Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Μετανάστευση και νόστος
18/12/2014, 12:11 μμ

Μετανάστευση και νόστος

Γράφει η Αργυρώ Μουντάκη //

 

pitsburgoΣώτη Τριανταφύλλου, «Πιτσιμπούργκο», Αιγέας, 2006

 

Μετανάστευση. Πόσο επίκαιρη. Λέξη πολυχρησιμοποιημένη και σύγχρονα. Η συνθήκη της Bologna το 1999 προωθούσε την «κινητικότητα των εργαζομένων» και δεν ανέφερε πουθενά την λέξη μετανάστευση. Καμιά φορά οι λέξεις, με το σημαίνον και το σημαινόμενό τους κάνουν τους ανθρώπους, πόσο μάλλον τους οργανισμούς, να τις αποφεύγουν (ας θυμηθούμε και το σύνηθες πλέον «έφυγε» έναντι του ρεαλιστικού «πέθανε»).

Ένα βιβλίο, επίκαιρο λοιπόν στο πλαίσιο των μεταναστευτικών κυμάτων νέων Ελλήνων για ανεύρεση εργασίας είναι το «Πιτσιμπούργκο» της Σώτης Τριανταφύλλου, ένα βιβλίο που γράφτηκε το 2006 αλλά ο αφηγηματικός χρόνος της ιστορίας τοποθετείται στις αρχές του εικοστού αιώνα. Και μπορεί οι σύγχρονοι νέοι μετανάστες να μετακινούνται με σύγχρονα και άνετα μέσα μαζικής μεταφοράς στις χώρες προορισμού τους, να ζουν σε πολύ καλά και άνετα σπίτια, να έχουν πολύ καλές θέσεις εργασίας λόγω της πολύ αξιόλογης μόρφωσης τους, αλλά η μετανάστευση παραμένει μετανάστευση με το νόστο να σκιάζει την καθημερινότητά τους. Το βιβλίο αναφέρεται πολύ σε αυτό το τελευταίο, το νόστο. Ο Δημοσθένης νοσταλγεί την γυναίκα του την Ελέγκω, το χωριό του στη Χίο, τους συγγενείς, τους φίλους, τις γιορτές, τα πανηγύρια και τα φαγητά του τόπου του. Μήπως και οι σύγχρονοι μετανάστες δεν νοσταλγούν ανθρώπους, τόπους και συνήθειες;

Η Σώτη Τριανταφύλλου έχει γράψει σε μορφή επιστολών την μεταναστευτική ιστορία του Δημοσθένη – ο οποίος πηγαίνει στο Πίτσμπουργκ των Η.Π.Α. για να εργαστεί χειρωνακτικά σε χαλυβουργείο της πόλης- και της γυναίκας του της Ελέγκως, η οποία περιμένει καρτερικά την πρόσκλησή του. Ο Δημοσθένης προσπαθεί με αιματηρές θυσίες να μαζέψει τα χρήματα, που χρειάζονται για το ταξίδι της γυναίκας του στην Αμερική, σε μια κακιά στιγμή όμως – όταν εμπλέκεται σε ένα χαρτοπαίγνιο- χάνει ένα αξιοσέβαστο ποσό και το ταξίδι της Ελέγκως αναβάλλεται μέχρι να ξαναμαζέψει τα απαιτούμενα χρήματα ο Δημοσθένης. Αυτή η επιβράδυνση των εξελίξεων συμπίπτει με την άφιξη μεταναστών στην Χίο από τη Μικρά Ασία. Και πάλι η μετανάστευση, αναγκαστική πλέον, ή αλλιώς «ξεριζωμός». Στην περιοχή πέφτει επιδημία πανώλης και η Ελέγκω πεθαίνει πριν προλάβει να ταξιδέψει για να συναντήσει τον αγαπημένο της σύζυγο.

Μια πολύ συγκινητική ιστορία, που στη διάρκειά της περιγράφονται λαογραφικά, τοπικά, ιστορικά, εθιμικά στοιχεία και των δύο περιοχών, και της Χίου και του Πίτσμπουργκ, αλλά και η διπλή αγωνία των ανθρώπων εδώ και εκεί, αυτών που μένουν και εκείνων που φεύγουν. Η νέα αρχή, οι δυσκολίες, οι ελπίδες, τα όνειρα, οι απογοητεύσεις, οι ανησυχίες για το εάν αυτό ήταν η μόνη λύση, και ο αγώνας για μια καλύτερη ζωή περιγράφονται από τη συγγραφέα τόσο ρεαλιστικά σα να τα έχει ζήσει η ίδια και με την ντοπιολαλιά της Χίου της εποχής. Η συγγραφέας μας πληροφορεί ότι έχει ερευνήσει και έχει περπατήσει στις περιοχές που αναφέρεται, κάτι που φαίνεται από το εξαιρετικό έργο της. Πρόκειται για βιβλίο, το οποίο θα μπορούσε να αποτελεί κείμενο προς μελέτη για μαθητές στο μάθημα της ιστορίας.

Το βιβλίο βρέθηκε πριν λίγες μέρες στα χέρια μου ως αγαπημένο σταλμένο δώρο από το Πίτσμπουργκ από ξαδέρφια τρίτης γενιάς μεταναστών, τρίτα ξαδέρφια, που θέλησαν με αυτό το ξεχωριστό βιβλίο να μου μιλήσουν για την ιστορία των προγόνων τους και προγόνων μας. Στον Χάρολντ, τη Λίσα και τα τρία αγόρια τους, αλλά και στον προ-προ-πάππου Χαράλαμπο, που είναι και ο συνδετικός μας κρίκος, αφιερώνω με αγάπη αυτήν την παρουσίαση.

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top