Fractal

Παιδός η βασιληίη

Της Μυρένας Σερβιτζόγλου //

 

Ένα κείμενο για όσους έχουν παιδιά. Και για όσους δεν έχουν.

 

article-2605672-134144b8000005dc-306-634x422Η προτροπή ξεκίνησε ως κακόγουστη, για να καταλήξει απειλητική με τα χρόνια. Αυτό το με τα χρόνια κρύβει πάντοτε μία απειλή, καθώς το νερόφιδο για να γίνει έχιδνα πρέπει να πολυκαιρίσει.

–Να κάνεις ένα παιδί, έσπευδαν να συμβουλέψουν συγγενείς και φίλοι. Η όχληση μου ήταν βαθεία και ιδεολογική. Κι αν μία γυναίκα δεν μπορεί να τεκνοποιήσει, ή απλώς δεν θέλει, πόση προπέτεια χρειάζεται για να ξεστομίσει κανείς μια τέτοια κουβέντα; Όσον με αφορά, ουδέποτε θυμάμαι εαυτήν να βάζω μυαλό σε κάποιον για να σπουδάσει, να μορφωθεί ή να  απεκδυθεί ενός ήθους της περιφέρειας.

Γνωρίζω άτομα που δεν έχουνε παιδιά, δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να αποκτήσουν, και είναι πραγματικά αριστουργήματα. Και γνωρίζω ανθρώπους που έγιναν γονείς, και είναι αληθινά τέρατα. Το παιδί, όπως τα πάντα στην ζωή, μόρφωση, χρήματα, εξουσία, δεν σου χαρίζει κάτι που δεν έχεις. Απλώς, τονίζει αυτό που ήδη είσαι.

Επιπλέον, κάτι βαθύτερο πάντοτε με ταλάνιζε, με όλες αυτές τις παστέλ μαμάδες με τα μελιστάλακτα κείμενα και τις δακρύβρεχτες φωτογραφίες των παιδιών τους. Πόσο αληθινή στην ουσία της είναι η αγάπη ενός ανθρώπου για το παιδί του; Όταν  πριν από έξι χρόνια απέκτησα το πρώτο μου σκυλάκι, -στην οικογένεια είχαμε αναθρέψει άλλα δύο-, η απορία ξεπρόβαλε ως ακαδημαϊκή, αλλά γρήγορα έφτασε να μου καίει το μαξιλάρι κάθε βράδυ. Είναι πραγματική η αγάπη που αισθάνομαι για το μικρό κατάλευκο πλάσμα που ανέλαβα υπό αποκλειστικής μου ευθύνης; Αγάπη είναι να προσφέρεις το καλύτερο που μπορείς σ εκείνον που έχεις επιλέξει; Ή, να μοιράζεις την προσφορά και μέριμνα σε όσους περισσότερους μπορείς; Έχει νόημα να ταΐζω το σκυλάκι μου ό,τι καλύτερο, τη στιγμή που γνωρίζω ότι πολύ κοντά χάνουν την ζωή τους με οδυνηρό τρόπο άλλα πλάσματα στον δρόμο από την πείνα και την ανέχεια; Την απάντηση, μα τον Θεό, δεν μπορούσα να την  δώσω. Ή μάλλον, βαυκαλιζόμουν με ένα κάνω αυτό που μπορώ.

Εάν, όμως, τολμήσεις να εφαρμόσεις το παραπάνω ερώτημα σε ανθρώπινο επίπεδο, τότε την απάντηση την λούζεσαι κατακέφαλα. Συγγνωστό και ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο – όπως θα έλεγε και ο Νίτσε-, να αγαπάς και να προσφέρεις το καλύτερο στο παιδί σου. Όταν, όμως, πολύ κοντά, ή και πολύ μακριά, πεινάνε, κρυώνουν και υποφέρουν άλλα παιδιά, είναι αυτό αγάπη; Κι ας μας συγχωρέσει ο Δαρβίνος με την εξελικτική  θεωρία του, ότι, δηλαδή, αγαπάω το παιδί μου για να διαιωνισθεί το δικό μου γονίδιο, ή ο Έγελος με την Καταγωγή της οικογένειας, ότι, δηλαδή, αγαπώ τα παιδιά μου για να κληρονομήσουν εκείνα την περιουσία μου.  Μοιάζει σαν ό,τι δίνεις να καταλήγει πάλι στον ίδιο σου τον εαυτό. Μοιάζει σαν να μην δίνεις παρά μόνο για να λάβεις.

 Ας είναι οι παστέλ μαμάδες πιο προσεχτικές, όταν δηλώνουν ότι το παιδί μου, μου έμαθε να αγαπώ και να δίνω χωρίς προϋποθέσεις. Δεν χρειάζεται να χεις διαβάσει Βιτγκενστάιν, για να υποψιαστείς ότι και μόνο η κτητική αντωνυμία, – παιδί μου-, τα ‘χει τινάξει όλα στον αέρα. Θυμάμαι πριν χρόνια την καθηγήτριά μου –φιλοσοφίας εννοείται- να μου εξηγεί. -Η αγάπη που έχω για τα άλλα παιδιά, όσα κάνω για τους μαθητές μου, και όχι για τα δικά μου παιδιά, είναι πιο σημαντικά. Διότι η προσφορά αυτή είναι απρουπόθετη. Κι εγώ να μην καταλαβαίνω. Χρειάστηκε να πονέσει η κοιλιά μου, για να πονέσει κι η καρδιά μου. Χρειάστηκε να πονέσει ολόκληρο το σώμα μου για μήνες πολλούς, και ακόμη περισσότερο Ιούλη μήνα το καταμεσήμερο, για να καταλάβω και να ζήσω ότι το παιδί που κρατάς στα χέρια σου είναι ένα άνοιγμα προς τον κόσμο, ένα ξέφωτο μέσα στην παρανόηση και την λήθη. Αν το παιδί δεν είναι μία ευκαιρία να κοιτάξεις προς τον άλλο άνθρωπο και την φύση, τότε το σφάλμα του παιδιού να γεννηθεί δεν εξαγοράζεται με τίποτα. Χαιντεγκεριανό, αλλά ισχύει.

Εγκυμονούσα, θυμάμαι μια φίλη μου να μου λέει: -Θα το κοιτάς και θα λές, αυτό το έκανα εγώ. Και την ξαδέρφη μου να υπερτονίζει. – Είναι δικός μου θα λές, κατάδικός μου. Αλλά, εγώ απλώς ανατρίχιαζα. Το παιδί δεν είναι κάτι, για το οποίο μπορείς να επαίρεσαι ή να εξανίστασαι. Δεν είναι δικό σου, δεν  σου ανήκει. Είναι σαν τον ουρανό και την θάλασσα. Ιερό. Και προπάντων δεν το έκανες εσύ. Στην ζωή όποιο κι είναι το κατόρθωμά σου, η κατάκτηση,  στο μεγαλύτερο μέρος σου χαρίστηκε. Σου δόθηκε. Δωρεάν λάβατε, δωρεάν δότε.

Κάθε Σεπτέμβρη, που ανοίγουν τα σχολεία και ξεκινάνε οι παιδικοί σταθμοί, οι μαμάδες βρίσκουν θέμα τα δάκρυα του εκπαιδευτικού  αποχωρισμού. Η μάνα που μεγαλώνει μόνη της το παιδί της, -και αυτό το μόνη ας εννοηθεί με την πλέον διασταλτική ερμηνεία-, όταν αφήνει το παιδί της έξω από την αίθουσα δεν της έχει μείνει ούτε ένα δάκρυ. Τα δάκρυα είναι για όλες  τις υπόλοιπες. Με τις νταντάδες και τις γιαγιάδες.

Παρατηρώ τα παιδιά να μεγαλώνουν στην άκρη της ζωής μας, στο περιθώριο του εγώ. Σαν αναρριχητικά φυτά. Και συνάμα είναι το κέντρο. Τα παιδιά είναι μικροί θεοί. Όσο πιο μικρά, τόσο πιο μεγάλοι.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top