Fractal

Πάμε Ύδρα; Οι θάλασσες του Παύλου Σάμιου παφλάζουν έως 31/7

Από την Κατερίνα Πουλοπούλου //

 

SAMIOS 3

 

«Όταν είσαι μέσα στη θάλασσα και κάνεις μπάνιο, είσαι σαν να βρίσκεσαι στην αγκαλιά μιας γυναίκας»

 

Πολύ μπλε, γαλάζιο, θάλασσες ήρεμες ή με κυματισμούς και σε πρώτο ή δεύτερο πλάνο, ζευγάρια, φρούτα, ένα τραπέζι, ένα τάβλι, ένας καφές και πολύ χρώμα. «Η Θάλασσα παντού» είναι ο τίτλος της έκθεσης του Παύλου Σάμιου στην Ύδρα και περιδιαβαίνοντας μπροστά από τους πίνακες στο Ιστορικό Αρχείο και Μουσείο, θαρρείς σου έρχονται μυρωδιές από ιώδιο και καρπούζι.
Αν και στα έργα του πάντα είχε περίοπτη θέση, εδώ ο Σάμιος κάνει τη θάλασσα πρωταγωνίστρια του. «Η θάλασσα εμπεριέχεται στη ζωή όλων μας», σημειώνει και επισημαίνει ότι το υγρό στοιχείο έκανε αισθητή την παρουσία του στη δουλειά του από την πρώτη περίοδο δημιουργίας του ως σήμερα.
«Η θάλασσα δεν είναι ποτέ μόνη της στα έργα μου. Πάντα συνυπάρχει με το ανθρώπινο στοιχείο. Ακόμα και όταν λείπει η ανθρώπινη παρουσία, ωστόσο εννοείται σαφώς από τα αντικείμενα που έχει αφήσει εκεί, ένα ζευγάρι γόβες, ένα καπέλο, ένα πιάτο με φρούτα», λέει ο Παύλος Σάμιος. «Η θάλασσα αντιπροσωπεύει το πνευματικό άνοιγμα. Εμπεριέχει τη μεταφυσική. Όταν ζωγραφίζω ένα καφενείο και πίσω από την ανοιχτή πόρτα στο βάθος, φαίνεται ως φόντο ένα κομμάτι θάλασσας, αυτό ακριβώς επεκτείνει το έργο, ανοίγει τον ορίζοντα του, του, προσθέτει το μεταφυσικό στοιχείο. Είναι αυτό που δίνει σημασία και αναδεικνύει το θέμα του έργου. Δεν θα ήταν το ίδιο αν υπήρχε απλά ένας τοίχος στο βάθος. Το νερό σε πάει αλλού. Είναι η αίσθηση της θάλασσας με τον ουρανό από πάνω της που σε ταξιδεύει. Προσθέτω και το φεγγάρι που είναι μια αστρική παρουσία στη γη και το σκηνικό ολοκληρώνεται. Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για θαλασσογραφία».

 

SAMIOS 1

 

Πυρ, γυνή και θάλασσα

Τελικά, όμως, τι είναι αυτό που κάνει τη θάλασσα τόσο θελκτική, τόσο μαγική, τόσο αγαπητή στους περισσότερους; «Η θάλασσα», λέει ο Παύλος Σάμιος, «ανήκει στο τρίγωνο ‘πυρ, γυνή και θάλασσα’. Όταν είσαι μέσα στη θάλασσα και κάνεις μπάνιο, είσαι σαν να βρίσκεσαι στην αγκαλιά μιας γυναίκας. Όταν την κοιτάς από έξω και περιμένεις να γαληνέψει, αναπολείς και πάλι την στιγμή που θα ξαναμπείς στην αγκαλιά της. Είναι η επιστροφή στη μήτρα», σημειώνει.
Ο Παύλος Σάμιος έχει και έναν ακόμα λόγο να είναι ιδιαίτερα συνδεδεμένος με τη θάλασσα, καθώς η καταγωγή του έχει πολλές νησιωτικές αναφορές. Σχέση με τη Σάμο από τους παππούδες του, την Σμύρνη από τον πατέρα του, την Άνδρο από τη γιαγιά του και τη Λευκάδα από τη μητέρα του. «Ωστόσο πέρα από καταγωγή και τις πολλαπλές θαλασσινές διαδρομές και ταξίδια που έχω διανύσει, θα έλεγα ότι η θάλασσα υπάρχει στο DNA όλων των Ελλήνων και εμπεριέχεται στη ζωή όλων μας» τονίζει.

Δεν είναι ότι του αρέσει απλά να ζωγραφίζει τη θάλασσα, αλλά συχνά της δίνει το χώρο που της πρέπει, μέσα στα έργα του. Το θαλασσινό στοιχείο αποτελεί έμπνευση του, περασμένο στο βλέμμα του, στις εμπειρίες, μα πιο πολύ στην ψυχή του, λειτουργεί ως η απαραίτητη ανάσα στο κύριο θέμα της δουλειάς του. Ακόμα και όταν επιδίδεται σε άλλα αγαπημένα του θέματα, όταν ζωγραφίζει γυναίκες, νεκρές φύσεις, καφενεία, ζευγάρια, νυχτερινά τοπία, εσωτερικά σπιτιών, υπάρχει πάντα κάπου δίπλα ένα κύμα ή ένα ανοικτό παράθυρο σε ένα κομμάτι θάλασσας.

Ο Σάμιος εκθέτει στην Ύδρα, ένα νησί ‘ντεκόρ’ όπως το χαρακτηρίζει. Η έκθεση αυτή, στο πέτρινο επιβλητικό κτήριο, περιλαμβάνει αφαιρετικές περιηγήσεις σε νησιά, μνήμες διακοπών, τις υπέροχες γυναίκες και τους δράκους του Παύλου Σάμιου, αλλά και τα νωχελικά καφενεία του και τις νεκρές φύσεις του. Σε όλα τα έργα η θάλασσα είναι ήρεμη, γαλήνια, σαν αγκαλιά ανοιχτή, που κλείνει μέσα της το έργο του Παύλου Σάμιου. Πολλά από τα έργα της έκθεσης ανήκουν στην ιδιωτική συλλογή του ίδιου του καλλιτέχνη και εκτίθενται για πρώτη φορά.

Κάποια παιδιά ξέρουν από πάντα τι θέλουνε να γίνουν όταν μεγαλώσουν. Ένα τέτοιο παιδί ήταν και ο Παύλος Σάμιος. «Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ζωγράφιζα. Σχεδίαζα από παιδάκι στο τσαγκαράδικο του πατέρα μου. Στη συνέχεια άρχισα να ζωγραφίζω βλέποντας τη φύση. Η φύση και η ελληνική παράδοση, αλλά και η βυζαντινή αγιογραφία με έμαθαν να ζωγραφίζω. Με τα χρόνια έφυγε η φύση που έβλεπα και ήρθε η φύση που αισθανόμουν. Βλέπω τα αντικείμενα σαν φυσικό φαινόμενο, αλλά το ζωγραφίζω σαν σύμβολο. Το σύμβολο που απεικονίζει το αντικείμενο, αυτό είναι η ζωγραφική».

 

INFO
Παύλος Σάμιος «Η θάλασσα παντού» στο Ιστορικό Αρχείο και Μουσείο Ύδρας έως 31 Ιουλίου.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top