Fractal
Home / ΙΣΤΟΡΙΑ / ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (1ο Μέρος): Στασινόπουλος αντί για Κανελλόπουλο που αρνήθηκε να γίνει διακοσμητικός
18/12/2014, 12:18 μμ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (1ο Μέρος): Στασινόπουλος αντί για Κανελλόπουλο που αρνήθηκε να γίνει διακοσμητικός

του Τάκη Κατσιμάρδου //

 

Ο Μ. Στασινόπουλος ορκίζεται ως προσωρινός μέχρι να ψηφιστεί το νέο Σύνταγμα.

Ο Μ. Στασινόπουλος ορκίζεται ως προσωρινός μέχρι να ψηφιστεί το νέο Σύνταγμα.

 

Αμέσως μετά τις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου και το θρίαμβο της ΝΔ (54% και 220 βουλευτικές έδρες) το θέμα της αντικατάστασής του χουντικού «Προέδρου» Φ. Γκιζίκη ήρθε στην ημερήσια πολιτική διάταξη. Ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής κλήθηκε εκ των πραγμάτων να λύσει το πρόβλημα την επομένη του δημοψηφίσματος της 8ης Δεκεμβρίου για το πολιτειακό (69,2 υπέρ της αβασίλευτης Δημοκρατίας και, παραδόξως, με ανοιχτό ακόμη τον τύπο της προεδρικής Δημοκρατίας).

Ήδη είχε επιλέξει ότι ο πρώτος Πρόεδρος θα είναι προσωρινός, διακοσμητικός και θα τον διαδεχτεί ο ίδιος! Αυτό προκύπτει απ΄ όλες τις μαρτυρίες, που έχουν δει το φως, αλλά και αμέσως ή εμμέσως από μεταγενέστερες τοποθετήσεις του.

Θεώρησε ότι ένα τέτοιο κατάλληλο πρόσωπο ήταν ο Π. Κανελλόπουλος, με τις αντιστασιακές περγαμηνές. Δεν έπεσε έξω και ο περιθωριοποιημένος τότε από τον τρόπο της πολιτικής αλλαγής πρώην αρχηγός της ΕΡΕ, αποδέχτηκε σε πρώτη φάση την πρόταση. Πλην, όμως, βγαίνοντας από το σπίτι του Καραμανλή στην Ηρώδου Αττικού και πηγαίνοντας προς το δικό του, μετάνιωσε. Λίγες ώρες μετά αρνήθηκε να συμπράξει…

Ιδού τι αποκάλυψε χρόνια αργότερα ο ίδιος στις αναμνήσεις του:

«Επί τρεις ώρες ( 10 Δεκεμβρίου 1974) με πίεζε φιλικά να αναλάβω την προσωρινή προεδρία ώσπου να ψηφιστεί το Σύνταγμα, οπότε η απόφασή του ήταν να θέσει υποψηφιότητα στη Βουλή και να γίνει ο ίδιος οριστικός πρόεδρος για μια πενταετία… Πηγαίνω στο σπίτι μου και λέω και στο γυναίκα μου:

-Αδύνατο να το κάνω…»

Οι λόγοι, που επικαλείται για την άρνησή του ήταν πως δεν «δέχεται αμοιβές» για τους όποιους αντιχουντικούς αγώνες του κι επειδή ήθελε να είναι και να νοιώθει «ελεύθερος στην άσκηση της πολιτικής αποστολής» του. Σ΄ αυτούς πρέπει να προστεθεί και η άρνηση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Ένωσης Κέντρου Γ. Μαύρου να συναινέσει. Αν και τούτο διαψεύστηκε απ΄ όλες τις πλευρές…

Το πρόσωπο του Π. Κανελλόπουλου – 72 χρόνων τότε- δεν θα είναι η μοναδική ούτε η τελευταία φορά που θα εμπλακεί για την εκλογή στη θέση του Προέδρου.

Διαφορετική θα ήταν η πορεία του θεσμού, πάντως, αν είχε δεχτεί τότε . Κατά την εκτίμησή του «δεδομένου ότι ο Καραμανλής άλλαξε και εκείνος γνώμη και δεν έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας μετά τη δημοσίευση του Συντάγματος, αλλά έμεινε πρωθυπουργός μέχρι το 1980 – κατά πάσα πιθανότητα δεν θα ήμουν μόνο προσωρινός πρόεδρος, αλλά θα είχα επανεκλεγεί για ολόκληρη πενταετία…»

Μετά την άρνηση Κανελλόπουλου, δεν είναι γνωστό αν ο Καραμανλής αναζήτησε κι άλλες λύσεις για να δρομολογήσει τις διαδικασίες, που είχε ο ίδιος χαράξει, πριν καταλήξει στην υπόδειξη του δικαστικού Μιχαήλ Στασινόπουλου. Στο 12τομο «Αρχείο» του αντιπαρέρχεται όλα τα σχετικά. Άλλωστε οι αναφορές του στα κορυφαία γεγονότα του 1974 καταλαμβάνουν μόλις 7 (!) από τις 6000 σελίδες…

Ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας, που είχε διωχθεί επί χούντας (1969), επειδή αρνήθηκε να επικυρώσει τις διώξεις δικαστικών, ήταν προσωπική επιλογή του ιδρυτή και αρχηγού της ΝΔ. Ηταν ένα πρόσωπο απολύτως συμβατό με τα σχέδια Καραμανλή, αλλά και την κατεύθυνση που ήθελε να δώσει στο κόμμα του: μια εθνική συντηρητική αντιδικτατορική πολιτική δύναμη, που θα υπερέβαινε την προχουντική Δεξιά.

Ο 70χρονος δικαστικός, πανεπιστημιακός και λογοτέχνης από τη Μεσσηνία, με πολιτική εμπειρία σε προδικτατορικές υπηρεσιακές κυβερνήσεις, ήταν ήδη συμμέτοχος σε μια τέτοια αντίληψη, αφού στις εκλογές του 1974 είχε εκλεγεί βουλευτής με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ.

 

Συγχαρητήρια χειραψία του Προέδρου με τον σούπερ-Πρόεδρο.

Συγχαρητήρια χειραψία του Προέδρου με τον σούπερ-Πρόεδρο.

 

Ο Κ. Καραμανλής, απαντώντας στις έμμεσες αντιρρήσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης για το πρόσωπο του Στασινόπουλου ήταν σαφής, μιλώντας στη Βουλή:

«Όλοι οι Έλληνες έχουν μια πολιτική τοποθέτησιν. Όταν ομιλούμεν περί υπερκομματικού προσώπου δεν εννοούμεν ότι δεν πρέπει να ανήκει εις πολιτικήν παράταξιν. Εννοούμεν … να έχει την ικανότητα να ασκήση τα καθήκοντά του κατά τρόπον υπερκομματικόν…Και αυτό υπήρξεν το κριτήριον, το οποίον με οδήγησεν εις την εκλογήν του εν λόγω προσώπου…»

Πριν από την εκλογή έγινε στη Βουλή μια οξύτατη συζήτηση για τις περιορισμένες αρμοδιότητες του προσωρινού Προέδρου Δημοκρατίας – προσωρινός μέχρι την ψήφιση νέου Συντάγματος από την Αναθεωρητική Βουλή του 1974. Αφαιρούνταν από τον ανώτατο άρχοντα, με το σχετικό ψήφισμα, τα δικαιώματα «διαλύσεως της Βουλής, αναστολής, αναβολής ή διακοπής των εργασιών της Βουλευτικής Συνόδου, ως και παύσεως της Κυβερνήσεως». Έμενε, δηλαδή, χωρίς ρυθμιστική εξουσία και κατά τον Γ. Μαύρο είχε μόνο τη δυνατότητα «να μεταβεί εις την δοξολογίαν της Μητροπόλεως την 1ην Ιανουαρίου και εις την παρέλασιν της 25ης Μαρτίου…»

Για την ιστορία ο Μ. Στασινόπουλος εκλέχτηκε προσωρινός πρόεδρος στις 18 Δεκεμβρίου 1974, συγκεντρώνοντας 206 ψήφους. Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης ψήφισαν «όχι», αλλά και αρνητική ψήφο έδωσαν δέκα βουλευτές της ΝΔ στη μυστική ψηφοφορία. Η τελευταία μεταφράστηκε ως εκδήλωση αποδοκιμασίας βασιλικών νεοδημοκρατών για την ουδετερότητα Καραμανλή στο δημοψήφισμα για το πολιτειακό.

 

Ο Μ. Στασινόπουλος στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου. Ήταν ένα από τα ελάχιστα δικαιώματά του.

Ο Μ. Στασινόπουλος στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου. Ήταν ένα από τα ελάχιστα δικαιώματά του.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top