Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Πριν σε σκοτώσω σε φίλησα»
20/02/2019, 2:08 πμ

«Πριν σε σκοτώσω σε φίλησα»

Γράφει ο Ευάγγελος Αναγνώστου // *

 

Ελένη Γκίκα «Η ωραία της νύχτας», εκδ. Διάπλαση

 

Οι αναλύσεις στα λογοτεχνικά έργα με τρομάζουνε, γι’ αυτό θα μιλήσω μόνο σαν αναγνώστης και όχι σαν αναλυτής, γιατί κάθε ανάλυση ακινητοποιεί την αύρα της γραφής.

Και πιστεύω ότι αυτό το βιβλίο έχει κάτι το απόλυτο που υπερβαίνει τις αναλύσεις.

Ξέρετε, ο προφορικός σχολιασμός ενός βιβλίου είναι πιο δύσκολος από τον γραπτό. Στο γραπτό βάζεις 2-3 φράσεις παραπάνω για να εξηγήσεις το πνεύμα του βιβλίου, ενώ στο προφορικό πρέπει να είσαι πιο γλαφυρός.

Ξέρετε πόσο βάσανο είναι η χρήση του λόγου. Όπου δεν αρκεί να έχεις κάτι να πεις (και ποιος δεν έχει ?), είναι και το πώς να το πεις- πώς να το γράψεις δηλαδή. Κι ότι αυτό που νομίζουμε εμείς σημαντικό, δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα σημαντικό και για τους άλλους.

 

Πάντα θαύμαζα και αντέγραφα τον τρόπο γραφής τριών (3) ανθρώπων, γιατί η ροή της γραφής τους είναι απλή, σαφής και ελκυστική. Οι τρεις είναι:

  • Ο συγγραφέας-ιστορικός Δημήτρης Φωτιάδης.
  • Ο δημοσιογράφος-συγγραφέας Γιάννης Μαρής.
  • Κυρίως όμως η Ελένη Βλάχου που είχα την ευτυχία να την γνωρίσω. Η πέννα της είναι υπέροχη…

Όμως η Ελένη Γκίκα, η δική μας Ελένη, έχει κάτι διαφορετικό, κάτι πολύ σπουδαίο: Αγαπάει και παίζει με τις λέξεις, τις οποίες και τις γράφει και τις ομιλεί. Μην ξεχνάμε ότι η πρώτη ύλη της λογοτεχνίας είναι οι λέξεις. Έτσι παίζοντας με τις λέξεις η γραφή της είναι απλή, ελκυστική, ήρεμη αλλά γλαφυρή. Και μαζί με την άλλη αρετή της που είναι να μην πετάει τα βιβλία αλλά να τα ψάχνει διαβάζοντας τα, γράφει απλές ιστορίες με κοινωνική δυναμική που σηματοδοτούν μια συλλεκτική ηθική χωρίς κακίες και μικρότητες.

 

          ΤΙΤΛΟΣ: Η Ωραία της Νύχτας

          ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:  Ελένη Γκίκα

          Σελίδες: 244

          Εκδοτικός Οίκος: Διάπλαση

 

Αυτό το βιβλίο έχει αυτά που θέλουμε να έχουν τα μυθιστορήματα : Γερή ιστορία, γνωστό τόπο, πρόσωπα της διπλανής πόρτας, πάθη και έρωτες, βία και ανομολόγητες πράξεις, κοινωνικές συσκοτίσεις και προκαταλήψεις.

Ο πυρήνας του είναι μια αληθινή ιστορία με γεγονότα που εκτυλίσσονται και πρόσωπα που υπήρξαν στο Κορωπί, όπου είναι και ο τόπος καταγωγής και διαμονής της συγγραφέως.

 

-Μιλάει για μια γυναίκα 26 χρόνων, που σκότωσε  πριν από 3 χρόνια την πρώην σύζυγο του εραστή της μπροστά στα τέσσερα παιδιά τους (δύο δικά της και δύο του θύματος). Αφορμή είναι η ερωτική αντιζηλία.

-Η γιαγιά της, επίσης 26 χρονών, πριν 50 χρόνια, είχε κάψει τον άντρα-βασανιστή της ενώ κοιμόταν. Αυτή είναι η πιο βασανισμένη γιατί την ανάγκασαν να παντρευτεί τον άνδρα που την βίαζε από τα 14 χρόνια της και μετά εξασκούσε βία απάνω της.

-Και έχουμε το κορίτσι που περνούσε έξω από το σπίτι της φόνισσας για να πάει στο σχολείο όταν ήταν παιδί. Και είναι η αφηγήτρια της ιστορίας, καταδικασμένη να εξιστορεί… Και είναι η συγγραφέας που λέει την ιστορία…

Η αφήγηση είναι πολυεπίπεδη και το κάθε πρόσωπο έχει την δική του θέση στην αφήγηση.

 

ΔΗΛΑΔΗ: Έχουμε τρείς γυναίκες, δύο (2) φόνους, δύο (2) έρωτες, ένα βιβλίο, τρία κεφάλαια με πολλά υποκεφάλαια. Όλα γίνονται σε ένα ονειρικό τόπο, το τόπο καταγωγής της συγγραφέως, το ΚΟΡΩΠΙ.

 

Με αφορμή ένα λουλούδι (Το Νυχτολούλουδο ή Μιράμπιλις Τζαλάπα) που ομορφαίνει τις νύχτες μας, η Ελένη Γκίκα στήνει μια από τις πιο ωραίες ιστορίες της.

 

Μέσα από τις παράλληλες και αλληλοσυγκρουόμενες αφηγήσεις των τριών γυναικών :

  • Βγαίνουν τα μυστικά ενός πανάρχαιου τόπου.
  • Η σχέση μάνας και κόρης.
  • Η αρρώστια του έρωτα.
  • Η επιθυμία.
  • Η ενοχή.
  • Και μια προσωπική ιστορία, όπως μας την διηγείται η συγγραφέας.

 

 

Ελένη Γκίκα

 

Η συγγραφέας :

  • Προσπαθεί να φωτίσει τα κίνητρα του ερωτικού πάθους που οδηγούν στο έγκλημα.
  • Με απλότητα μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι σε πολλά σπίτια υπάρχει ένα αδικαίωτο και απελπισμένο θύμα.
  • Μας αποκαλύπτει ότι τα πρόσωπα του δράματος είναι όντα ανολοκλήρωτα, χωρίς συγκρότηση και με μεγάλες εξαρτήσεις και προσκολλήσεις.
  • Πλάθει τις γυναίκες με υλικά Μεσογείων. Είναι συναρπαστικό ότι εκτός από τις ηρωίδες και την ιστορία τους, παρεμβάλλονται συνταγές γλυκών, φανουρόπιτες και θεραπευτικές ιδιότητες φυτών. Και πάντα υπάρχει το νυχτολούλουδο και η νύχτα σε όλες τις μορφές της.
  • Τονίζει την καταγωγή της ενώ αναδύεται η αγάπη για τον τόπο της. Μαθαίνουμε ουκ ολίγα για τις ρίζες του τόπου της, δηλαδή το ΚΟΡΩΠΙ, για την Αρβανίτική ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία, για την Αρβανίτικη σπανακόπιτα (μουσούντα). Μιλάει για τα αμπέλια, τις ελιές, τα αγέννητα και αδικοχαμένα παιδιά, τις γυναίκες του τόπου μας.

  

Οι Φόνοι:

Υπάρχουν όμως και οι φόνοι. Πράξεις που δεν έχουν επιστροφή. Πίσω από τους φόνους υπάρχει βία, πίσω από την βία υπάρχει μια σχέση καταστροφής και αγάπης. Είναι η σωστή εικονογραφημένη κόλαση. Θυμίζει τις λέξεις που είπε ο Οθέλλος στην Δεισδαιμόνα : Πριν σε σκοτώσω σε φίλησα. Το φιλί με τον φόνο φανερώνει την πολύ στενή σχέση του θύματος με τον θύτη.

  • Δεν δικαιολογεί τους φόνους, αλλά προσπαθεί να βρει στοιχεία ηθικής και κατανόησης – αν υπάρχουν.
  • Σου αφήνει την αίσθηση του μη ολοκληρωμένου γιατί ο προικισμένος συγγραφέας δεν τελειώνει ποτέ ένα έργο του.
  • Τονίζει έμμεσα την ύπαρξη και το δράμα των τεσσάρων μικρών παιδιών που είναι πλέον ορφανά, άμεσα ή έμμεσα.
  • Προσπερνά τον πατέρα-εραστή ίσως γιατί δεν αξίζει να σταθεί σε αυτόν.
  • Επιφόρτισε τις φόνισσες με ότι καλό υπάρχει. Πρώτα πόνεσε για την νεαρή φόνισσα, το παιδί των 26 ετών. Περιγράφει όμως και την γιαγιά της που μετά από 50 χρόνια ξαναζεί τον εφιάλτη, που ενώ τον πλήρωσε – φυλακή για 19 χρόνια- τον ξαναζεί.
  • Αφήνει μια χαραμάδα αισιοδοξίας τονίζοντας ότι μετά το σκοτάδι ίσως υπάρχει φώς, δηλαδή κάτι γίνεται στο τέλος. Οραματίζεται ότι οι ένοχοι αξιώνονται ένα δικό τους ιδιόμορφο παράδεισο που τον αναζητούν και τον βρίσκουν με τον δικό τους τρόπο. Δηλαδή η γιαγιά κάνει τον δικό της παράδεισο επί της γης ζώντας σε έναν υπέροχο κήπο. Η εγγονή όμως που είναι στην φυλακή, στα 26 χρόνια της και που δεν γνωρίζει τον εαυτό της, αρχίζει ανάποδα να μαθαίνει την ιστορία του τόπου της και να καταλαβαίνει ποια είναι.

 

 

Στο βιογραφικό της βλέπουμε ότι έχει γράψει 37 βιβλία εκ των οποίων 15 μυθιστορήματα. Δεν είχε γράψει κανένα για το ΚΟΡΩΠΙ, τούτο είναι το πρώτο της. Νομίζω όμως ότι είναι το πιο γοητευτικό.

Αν και από όλη την αφήγηση αναδύεται όλη η αγάπη για τον τόπο της και την ιστορία του δεν έγραψε όμως κάτι γι’ αυτό το τόπο τόσο καιρό, επειδή η ομαλή ζωή του, το comme il fault δεν είχε τίποτα για να γραφεί. Όμως οι δύο φόνοι προσδιόρισαν ένα παραβατικό τρόπο, ένα τρόπο ζωής εκτός ορίων που απαιτεί τόλμη και σθένος ακόμη και εάν αυτά τα παραβατικά παιδιά των 26 χρόνων, να μην το συνειδητοποιούν. Όμως η ιστορία γράφεται από τους παραβατικούς και όχι από την ομαλή καθημερινότητα.

 

Στο τέλος καλείται ο αναγνώστης να τοποθετηθεί ανάλογα με το δικό του δίκαιο.

Και έτσι προέκυψε αυτό το βιβλίο, μαλακό και ιδιότροπο, με κεντρικό θέμα την βασανισμένη και την ανυπότακτη γυναίκα που διαβάζεται γρήγορα και εύκολα.

Και που νομίζω ότι είναι το γοητευτικότερο της Ελένης. 

 

9-2-2019

 

 

* Ο Ευάγγελος Αναγνώστου είναι γιατρός χειρουργός, τ. δ. στο ΕΣΥ και συγγραφέας. Το κείμενο ακούστηκε στην Κερατέα σε εκδήλωση της Χρυσής Τομής.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top