Πολ Όστερ: “Στη διαδικασία της γραφής ο καθένας πορεύεται μόνος του”
Γράφει η Ελένη Γκίκα //
Για “την μεγάλη Ιστορία της χώρας και την μικρή ιστορία του ανθρώπου”, για “το ελαττωματικό σύστημα που έχουμε δημιουργήσει” και για το ενδεχόμενο “να χρειαζόμαστε έναν καινούργιο Κάρολο Μάρξ”, για “την φαντασία που είναι πραγματικότητα και για την πραγματικότητα που είναι φαντασία”, για την εποχή μας και για την κρίση, για “τους ανθρώπους που έχασαν τα σπιτικά τους και τα σπίτια τους”, για τον φόβο του κομμουνισμού, τον μακαρθισμό και τα Νόμπελ, για όλα μίλησε ο σπουδαίος και απ’ ό,τι αποδείχθηκε πολυαγαπημένος αμερικανός συγγραφέας Πολ Όστερ συνομιλώντας με τον Ηλία Μαγκλίνη στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Ακόμα και για τα προσωπικά και οικογενειακά μυστικά του. Για την εμπειρία θανάτου που είχε στη κατασκήνωση το καλοκαίρι του 1961 όταν ήταν δεκατεσσάρων χρονών και σκοτώθηκε ο διπλανός του από κεραυνό στη καταιγίδα “πέντε, έξι δευτερόλεπτα να είχα καθυστερήσει και θα ήμουν εγώ” αλλά τότε δεν το σκεφτόταν, ήταν ο πρώτος του θάνατος, έβλεπε για πρώτη φορά στη ζωή του πεθαμένο. “Θα μπορούσε να πει κάποιος πως στάθηκα τυχερός, δεν έζησα θάνατο, οι δικοί μου δεν υπέστησαν διώξεις, όμως, εκείνη η ημέρα ήταν η δική μου εκδοχή του πολέμου”.
Το ξεκίνημα μιας νέας εκδοτικής πορείας στη χώρα μας ήταν η αφορμή. Από το “Μεταίχμιο” και σε καινούργιες μεταφράσεις του Σπύρου Γιανναρά και της Σταυρούλας Αργυροπούλου κυκλοφόρησαν πρόσφατα “Ο αόρατος”, “Η τριλογία της Νέας Υόρκης”, το “Σάνσετ Παρκ” και τα “Ημερολόγια του χειμώνα”.
Στο μυθιστόρημα “Σάνσετ Παρκ” η κρίση και η οικονομική κατάρρευση. Είναι το πιο σύγχρονο μυθιστόρημά του γραμμένο στον ενεστώτα. Το ξεκίνησε μέσα στην κρίση με τους ανθρώπους να χάνουν τα σπίτια τους και τα σπιτικά τους. “Μετά την 11η Σεπτεμβρίου όλα επιτρέπονται, μπορεί η Κυβέρνηση να παρακολουθεί τα τηλέφωνα, ακόμα και το ποια βιβλία διαβάζει ο καθένας” θα πει και αναφερόμενος στον Ομπάμα ότι είναι “ένα εξαιρετικά ικανό άτομο” όμως “το πρόβλημα είναι οι ρεπουμπλικάνοι”. “Τώρα είμαστε περισσότερο διαιρεμένοι κι απ’ όταν είμαστε στον εμφύλιο, Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί δεν συναντούνται ποτέ, συνομιλούν παράλληλα”, θα επιμείνει αποκαλύπτοντας ότι και σ’ όλο τον κόσμο η κρίση είναι το ίδιο. “Πριν έρθω σε σας ήμουν στην Πολωνία και στη Γαλλία και παντού ακούω τα ίδια”.
Αναφερόμενος στη γραφή του θα επιμείνει πως έχει γράψει 16 κάθε άλλο παρά αυτοβιογραφικά μυθιστορήματα, τα αυτοβιογραφικά του αφορούν μόνο πέντε χωρίς να είναι, εντούτοις, αυτοβιογραφία. Παρ’ όλα αυτά, μιλώντας στη Στέγη και στον Ηλία Μαγκλίνη υπήρξε γενναιόδωρα αποκαλυπτικός, αναφέρθηκε ακόμα και στο οικογενειακό μυστικό, το ότι η γιαγιά του είχε σκοτώσει κάποτε τον άπιστο παππού του: “Από τα πέντε παιδιά τους δεν μιλούσε κανείς, τα ξαδέλφια δεν ξέραμε τίποτα κι όταν ρωτούσα τον πατέρα μου, έλεγε πότε ότι ο παππούς μου πέθανε στον πόλεμο, πότε σε κυνηγετικό ατύχημα και πότε ότι έπεσε από μια στέγη”. Μια εξαδέλφη του το έμαθε από έναν ηλικιωμένο σε ένα αεροπορικό ταξίδι: “πώς λέγεστε; Όστερ; από πού είστε; α είστε συγγενείς με εκείνη την κοκκινομάλλα τρελή που στις αρχές του αιώνα είχε σκοτώσει τον άντρα της!” “Το περίεργο είναι”, θα αποκαλύψει, “ότι στους γονείς μας δεν το είπε κανείς κι όταν το έγραψα στην “Επινόηση της μοναξιάς”, βέβαια, δεν ζούσε ο πατέρας μου αλλά θύμωσε ο θειός μου”.
Θα θυμηθεί όλα τα αλλόκοτα και παράδοξα της προσωπικής του ζωής, τον πατέρα του να πέφτει από την οροφή ενός πeνταόροφου κτηρίου. “Τη πτώση του ανέκοψε ένα μπουγαδόσκοινο και δεν έπαθε τίποτα, όμως, την ίδια χρονιά κάποιοι γείτονες έβαφαν το σπίτι τους και κάποιος έπεσε και πέθανε”. Θ’ αναφερθεί στην συμπτώσεις και στο τυχαίο που διακρίνει το έργο του, στο παράδοξο και στα μεγάλα ζητήματα όπως η πτώση, η απώλεια και ο θάνατος, στην ανάγκη του γράφοντας να επανεφεύρει τα πράγματα. Στις παράδοξες ιστορίες που αγαπά και στα φιλοσοφικά παζλ, στους συγγραφείς, “η λογοτεχνία είναι υπερεθνική”, θα τονίσει. Στην τραγωδία που ξεσπά εκεί που κανείς δεν την περιμένει. Στο “ελαττωματικό σύστημα που έχουμε δημιουργήσει αλλά κανείς δεν ξέρει πώς να το αλλάξει”. Στην παλιά θρησκευτική σχεδόν πίστη στο μέλλον “κανείς πια δεν πιστεύει στο μέλλον, όλοι είμαστε λιγότερο ή περισσότερο καπιταλιστές, ίσως χρειαζόμαστε έναν καινούργιο Κάρολο Μαρξ”. Θα αποδεχθεί ότι το να γράφεις λογοτεχνία σημαίνει “μια ζωή μοναξιάς, χωρίς χρήματα και ενδεχομένως και χωρίς αναγνώστες” και δεν θα το συνιστούσε σε κανέναν. Αν πάλι κάποιος θέλει να γράφει, ας το κάνει, “δεν μπορεί εξάλλου να κάνει αλλιώς” αλλά να ξέρει “ότι ο κανένας πορεύεται μόνος του, δεν υπάρχουν συνταγές και κανόνες”.
Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ήταν κατάμεστη, ανάμεσα στο κοινό πάρα πολλοί συγγραφείς. Στα προσεχώς των εκδόσεων “Μεταίχμιο”, “Το παλάτι του φεγγαριού” και “Η επινόηση της μοναξιάς” για το άμεσο μέλλον.
* Δημοσιεύθηκε στο Έθνος.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
-
-
-
H Κατερίνα Ανδριανάκη στο εργαστήρι του συγγραφέα
23/04/2024, 9:54 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ποίηση: “Δεύτερη σκέψη”
Γράφει ο Χρήστος Μαγκλάσης (Κνάκαλος) // * Στα εργαστήρια του νου, στην ζύμωση της σκέψης, δεύτερη σκέψη στασιάζει, διαξιφισμοί χαρακωμάτων, από ‘δω ένας λοβός ομιλητής, από ‘κει ένας λοβός ακροατής, Μπερδεμένα λόγια ψελλίζει στα χείλη ο καψερός,
Περισσότερα -
Κωνσταντία Σωτηρίου: «Το καλό βιβλίο είναι το βιβλίο που δεν σε αφήνει να το ξεχάσεις»
Συνέντευξη στη Μαρία Λιάκου // Η Κωνσταντία Σωτηρίου γεννήθηκε το 1975 στην Λευκωσία. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου και κάτοχος μεταπτυχιακού στην Ιστορία της Μέσης Ανατολής από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Εργάζεται ως Λειτουργός
Περισσότερα -
Αχ γιαβρί μου…
της Αγγελικής Κώττη // Σαράντα χρόνια μετά, λίγα έμειναν στη μνήμη. Κι ας βρισκόταν παντού εκείνο το αυτοκόλλητο με την Κύπρο λευκή, βουτηγμένη στο γαλάζιο της θάλασσας και ματωμένη η μισή, με το «Δεν ξεχνώ». Ποιος θυμάται πλέον τα
Περισσότερα -
Ένα μυθιστόρημα διπλής απομόνωσης
Γράφει ο Μάνος Κοντολέων // Χρήστος Αρμάντο Γκέζος: «Χάθηκε βελόνι», Μεταίχμιο Το άτομο εκείνο που είτε μόνο του είτε μαζί με την οικογένειά του εξαναγκάζεται να επιλέξει για οικονομικούς ή πολιτικούς λόγους μια μετανάστευση, τις περισσότερες φορές κρύβει
Περισσότερα -
Ποίηση: “Προδοσία”
Γράφει η Μαρία Σκαμπαρδώνη // Η προδοσία Η προδοσία σα μαχαίρι την καρδιά σου διαλύει, τη λογική θολώνει, το σώμα παραλύει. Η προδοσία τις σκέψεις σκοτεινιάζει, η λογική με το θυμό δεν μπορεί να γειτνιάσει.
Περισσότερα -
✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία
Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα // Ξένη πεζογραφία: Ρομπέρτο Μπολάνιο «Μνήματα καουμπόυδων, Πατρίδα, Γαλλική Κωμωδία Τρόμου», Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος, εκδ. Άγρα, σελ. 248 Τον πρόλογο του βιβλίου, ο Juan Antonio Masoliver σημειώνει: “Αν μιλάς για τα μυθιστορήματα και
Περισσότερα -
✔ Editorial: «Οι ζωντανοί συνηθίζουν…»
«Έπρεπε να εκφράσω με λέξεις τις ιστορίες· γιατί αλλιώς φοβόμουν πως θα μου κάψουν το πρόσωπο» έχει πει σε συνέντευξή της στο fractal και στην Κωνσταντία Σωτηρίου η Βίβιαν Αβρααμίδου- Πλούμπη αλλά όμως, παρά τη ρήση
Περισσότερα
