Fractal

Μια ζωή σε 24 ώρες

Γράφει ο Πάνος Ιωαννίδης //

 

«Περιστέρια στη Χλόη του Wolfgang Koeppen, Μετάφραση: Βασίλης Τσαλής, εκδ. Κριτική

 

Υπάρχουν πολλά στοιχεία τα οποία μπορούν να αναζητηθούν από τον κριτικό, τον ερευνητή και φυσικά τον επαρκή αναγνώστη ώστε ένα έργο τέχνης, να καταταχθεί στο πεδίο που αποκαλείται Μεγάλη Τέχνη. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης συνήθιζε να αναφέρει, ότι μια ειδοποιός διαφορά προκύπτει όταν ο δημιουργός προσπαθεί να δώσει στην τέχνη του, διαστάσεις πέραν του αισθητικού γεγονότος. Εντός του έργου τέχνης, στην προκειμένη περίπτωση εντός του μυθιστορήματος, λανθάνουν το φιλοσοφικό δοκίμιο, η κοινωνιολογική ανάλυση και ενίοτε η επιστημονική πραγματεία. Όλα αυτά, δένονται μέσα από την ποιητική αδεία που δεν εξυπηρετεί τίποτε άλλο, παρά το όραμα του καλλιτέχνη και ικανοποιεί τη διαχρονική ανάγκη του ανθρώπου για τέχνη, και όχι την τρέχουσα για μια φαστ τρακ καλαισθησία.

Σε όλα τα παραπάνω, που με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο, τολμώ να προσθέσω, ότι μεγάλη γίνεται η τέχνη που ξέρει να αγκαλιάζει, και όταν χρειάζεται να καλύπτει τα (αφηγηματικά) κενά. Και το γράφω αυτό, καθώς έχω μπροστά μου το εξαιρετικό μυθιστόρημα Περιστέρια στη Χλόη του Wolfgang Koeppen (Κριτική, Βασίλης Τσαλής). Και αυτό διότι, τα κενά που καλύπτει το βιβλίο βρίσκονται σε ότι άφησε πίσω του ο ΄Β Παγκόσμιος Πόλεμος, στη μεταναζιστική Γερμανία.

Η αφήγηση που επιλέγει ο Koeppen είναι πολυπρισματική καθότι εστιάζει στα πολλά πρόσωπα του μυθιστορήματος, μελετώντας την κίνηση και την αδράνεια τους. Το κοινό σημείο όλων τους, είναι η αδυναμία τους να σταθούν μέσα στη νέα ημέρα που έχει ξημερώσει για την πατρίδα τους. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που το μυθιστόρημα διαδραματίζεται σε μια ημέρα-μια έξυπνη αναφορά στον Οδυσσέα του Joyce- συγκεκριμένα στις 20 Φεβρουαρίου του 1951, στο Μόναχο. Όλοι και όλες, μεταξύ των οποίων ο Οδυσσέας Κόττον, ένας Αμερικανός στρατιώτης, ο καταθλιπτικός συγγραφέας Φίλιππος, η γυναίκα του Εμιλία, ο Ουάσιγκτον Πράις, επίσης Αμερικανός στρατιώτης και ίσως η πιο θετική φιγούρα του δράματος, η ερωμένη του Κάρλα και ο δυτικότροπος διανοούμενος Έντουιν, μετακινούνται άσκοπα σαν περιστέρια στη χλόη της ζοφερής ηττημένης Γερμανίας.

Η συνειρμική αφήγηση αντανακλά αυτό το χάος, με ιδιαίτερα εύσχημο τρόπο, ενώ τα αμέτρητα πρόσωπα που περιδιαβαίνουν τις σελίδες του μυθιστορήματος μας υποδεικνύουν υπόρρητα τις πολλές ταυτότητες της Γερμανίας. Όμως αυτή η επιλογή δεν αρκεί στον συγγραφέα. Η χαοτική ανισορροπία όλων αυτών των ζωών που μας δείχνει με τόσο περίτεχνο τρόπο, του επιτρέπει να μας δείξει τα κενά που άνοιξε η αιματοβαμμένη πρόσφατη ιστορία της μεγάλης αυτής χώρας. Και αυτό το στοιχείο είναι που χρίζει αυτόματα κλασικό αυτό το σπουδαίο μυθιστόρημα.

 

Wolfgang Koeppen

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top