Fractal
Home / ΑΠΟΨΕΙΣ / Περί ποιητικής τέχνης
29/06/2016, 12:21 μμ

Περί ποιητικής τέχνης

Γράφει η Aσημίνα Ξηρογιάννη //

 

poetry_a

 

Αν η ποίηση ήταν χρώμα, νομίζω θα ήταν το κόκκινο. Αν όχι το κόκκινο, πάντως κάτι έντονο, από αυτά που σε αναστατώνουν. Η ποίηση -όπως και κάθε μορφή τέχνης
πρέπει να ξεσηκώνει, να ανατρέπει, να διεγείρει τη σκέψη και το συναίσθημα!


Έχουν δοθεί χιλιάδες ορισμοί για την ποίηση και μπορώ να το κατανοήσω. Οι άνθρωποι θέλουν να έχουν σταθερά σημεία αναφοράς, αυτό τους δίνει ασφάλεια να προχωρήσουν. Από την άλλη, πώς να  κλείσεις την ποίηση σε έναν ορισμό, έχοντας πάντα στο μυαλό ότι η αλήθεια είναι πολλαπλή; Απλά σέβεσαι αυτόν τον πλουραλισμό απόψεων. Ακόμα έχεις κάθε δικαίωμα να κάνεις την προσωπική σου έρευνα, να ξεδιπλώσεις την κριτική σου σκέψη, να αναλύσεις, να συνθέσεις και ό,τι άλλο θεωρείς καλό και χρήσιμο. Είχα κι εγώ λοιπόν γράψει κάπου ότι «ποίηση είναι η εξημέρωση των αρχικών ερεθισμάτων του εκάστοτε δημιουργού». Δηλαδή ο δημιουργός προσλαμβάνει διάφορα ερεθίσματα, αφού ζει μέσα στον κόσμο. Ακούει, βλέπει, παρατηρεί, αισθάνεται, αντιδρά. Έχει μια πραγματική ζωή, που του δίνει τροφή για να γράψει. Ένα περιστατικό καθημερινό και οικείο μπορεί να αποτελέσει το αρχικό ερέθισμα. Ένα γεγονός μικρής ή μεγάλης σημασίας. Το  επιλέγει ο ποιητής και το θέμα είναι να εξετάζουμε κάθε φορά πώς αυτό το φιλτράρει δημιουργικά, το επεξεργάζεται και το μετατρέπει σε ποιητικό λόγο.
Ακόμα, οι άλλες λέξεις, τα βιβλία που διαβάζουμε και επιδρούν μέσα μας με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μπορεί κάλλιστα να αποτελέσουν το αρχικό ερέθισμα. «Είμαστε τα διαβάσματά μας» και σαφώς δεν υπάρχει παρθενογένεση στη τέχνη. Moιραία ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτό που ονομάζεται «διακειμενικότητα». Ακριβώς αυτό το θέμα πραγματεύομαι μάλιστα στο βιβλίο μου «23 μέρες». Οπότε μένει να δούμε αυτό που έχω ήδη επισημάνει, πώς θα χειριστούμε δημιουργικά το πρώτο μας ερέθισμα, το υλικό μας, που μας καλεί και μας προκαλεί να το εξερευνήσουμε, αλλά και να του δώσουμε μια άλλη πνοή και μια άλλη μορφή. Στόχος μας να εισάγουμε το νέο, να φέρουμε φρέσκο αέρα. Ας πούμε, πολλοί μιλούν για τον έρωτα. Ο έρωτας και ο χρόνος επίσης αποτελούν κοινούς τόπους στη λογοτεχνία. Το θέμα είναι πως θα μιλήσουμε για αυτά με άλλο τρόπο, προσφέροντας μια νέα πρόταση, ένα άλλο βλέμμα από τα ήδη υπάρχοντα. Σημασία έχει λοιπόν το πως και όχι το τι.
Ακόμα, είναι το θέμα της οικονομίας. Δουλεύουμε εξαντλητικά το θέμα μας, και αυτό απαιτεί, πέρα από ταλέντο, άσκηση και γνώση. «Κατασκευάζουμε» το ποίημα έχοντας στο μυαλό ότι κάτι θέλουμε να πούμε με αυτό. Δεν φλυαρούμε σε καμιά περίπτωση, ούτε επιδιδόμαστε σε ανούσιους λεκτικούς ακροβατισμούς και ανιαρούς βερμπαλισμούς. Το ποίημα οφείλει να έχει μια καλή εσωτερική δομή και να είναι στοχευμένο, αλλιώς δεν μπορεί να είναι σπουδαίο. Φροντίζουμε το κείμενό μας, σβήνουμε πιο πολύ παρά γράφουμε, αποσκοπώντας σε μια λειτουργική πύκνωση και αφαίρεση. Και χρειάζεται να έχει τρομερή πειθαρχία στη δουλειά του ο  ποιητής. Το κυνήγι της ουσίας των πραγμάτων δεν είναι διόλου εύκολη υπόθεση. Απαιτείται πολύ διάβασμα και γράψιμο. Πρόκειται για δυο διαδικασίες που αλληλοσυμπληρώνονται και είναι αναγκαίες σε καθημερινή βάση για κάποιον που εργάζεται σοβαρά και παλεύει με τον δαίμονα της γραφής. Όταν την βάλεις στη ζωή σου πρέπει να είναι ολοκληρωτικό το δόσιμο. Δεν υπάρχουν ημίμετρα εδώ. Και ο δρόμος είναι μονόδρομος. Έτσι διαμορφώνεται το τρίπτυχο– που λέω εγώ- διαβάζω-γράφω-σβήνω: κυρίως το τρίτο. Ο ποιητής μαθαίνει να αφουγκράζεται τα πάντα γύρω του, έχει μια ιδιαίτερα αναπτυγμένη ευαισθησία, φροντίζει να καλλιεργεί τη συναισθηματική του νοημοσύνη και μεθάει όταν νιώθει πως πέτυχε να παρασύρει ή να μυήσει τους αναγνώστες σε μια νέα εμπειρία, εισάγοντάς τους με τους στίχους του- έστω και για μια στιγμή -στην αιωνιότητα. Τέλος, ο ποιητής ο αληθινός ποιητής δεν μπορεί παρά να έχει συνεχώς στο μυαλό του τον θάνατο, τον οποίο θα μελετά, αλλά και θα ατενίζει περήφανα και θα νιώθει ότι έχει τη δύναμη να νικήσει με την στοχαστική του τέχνη, αλλά και να συμφιλιωθεί μαζί του.

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top