Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Κάτω από την επιφάνεια
26/04/2017, 2:37 μμ

Κάτω από την επιφάνεια

Γράφει ο Γρηγόρης Αζαριάδης // *

 

Stuart Neville «Πέπλος σιωπής», Μετάφραση: Βάσια Τζανακάρη, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 348

 

Τo πρώτο αστυνομικό μυθιστόρημα του Stuart Neville, με ευρύτατες κοινωνικές προεκτάσεις, το ανεπανάληπτο «Τα φαντάσματα του Μπέλφαστ (πρωτότυπος τίτλος « The twelve») εξασφάλισε στον Ιρλανδό συγγραφέα μιά θέση στον μαγικό κόσμο των best sellers. Και δικαίως. Η μοναδική σύλληψη, η εξαιρετική πλοκή και η δύναμη ενός συνεχώς κλιμακούμενου ψυχολογικού θρίλερ αποτέλεσαν τα βασικά συστατικά της συνταγής της επιτυχίας του πρώτου έργου του Neville. «Τα φαντάσματα του Μπέλφαστ» τιμήθηκαν, εκτός των άλλων, με το Grand Prix Καλύτερου Ξένου Αστυνομικού Μυθιστορήματος στην Γαλλία. Ακολούθησαν έξη ακόμη μυθιστορήματα. Πέντε από αυτά ήταν υποψήφια γιά το Theakstons Old Peculier Crime Novel of the year, ενώ ένα ακόμη ήταν στην τελική λίστα γιά το CWA Ian Fleming Steel Dagger.

Το «Πέπλο σιωπής» (εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση Βάσιας Τζανακάρη και επιμέλεια Ιωάννας Ανδρέου, σελίδες 348) είναι μία ακόμη περιπέτεια του επιθεωρητή Τζακ Λένον. Όλα ξεκινούν όταν η Ρία Κάρλαιλ, μιά κοπέλα με την οποία ο Λένον είχε σχέσεις στο παρελθόν, κληρονομεί το σπίτι του άρτι αποβιώσαντος θείου της. Η Ρία ανακαλύπτει στο γραφείο του θείου της ένα δερματόδετο βιβλίο, το οποίο περιγράφει μιά σειρά από δολοφονίες, που έχουν διαπραχθεί στο παρελθόν από τον θείο της, πολυ πιθανόν με την αρωγή κάποιου συνεργάτη. Θεωρεί αναγκαίο να προσφύγει στον Τζακ Λένον, ζητώντας βοήθεια. Προς απογοήτευση της, ο Λένον δείχνει αρχικά δύσπιστος.

Όταν όμως η Ρία βρεθεί άγρια δολοφονημένη, οι υποψίες της αρχιεπιθεωρήτριας Φλάναγκαν, που αναλαμβάνει την υπόθεση, στρέφονται κατά του Λένον. Στο σημείο αυτό, αρχίζει ουσιαστικά το αριστοτεχνικό στήσιμο της πλοκής του Neville. Ο Λένον έχει να πολεμήσει τους προσωπικούς εφιάλτες, που τον στοιχειώνουν. Οι κατηγορίες γιά τον φόνο ενός συναδέλφου, ευρισκόμενος σε αυτοάμυνα, τον στέλνουν γραμμή στο Πειθαρχικό συμβούλιο τηςΑστυνομίας. Τα τραύματα από την συγκεκριμένη περιπέτεια τον αναγκάζουν να ζει εξαρτημένος από παυσίπονα. Προσπαθεί να συμβιώσει με την φίλη του Σούζαν και την κόρη της, ενώ οι συγγενείς της νεκρής συζύγου του προσπαθούν να τον αποξενώσουν από την δική του κόρη, την Έλεν. Η μικρή Έλεν είναι όμως ο μοναδικός λόγος να επιβιώσει και να βγει αλώβητος από την περιπέτεια αυτή.

Το στυλ του Neville είναι απλό, λιτό, σχεδόν κλασικό. Σε πρώτο επίπεδο ανάγνωσης, βλέπεις μιά σχεδόν ντοκυμανταιρίστικη καταγραφή των γεγονότων. Όσο όμως προχωράει η πλοκή, το νυστέρι του συγγραφέα αρχίζει και εισχωρεί βαθύτερα … σκαλίζοντας μεθοδικά κι επίμονα κάτω από την επιφάνεια των προσωπείων των χαρακτήρων. Κοινωνικές συμβάσεις, ένοχα ψέματα, οικογενειακά μυστικά κρυμμένα επί πολλά χρόνια, την εποχή της ανεξέλεγκτης βίας στους δρόμους της χώρας, σκοτεινές διαπροσωπικές σχέσεις πάθους κι εξάρτησης …και στο βάθος μιά συνομωσία ερμητικά θαμμένη εδώ και μερικές δεκαετίες. Η προσπάθεια να αποκαλυφθούν όλα αυτά μοιάζει με σκληρό κι επίπονο ταξίδι αποκατάστασης της πραγματικότητας, καθώς σε κάθε βήμα οι χαίνουσες πληγές αναδύονται στην επιφάνεια, προκαλώντας νέα  οδυνηρά τραύματα στους πρωταγωνιστές. Καριέρες συντρίβονται, οικογένειες διαλύονται, άνθρωποι χάνουν την ζωή τους.

 

Stuart Neville

 

Ο Neville, σωστός μάστορας, κινεί τα νήματα υποδειγματικά. Οι ήρωες είναι συνηθισμένοι άνθρωποι της σημερινής κοινωνίας. Κι όσο κι αν φαίνονται υποταγμένοι στις προσταγές της καθημερινής συμβατικότητας, όταν χρειαστεί θα σηκώσουν το ανάστημα και θα πράξουν αυτό, που τους υπαγορεύει η συνείδηση τους (‘Αιντα Κάρλαιλ) ή εκείνη η καταραμένη αίσθηση του καθήκοντος (Λένον και Φλάναγκαν).

Το σημαντικότερο επίτευγμα του συγγραφέα είναι ότι καταφέρνει να συνδυάσει το ψυχολογικό θρίλερ (σκέψεις του δολοφόνου μέσω του ημερολογίου, σχέσεις υποταγής κι εξάρτησης της Άιντα Καρλάιλ με τον σύζυγο της Γκράχαμ, εσωτερικές συγκρούσεις και σκληρή πάλη του Τζακ Λένον με τους μηχανισμούς της διαφθοράς μέσα στο Σώμα) με το police procedural στυλ (συνηθισμένο στο Μεγάλο Νησί, εκεί όπου σε αντίθεση με την πλειονότητα των Σκανδιναβών συναδέλφων τους, οι Βρεττανοί συγγραφείς αποδίδουν μεγάλη σημασία στις διαδικασίες, την αληθοφάνεια και την στέρεα δομή της πλοκής).

Επί πλέον, η περιγραφή σκηνών της προσωπικής ζωής των ηρώων (εμβόλιμες «ανάσες», που παρεμβάλλονται με σκοπό να αποφορτίσουν τον αναγνώστη από την ένταση της πλοκής) αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο, που ο Neville χρησιμοποιεί με επιδεξιότητα νευροχειρουργού. Χαρακτηριστικά σημεία, η σχέση του Λένον με την μικρή κόρη του, ο αγώνας του να φέρει στο φως την διαφθορά μέσα στο Σώμα, και το προσωπικό δράμα της Φλάναγκαν με την ασθένεια της, που την ωθεί στην ανθρώπινη προσέγγιση με την Άιντα, πέραν πάσης επαγγελματικής δεοντολογίας.

Συνοψίζοντας το «Πέπλο σιωπής» είναι ένα δυνατό, σκληρό, γεμάτο ένταση ψυχολογικό θρίλερ υψηλής ποιότητας, που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, χωρίς να καταφεύγει σε επιφανειακά σχήματα εντυπωσιασμού.

 

 

* Ο Γρηγόρης Αζαριάδης είναι συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων και μέλος της ΕΛΣΑΛ (Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας). Έργα του οι «Παλιοί λογαριασμοί» 2013, «Η τελευταία παράσταση της Μαρίνας Φιλίππου» 2014 και «Το μοτίβο του δολοφόνου» 2015 (και τα τρία από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη).

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top