Fractal
Home / ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ / Pop Art. Richard Hamilton: «Τι τέλος πάντων κάνει τα σπίτια μας σήμερα τόσο αλλιώτικα, τόσο ελκυστικά;», 1956, Tubingen, Kunsthalle.  
27/11/2018, 11:16 μμ

Pop Art. Richard Hamilton: «Τι τέλος πάντων κάνει τα σπίτια μας σήμερα τόσο αλλιώτικα, τόσο ελκυστικά;», 1956, Tubingen, Kunsthalle.  

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // *

 

Τις δεκαετίες 1950 και 1960 την κυρίαρχη θέση στις Τέχνες κατέλαβαν οι αφηρημένες τάσεις. Μαζί με αυτές, όμως, συνυπήρξαν και καλλιτεχνικές τάσεις, οι οποίες στράφηκαν στην παραστατική απόδοση της οπτικής πραγματικότητας. Η σημαντικότερη και δημοφιλέστερη από αυτές ήταν η Pop Art (Popular Art).

Το κίνημα της Pop Art δημιουργήθηκε στην Αγγλία από μια ομάδα  καλλιτεχνών, κριτικών τέχνης και αρχιτεκτόνων του Institute of Contemporary Arts του Λονδίνου, η οποία ονομάστηκε The Indipendent Group. Οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι ήταν ο γλύπτης και ζωγράφος Eduardo Paolozzi, ο ζωγράφος Richard Hamilton και ο τεχνοκριτικός Lawrence Alloway. Το κίνημα διήρκησε από το 1955-1970 και αγκάλιασε σχεδόν όλους του τρόπους έκφρασης από τη μουσική, τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο μέχρι τις γραφικές τέχνες, τη διαφήμιση και τη μόδα.[1]

 

Οι πηγές έμπνευσης της καινούργιας καλλιτεχνικής τάσης ήταν ο νέος «λαϊκός πολιτισμός των μεγαλουπόλεων και ειδικά η Νέα Υόρκη. Έκφραζε «τη σύγχρονη κοινωνία του καταναλωτισμού και του μαζικού πολιτισμού, τον κόσμο των μαζικών μέσων ενημέρωσης, της διαφήμισης, του κινηματογράφου, των κόμικς, των φωτορομάντζων, του φαστ φούντ, κ.λπ.». Η Pop Art δημιούργησε δυο νέους τρόπους έκφρασης, τα «Περιβάλλοντα» (Environments) που έμοιαζαν με θεατρικά σκηνικά και τα «Δρώμενα» (Happenings), στα οποία ο καλλιτέχνης αυτοσχεδίαζε και καλούσε το κοινό να συμμετέχει.[2]

Χαρακτηριστικό παράδειγμα Pop Art είναι το «Περιβάλλον», «Τι τέλος πάντων κάνει τα σπίτια μας σήμερα τόσο αλλιώτικα, τόσο ελκυστικά;» του Richard Hamilton. Το έργο φιλοτεχνήθηκε το 1956 και βρίσκεται στο Tubingen, Kunsthalle.

 

 

Richard Hamilton, «Τι τέλος πάντων κάνει τα σπίτια μας σήμερα τόσο αλλιώτικα, τόσο ελκυστικά;», 1956,  Tubingen, Kunsthalle.

 

Σε αυτό το έργο ο καλλιτέχνης δημιουργεί ένα κολλάζ από εικόνες, το οποίο καταλαμβάνει το χώρο ενός δωματίου. Στο περιβάλλον του δωματίου συνυπάρχουν οι φωτογραφίες του ημίγυμνου Μίστερ Κόσμος σε όρθια θέση, ο οποίος κρατά ένα τεράστιο γλειφιτζούρι με την ένδειξη POP (ο κρότος) και  μια γυμνή νέα κοπέλα (τύπου κολ γκέρλ), η οποία κάθεται στον καναπέ. Στον τοίχο κρέμεται η εικόνα του εξώφυλλου ενός φωτορομάντζου και ένα πορτραίτο. Εμφανής είναι η παρουσία της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου στο τραπέζι του σαλονιού, μια κονσέρβα, μια διαφήμιση της αυτοκινητοβιομηχανίας FORD και μια ηλεκτρική σκούπα, την οποία χειρίζεται μια νοικοκυρά την κορυφή της εσωτερικής σκάλας. Τέλος, από το μεγάλο παράθυρο φαίνεται η φωτεινή είσοδος του κινηματογράφου.

Ολόκληρο το έργο είναι μια διαφήμιση του σύγχρονου τρόπου ζωής, η οποία απεικονίζει τον καταναλωτικό τρόπο ζωής της δεκαετίας του 1950. Ταυτόχρονα, λειτουργεί ως πρότυπο επιτυχημένου και μοντέρνου τρόπου ζωής με στόχο την μίμηση από το κοινό.  Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι η Τέχνη πλέον εμπνέεται από τον καταναλωτισμό και υπηρετεί την μάζα των ανθρώπων κι όχι την ελίτ. Ουσιαστικά πρόκειται για μια «αντί-τέχνη» με τη μορφή της μίμησης της ταπεινής εμπορευματικής τέχνης, σύμφωνα με τους S. Hunter και J. Jacobus.[3] Επίσης, η ανθρώπινη μορφή δεν έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς το έργο βασίζεται σε υλικά-φθαρτά αγαθά, τα προϊόντα του σύγχρονου πολιτισμού. Πλεονέκτημά της ο ωμός ρεαλισμός και η εξωστρέφειά της, καθώς «…Η Pop Art βλέπει προς τα έξω, προς τον κόσμοˑ δείχνει να αποδέχεται το περιβάλλον της…» (Roy Lichtenstein).[4]

 

 

Ο Richard Hamilton.

 

 

Βιβλιογραφία

  1. Εμμανουήλ Μ., Πετρίδου Β., Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη. Τόμος Β. Εικαστικές Τέχνες στην Ευρώπη από τον 18ο ως τον 20 αιώνα, ΕΑΠ, Πάτρα 2
  2. Χαραλαμπίδης Α., Η Τέχνη του 20ου αιώνα. Τόμος ΙΙΙ. Η Μεταπολεμική περίοδος, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1995.

[1]Μ. Εμμανουήλ, Β. Πετρίδου, Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη. Τόμος Β. Εικαστικές Τέχνες στην Ευρώπη από τον 18ο ως τον 20 αιώνα, ΕΑΠ, Πάτρα 22008, σ. 142-143.

[2]Ό.π., σ. 142-150.

[3]A. Χαραλαμπίδης, Η Τέχνη του 20ου αιώνα. Τόμος ΙΙΙ. Η Μεταπολεμική περίοδος, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1995, σ. 60-63.

[4]Ό.π., σ. σ. 60-63.

 

 

 

 

*Ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης, ιατρός ορθοπεδικός, πολιτισμολόγος

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top