Fractal
Home / Κριτική θεάτρου / Ο “Φαέθων” του Δημήτρη Δημητριάδη, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά
25/02/2015, 5:04 μμ

Ο “Φαέθων” του Δημήτρη Δημητριάδη, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά

Από την Αντιγόνη Καράλη //

 

faethon

 

«Δεν καταφέρνω να μη ζω. Δεν καταφέρνω να αντέχω να ζω». Ένα έργο για την πράξη, μία παραβολή για την πάλη του ανθρώπου με το θείο και τη ζωτική ανάγκη της υπέρβασης, της αντίδρασης στην όποια άνωθεν επιβολή, ο «Φαέθων», από τα ωραιότερα κείμενα του Δημήτρη Δημητριάδη, ανεβαίνει στη σκηνή με την υπογραφή του Δημήτρη Καραντζά. Η πολυεπίπεδη και διακειμενική προσέγγιση του Δημητριάδη έχει αυτή τη φορά ως επίκεντρο μία ζοφερή οικογενειακή τραγωδία με οικουμενικές διαστάσεις. Μετά τον «Κυκλισμό του τετραγώνου», μία παραγωγή που κέρδισε τις εντυπώσεις και ταξίδεψε στο εξωτερικό με επιτυχία, συγγραφέας και σκηνοθέτης, συναντιούνται ξανά ακολουθώντας τα ίχνη του μυθικού Φαέθοντα, που  παρουσιάζεται στο «Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής». Ο σκηνοθέτης φαίνεται ότι επικοινωνεί  (κι αυτή τη φορά) άριστα με το έργο του Δημητριάδη. Έχοντας πιάσει τον σφυγμό του και την δυναμική του, παραδίδει μία ολοκληρωμένη παράσταση, εξωτερικής αρμονίας, εσωτερικού ρυθμού κι υπόγειων ρευμάτων που διαπερνούν την πλατεία.

 

Ο Δημήτρης Δημητριάδης και ο Δημήτρης Καραντζάς διεισδύουν στο εσωτερικό ενός σπιτιού, στο Λονδίνο – αναφορά στον «Άμλετ» του Σαίξπηρ. Εδώ η ενδοοικογενειακή τρομοκρατία και αλληλοεξόντωση του οικογενειακού μικρόκοσμου προβάλλεται σε κοσμικό επίπεδο και θα έχει ως μοναδική διέξοδο την εξέγερση και την ανυπακοή, τον πραγματικό ή/και συμβολικό φόνο του Πατέρα, του Νόμου, της κυρίαρχης κανονιστικής τής ζωής μας, της κάθε εξουσιαστικής επιταγής και ευνουχιστικής βίας που υφιστάμεθα έξωθεν και φέρουμε μέσα μας. Η παράσταση παρακολουθεί τον φυσικό χρόνο της νύχτας μίας οικογένειας – και εκτείνεται σε όλους τους χώρους του θεάτρου. Οσα επιβάλλει ο Χάμνετ Λομ στα μέλη τής οικογένειάς του, σε παράλληλη συνάρτηση προς τις ατέρμονες διακηρύξεις του υπέρ του χριστιανικού δόγματος και της ευαγγελικής πορείας, αποτελούν τη «σύμμετρη και ολική καταδίκη του», σημειώνει ο Δημήτρης Δημητριάδης.

Ο Χάμνετ Λομ, φορέας και εφαρμοστής του χριστιανικού προτάγματος, μισαλλόδοξος υποστηρικτής του και φανατικός απόστολός του, γίνεται ο αντιστροφέας του. Ως παράφορος λειτουργός του, αποκαλύπτει την πλαστότητά του και την ανεδαφικότητά του, την αντίθετη στην ανθρώπινη ύφανση υφή του. Επιπλέον, καταδεικνύει, ωμά και απροκάλυπτα, τη χριστιανική σωτηριολογία ως ρητορικό προκάλυμμα μίας κολάσιμης πρακτικής, την οποία με τα λόγια αρνείται και με τις πράξεις συντηρεί. «Γεννηθήτω το θέλημά Σου. Ρήση που διανοίγεται στο Αλλο. Ο Χάμνετ Λομ, ο πατέρας, εκχυδαΐζοντας αυτόν τον ιερό λόγο με έναν διαστρεβλωμένο χριστιανισμό, κατά τα μέτρα του, απαιτεί απ’ όλα τα μέλη της οικογένειάς του να εκπληρώνουν πάντα το δικό του θέλημα. Αυτό και μόνον αυτό γιατί “δεν υπάρχει άλλο”. Και το θέλημά του είναι η καθ’ ολοκληρίαν προσφορά τους, ψυχή τε και σώματι σ’ αυτόν», λέει ο Περικλής Μουστάκης, ο οποίος υποδύεται υποδειγματικά τον Χάμνετ Λομ. «Πρόκειται για μία πύκνωση μίας ιστορικής πολιτισμικής περιόδου, που ψήγματά της ακόμη και σήμερα υπάρχουν», προσθέτει. «Καθολικός αποκλεισμός του Αλλου, οποιασδήποτε ετερότητας, άρα και κατ’ ουσίαν οποιασδήποτε σχέσης και με το Απόλυτο Αλλο, τον Θεό, στον οποίο ο Χάμνετ Λομ θεωρεί πως πιστεύει. Τι αστείο! Τι τραγικό! Ως ηθοποιός παίζω με αυτές τις ιδέες και ως άνθρωπος συγκινούμαι από αυτές τις απάνθρωπες παρεξηγήσεις».

Το θέατρο, αυτός ο εμπράγματος τρόπος αναπαράστασης του ανθρώπινου γίγνεσθαι, προσφέρει, στην περίπτωση ενός έργου όπως ο «Φαέθων», τη «δυνατότητα να καταστεί ορατή η συγκαλυπτική λειτουργία του προτάγματος, δηλαδή το υποκρίνεσθαι, το αποκρύβειν και το αποκρύπτεσθαι, το εξαπατάν και το χειραγωγείν», σύμφωνα με τον συγγραφέα. «Ενα κλειστό οικογενειακό σύστημα, όπου τα πάντα προσδιορίζονται από τον Κύριο-δυνάστη, κάτοχο κάθε νοήματος» ζωντανεύει στη σκηνή, σύμφωνα με τη Σταυρούλα Σιάμου. «Ο Λόγος υπάρχει μόνο σαν εργαλείο καταστολής. Σε ένα τέτοιο πεδίο, όπου δεν υπάρχει περιθώριο διαφυγής ή που έτσι θέλουν να μας κάνουν να νομίζουμε, η βία, η ανυπακοή είναι η μόνη δυνατή δημιουργική πράξη», τονίζει η ίδια, που μιλάει και με τη σιωπή της ως η κόρη της οικογένειας που πρωταγωνιστεί στο έργο.

«Οταν η εξουσία ιδωθεί ως ένας μηχανισμός παραγωγής κανονικοτήτων, λόγου και αλήθειας, τότε μεταμορφώνεται σε μηχανή παραγωγής υποκειμένων που το σώμα τους κι οι επιθυμίες τους είναι το σώμα κι οι επιθυμίες του Άλλου. Υποκείμενα ακυρωμένα που είναι αδύνατον ακόμα και να αναρωτηθούν για την πραγματικότητά τους» υπογραμμίζει ο Αρης Μπαλής, το άρρεν παιδί της οικογένειας που «φωτίζει» ο Δημητριάδης. Ο «Φαέθων» εξετάζει την «πιθανότητα αλλά και τον τρόπο που μπορεί μια αμφισβήτηση αυτού του ατέρμονου κύκλου ολοκληρωτικής ακύρωσης να οδηγήσει έως και την πλήρη διάλυσή του», καταλήγει ο υπέροχος Λέλο της παράστασης.

Η ταυτότητα της παράστασης

«Φαέθων» του Δημήτρη Δημητριάδη. Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς. Σκηνικά: Ελένη Μανωλοπούλου. Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη. Ηχητική δραματουργία: Δημήτρης Καμαρωτός.
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου. Βοηθοί σκηνοθέτη: Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Ιωάννα Πιατά. Ερμηνεύουν: Περικλής Μουστάκης, Άρης Μπαλής, Ανέζα Παπαδοπούλου, Εύη Σαουλίδου, Σταυρούλα Σιάμου. ΘΕΑΤΡΟ ΟΔΟΥ ΚΥΚΛΑΔΩΝ – Λευτέρης Βογιατζής, Η νέα ΣΚΗΝΗ (Κυκλάδων 11 και Κεφαλληνίας, Κυψέλη, τηλ. 210 8217877).

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top