όταν απευθύνεται σε μικρά παιδιά και εφήβους. Θ’ απαντήσω με τα λόγια της Πηνελόπης Δέλτα: «Δεν είναι σωστό να περνούμε την κούρασή μας στα παιδιά». Και ο Σεφέρης είπε ότι «είναι αμαρτία να σπέρνει κανείς την απελπισία στους νεώτερους». Προσπαθώ όταν γράφω ν’ αφήνω στην άκρη τα προσωπικά μου, τη θλίψη, τον πόνο, την απαισιοδοξία, γιατί άθελά μου μπορεί να περάσουν και στα κείμενά μου. Δεν έχω το δικαίωμα να αποκαρδιώνω τα παιδιά, να τους στερώ την ελπίδα και την αισιοδοξία που τόσο χρειάζονται για ν’αναπτυχούν σωστά. Δεν εννοώ όμως ότι πρέπει να τους κρύβουμε την αλήθεια και να νομίζουν ότι «ο κόσμος είναι όμορφος κι αγγελικά πλασμένος». Οφείλουμε να τους εξηγούμε ότι οι χαρακτήρες σφυρηλατούνται με τους αγώνες και τις δοκιμασίες της ζωής. Πιστεύω ότι ο συγγραφέας πρέπει να λογοδοτεί στη συνείδησή του σχετικά με όσα γράφει για τα παιδιά.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top