Χρίστος Παπαδόπουλος: «Στην Όαση της Σίβας βρήκα τον επίγειο παράδεισό μου»

Συνέντευξη στην Πέρσα Κουμούτση //

Συγγραφέας, στιχουργός, διευθυντής του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου Καΐρου, ο Χρίστος Παπαδόπουλος, έχει πολλά να μας πει: Για «Το φτερό του δράκου» και για «Το παραμύθι της τετράγωνης λογικής», για τα τραγούδια που αγαπήσαμε κι έχουν τους στίχους του, για το πώς βρέθηκε ένας Θεσσαλονικιός στην Αίγυπτο και για το Κάιρο που είναι ο καρμικός προορισμός της ζωής του. Για τη μουσική και τη λογοτεχνία, για την διδασκαλία, την κουλτούρα, τις δυο πατρίδες, την κρίση και φυσικά για τα παιδιά. Απολαύστε τον!

-Ποιητής, στιχουργός, συγγραφέας , διηγηματογράφος,  τα τελευταία μάλιστα χρόνια είστε επικεφαλής του Πολιτιστικού Κέντρου Κάιρου. Με ποια από τις ιδιότητες ταυτίζεστε περισσότερο;  Ποια σας εκφράζει σε απόλυτο βαθμό;

Πριν απ’ όλα αυτά , πρέπει να πω, είμαι δάσκαλος, το βιοποριστικό μου επάγγελμα που μ’ εκφράζει απόλυτα και μου δίνει τη δυνατότητα να ασχολούμαι με το γράψιμο από ανάγκη ψυχής μόνο, χωρίς να χρειάζεται να κάνω εκπτώσεις για βιοποριστικούς λόγους, ειδικά όσον αφορά στη στιχουργική που είναι η κύρια παράλληλη επαγγελματική μου δραστηριότητα. Αν έπρεπε να ασχοληθώ αποκλειστικά μόνο με μία από αυτές που αναφέρατε, θα ήτανε σίγουρα η στιχουργική. Σου δίνει την δυνατότητα της έκφρασης αλλά και της συνεργασίας καθώς και της πιο άμεσης επικοινωνίας. Γιατί στην ουσία γι αυτό νομίζω γράφουμε όλοι. Για να επικοινωνήσουμε με τον βαθύτερο εαυτό μας και με τους γύρω μας.

-Τι σημαίνει να είναι κανείς συγγραφέας παιδικών βιβλίων και ποιά ήταν η αφορμή, το κίνητρο που σας παρακίνησε σε αυτό το είδος δημιουργίας

Αν και υπάρχει διάχυτη μια πεποίθηση ότι η ενασχόληση με αυτό που ονομάζεται «παιδική λογοτεχνία» σε οποιαδήποτε μορφή είναι πιο εύκολη υπόθεση  σε σχέση με τη «λογοτεχνία ενηλίκων» , θέλω να σημειώσω ότι δεν πιστεύω σ αυτόν τον πρακτικό διαχωρισμό που δημιούργησε αυτήν την παρεξήγηση. Η λογοτεχνία είναι το ίδιο απαιτητική για όλα τα είδη της σε όποιο κοινό κι αν απευθύνεται. Αν κάνεις εκπτώσεις στο καλλιτεχνικό αίτημα, αναλόγως του αναγνώστη που απευθύνεται, τότε ισχύει μάλλον ο νεολογισμός της «παραλογοτεχνίας», οτιδήποτε δηλαδή καμώνεται το λογοτεχνικό χωρίς να είναι. Για να επανέλθω στο ερώτημά σας, η κύρια επαγγελματική μου δραστηριότητα που για χρόνια με φέρνει σε καθημερινή τριβή με παιδιά, σαφώς έπαιξε το ρόλο της. Ειδικά μια χρονιά, το 2003, που δίδαξα σε πρωτάκια. Επιπλέον μου δίνει την δυνατότητα να κρατήσω ζωντανό το παιδί μέσα μου. Μ αυτό το «κρυφό» παιδί του καθένα μας ήταν άλλωστε ο βασικός μου στόχος να επικοινωνήσω και στο «Φτερό του Δράκου» και στο «Παραμύθι της τετράγωνης λογικής».

–Ας αρχίσουμε με το «Το παραμύθι της τετράγωνης λογικής», ένα συναρπαστικό και πρωτότυπο ομολογώ έργο για παιδιά και όχι μόνο, πραγματοποίησε μεγάλη επιτυχία. Θέλετε να μας πείτε με δυο λόγια για τη σύλληψη της ιδέας της ιστορίας σας; Τι ακριβώς πραγματεύεται; τι σας ενέπνευσε; Και άραγε, πώς τετραγωνίζεται η λογική;

«Το παραμύθι της τετράγωνης λογικής» είναι ένας στίχος που δεν κατάφερε να πει όσα θέλει στα στενά όρια μιας τρίλεπτης μουσικής. Η ιδέα προέκυψε όταν έγραφα τους στίχους για «Το φτερό του δράκου» περίπου το 2005. Διευκρινίζω την ημερομηνία γιατί ακόμα τότε ζούσαμε σε μια εικονική πραγματικότητα της ευδαιμονίας. Γράφτηκε σχεδόν καταιγιστικά και κλειδώθηκε στο συρτάρι. Μια ερώτηση του εκδότη –ποιητή Παρασκευά Καρασούλου το ξαναέβγαλε από τα σκοτάδια του, το κοίταξα πάλι απ’ την αρχή  και στον Παρασκευά οφείλω την έκδοση του, από την εταιρία Μικρή Άρκτος, την οποία θεωρώ σπίτι μου πλέον. Στολίστηκε μάλιστα  με 14 εξαιρετικές  ζωγραφιές  του Κωνσταντίνου Έσσλιν . Είναι ένα παραμύθι που ξεκινάει από την αγάπη της δύναμης και καταλήγει στη δύναμη της αγάπης. Η τετράγωνη λογική είναι το τέρας που βλέπει τους ανθρώπους ως νούμερα. Ο μόνος που μπορεί να καταστρέψει το τέρας είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, με όπλο του την αγάπη. Πρόκειται για ένα παραμύθι που απευθύνεται σε όσους μπορούν ακόμα να χαμογελούν και να ονειρεύονται ανεξάρτητα από την ηλικίας τους.

-«Το Φτερό του δράκου» , το οποίο είναι ένα βιβλίο -cd με παιδικά τραγούδια, που τραγουδήθηκαν μάλιστα από πολύ σπουδαία ονόματα, έγινε παράσταση. Μιλήστε μας λίγο για αυτό το εγχείρημα. Τι συνέβαλε στην απόφαση να δραματοποιηθεί και ποια η απήχηση μιας τέτοιας δουλειάς στο νεανικό κοινό;  ​

«Το φτερό του δράκου» είναι ένα βιβλίο cd με 13 μουσικά παραμύθια. Πέντε χρόνια μετά το πρώτο πέταγμα του συνεχίζει να πετάει δυνατά. Στην τρίτη του έκδοση ήδη, με περισσότερες από 600.000 θεάσεις στο youtube. Δεν ήταν η πρώτη φορά που πατάει στο θεατρικό σανίδι. Έχει ανεβεί στη σκηνή  και παλιότερα, πότε σαν παράσταση μαύρου θεάτρου και πότε συμμετέχοντας στις παραστάσεις του Κ.Θ.Β.Ε «Οι παιδικές ψυχές στα πάρκα», καθώς και σε  πολλαπλές αναπαραστάσεις σε σχολικές γιορτές ανά την Ελλάδα, σε προγράμματα κατασκηνώσεων αλλά και στο καλοκαιρινό πρόγραμμα της Ζωσιμαίας Βιβλιοθήκης των Ιωαννίνων, με συμμετοχές στο πρόγραμμα εξαιρετικών χορωδιών όπως η Παιδική Χορωδία Rosarte και κυρίως με την αγάπη μικρών και μεγάλων. Η επιμονή και το μεράκι του Γιώργη Χριστοδούλου που ερμηνεύει δύο από τα παραμύθια σε πρώτη εκτέλεση με έπεισε να γράψω συνδετικά κείμενα και παρουσιάστηκε στον Ιανό για 6 συνεχόμενες Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα με τον Γιώργη και την Πολυξένη Καράκογλου . Μια παράσταση που αγαπήθηκε από τους μικρούς μας φίλους  και είμαι σίγουρος ότι ο κύκλος αυτού του βιβλίου θα παραμείνει ανοιχτός σαν φτερό που πετάει..  

-Ξέρω ότι συνεργαστήκατε με πολύ σπουδαία ονόματα της έντεχνη ελληνικής μουσικής. Πώς νιώθετε για αυτές τις συνεργασίες και γιατί δεν έχουν προβληθεί σε ένα ευρύτερο κοινό;

Θα σας αποκαλύψω μια μυστική συμφωνία πού έχω κάνει με το σινάφι που προβάλλει το ελληνικό τραγούδι σήμερα. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν συμφωνήσαμε, δεν θα ασχολούνται αυτοί πολύ-πολύ με μένα όμως θα μ’ αφήνουν ήσυχο να  γράφω, χωρίς να ασχολούμαι κι εγώ πολύ-πολύ  μ’ αυτούς! Όπως καταλάβετε αστειεύομαι βέβαια, αλλά όπως συμβαίνει συχνά στη ζωή τα πιο σοβαρά πράγματα τα λέμε στ’ αστεία. Η μεγάλη επιτυχία καμιά φορά είναι κατάρα. Προσπαθώντας να την συντηρήσεις, συνθηκολογείς με ένα σύστημα κατασκευασμένων επιτυχιών χάνοντας την ουσία στην εξελικτική σου πορεία. Όταν είχαν πρωτογίνει επιτυχία τα «χαμοπούλια» με τον Δημήτρη Μπάση στο τέλος του προηγούμενου αιώνα, με προσέγγιζαν διάφοροι, που- αν δεν ακολουθούσα την ψυχή μου,- τώρα θα έγραφα μόνο τσιφτετέλια προσπαθώντας να επαναλάβω την επιτυχία με μια συνταγή που δεν κατείχα. Δεν θα εξετάσω σε βάθος, και πολύ περισσότερο δεν νιώθω καμιά ανάγκη να απολογηθώ, γιατί δεν προβλήθηκαν τα τραγούδια μου σε ευρύτερο κοινό κι αν άξιζαν κάτι τέτοιο. Όση ευθύνη έχω εγώ για τους στίχους που γράφω και τις συνεργασίες που επιλέγω, έχουν και οι ακροατές για τους στίχους και τα τραγούδια που ακούνε. Αναλαμβάνω την ευθύνη  που μου αναλογεί. Οι μεσάζοντες και το κοινό έχουν πιθανόν διαφορετικά κριτήρια κι ίσως αυτοί να ξέρουν καλύτερα. Από μια επιτυχία όμως που δεν θα σώσει την ψυχή μου, βολεύομαι καλύτερα σε μικρότερης εμβέλειας  απήχηση αρκεί αυτά που δημοσιοποιώ να με περιέχουν. Έχω τουλάχιστον να καμαρώνω ότι  κάνοντας το κέφι μου στην ουσία, ευτύχησα να συνεργαστώ με εξαιρετικούς μουσικούς  και τραγουδιστές, γνωστούς  ή άγνωστους.

–Ένας Θεσσαλονικιός επικεφαλής του Ελληνικού πολιτιστικού Κέντρου Καϊρου. πώς προέκυψε; Μιλήστε λίγο και για αυτή σας την πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή.

Αποσπάστηκα στην Αίγυπτο ως δάσκαλος, μετά από εξετάσεις στην αραβική γλώσσα. Παράλληλα μετεκπαιδεύτηκα στη διδασκαλία των Ελληνικών ως ξένης γλώσσας στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Αρχικά τοποθετήθηκα για αυτούς τους λόγους, και λόγω του βιογραφικού μου, στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο Καϊρου όπου  ακόμα διδάσκω Ελληνικά σε Αιγυπτίους και συμμετείχα στις υπόλοιπες πολιτιστικές δραστηριότητες του Κέντρου. Το 2010 οι φορείς που στηρίζουν το Κέντρο, δηλαδή η Ελληνική Πρεσβεία στο Κάιρο και η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου, μου έκαναν την τιμή να μου αναθέσουν τα καθήκοντα του Διευθυντή.

-Πως θα περιγράφατε τη ζωή σας στο Κάιρο και σε ποιο βαθμό η πόλη αυτή σας έχει εμπνεύσει;

Έχω χαρακτηρίσει το Κάιρο καρμικό μου προορισμό. Έζησα 33 χρόνια στο πατρικό μου στη Θεσσαλονίκη, 10 χρόνια στο σπίτι μου στην Αθήνα, και συμπλήρωσα 8 στο Κάιρο. Η ψυχή μου αισθάνεται σπίτι της αυτό που νοικιάζω στο Κάιρο. Στα λαϊκά καφενεδάκια στις γειτονιές της πόλης, στις όχθες του Νείλου ή της Ερυθράς , στους αρχαίους γρανίτες του Λούξορ και του Ασσουάν, στην άγρια έρημο του Σινά, στην παραλία της Αλεξάνδρειας, γράφεται το παραμύθι μου. Στην Όαση της Σίβας βρήκα τον επίγειο παράδεισό μου.

–Διδάσκετε ελληνικά σε Αιγυπτίους φοιτητές και όχι μόνο, ποια είναι η απήχηση της; ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε; και τι έχετε αποκομίσει ο ίδιος από αυτή την εμπειρία;

Είναι συναρπαστική εμπειρία. Διδάσκοντας, μπορώ να πω ότι   μαθαίνω  εγώ ό ίδιος βαθύτερα τη μητρική μου γλώσσα, σε δομές και σχέσεις που, ως δεδομένες,  δεν είχε χρειαστεί να εξερευνήσω παλιότερα. Είναι συναρπαστικό να βλέπεις τα άμεσα αποτελέσματα της διδασκαλίας σου στην επικοινωνία. Σε όλα τα πανεπιστήμια του Καϊρου διδάσκονται τα Ελληνικά. Υπάρχει ενδιαφέρον και θα μπορούσε να είναι ακόμα μεγαλύτερο αν βοηθούσαν οι συνθήκες. Η οικονομική κρίση και η περικοπή των κρατικών υποτροφιών στα ελληνικά πανεπιστήμια για συνέχιση των σπουδών στα Ελληνικά, επηρεάζουν αρνητικά. Οι υποτροφίες αυτές ήταν το ισχυρότερο κίνητρο. Επίσης δεν υπάρχουν χρήματα πια για διαπολιτισμικές δράσεις και για διακρατικά επιστημονικά συνέδρια που οργανώναμε παλαιότερα. Τα Καβάφεια , ένας  θεσμός που ανέδειξε ο αείμνηστος Κωστής Μοσκώφ, δεν καταφέραμε για τους ίδιους λόγους να πραγματοποιηθούν όπως είχαν προγραμματιστεί το Δεκέμβριο του 2015. Ακόμα και οι χορηγίες είναι πλέον δυσεύρετες.

-Το να συνδιαλέγεται κανείς με μια ξένη κουλτούρα απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις και εμπειρία; 

Θα έλεγα ότι το βασικό προαπαιτούμενο είναι η αγάπη για τη χώρα, η αγάπη και η αποδοχή του άλλου. Οι Αιγύπτιοι είναι ένας περήφανος λαός που έχοντας  γνώση του πολιτιστικού τους υπόβαθρου, αναζητώντας το σύγχρονο στίγμα τους στον κόσμο κι έχοντας υποστεί τα δεινά της αποικιοκρατίας  και τις αναταράξεις της πολιτικής, έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία σε ανάλογες συμπεριφορές επιβολής. Είναι ιδιαίτερα συνεργάσιμοι και γενναιόδωροι σε όσους ειλικρινά πιστεύουν στη συνεργασία των λαών και προκατειλημμένοι ιδιαιτέρως  θετικά με τους Έλληνες και τον Ελληνικό Πολιτισμό ως συνοδοιπόρο στο χρόνο. Στα υπόλοιπα, αν υπάρχουν οι βασικές υποδομές, εμβαθύνεις ευκολότερα  αν υπάρχει αυτό το βασικό κανάλι επικοινωνίας. Για να επιτύχει βέβαια σαφώς χρειάζονται και οι απαραίτητες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες καθώς και πάθος και όραμα.

-Σας ευχαριστώ θερμά.

 

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ /ΒΡΑΒΕΙΑ:

2015: ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ από ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ

2014: ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ από ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΛ ΑΖΓΑΡ της ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ στις ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

2008: α βραβειο ποιησησ στους πανελληνιουσ ΠΟΙΗΤΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

2007: Α’ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ (κουρος ευρωπου) από ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ

2006: Α’ ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ από ΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ

2004: γ’ ΒΡΑΒΕΙΟ στιχου στους ΑΓΩΝΕΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

2003: β’  ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ στους πανελληνιους ΠΟΙΗΤΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

1999: α’ ΒΡΑΒΕΙΟ στιχου ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΓΙΑ ΤΟ MILLENIUM

1994: Γ’ ΒΡΑΒΕΙΟ στιχοΥ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

1993: Α’ ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΤΙΧΟΥ από ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΑΓΟΥΔΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ,

Α’ ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΤΙΧΟΥ από ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΧΩΡΩΝ ΕΟΚ,

Α’, Β’ ΚΑΙ γ’ ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΤΙΧΟΥ από ΤΗΝ ΑΕΠΙ

1992:   Β’ βραβειο στιχου από την αεπι

 

Εργογραφία

1996  Τραγουδια για μικρές εβδομαδες (μινος-εμι παραγωγη αχιλλεας θεοφιλου) cd

1996 αρπαχτικο μου ονειρο-fm records, cd

1997 με τη φορα του ανεμου-δημητρης μπασης-wea cd

1998 το πιο μεγαλο ψεμα –γιωργοσ σταυριανοσ cd

2001-τα τραγουδια του χαμενου ποιητη-σειριοσ-παραγωγη μανου χατζιδακι που εκδοθηκε μετα το θανατο του με καλλιτεχνικη επιμελεια νικου κyπουργου και παραγωγο τον γιωργο χατζιδακι cd

2010-το φτερο του δρακου-βιβλιο cd-παραγωγη μικρη αρκτοσ- τραγουδουν μαριοσ φραγκουλησ,αλκηστισ πρωτοψαλτη,σονια θεοδωριδου,αφροδιτη μανου,ΗΛΙΑΣ ΜΑΜΑΛΑΚΗΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΡΙΣΗΣ,ΓΙΩΡΓΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

2011, ΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ τις ΚΑΤΑΠΑΚΤΕΣ, ΝΟΤΗΣ ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ CD

2013- ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ της ΤΕΤΡΑΓΩΝΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ, βιβλιο εκδοσεισ μικρη αρκτοσ

2013 ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΤΟΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ, ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΚΑΡΟΥΝΗΣ, ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΙΚΡΗ ΑΡΚΤΟΣ CD (συμμετοχή)

2014, του ερωτα τα παθη, κωστασ φαλκωνησ-σωκρατησ παπαϊωαννου cd

2015, λογω ψυχησ ,κωστασ φαλκωνησ(υπο εκδοση)

2015 απ το μηδεν (ζαχαριασ καρουνησ-σπυροσ παρασκευακοσ) συμμετοχη

2015 υπο εκδοση ποιητικη συλλογη από τις εκδοσεισ μικρη αρκτοσ

Εκτός των παραπάνω πολλές συμμετοχές σε διάφορους δίσκους.

Συνεργασία με συνθέτες: Ν. Μαυρουδής, Γιώργος Σταυριανός, Γιώργος Καζαντζής, Δημήτρης Μαρκατόπουλος, Θοδωρής Παπαδόπουλος, Παντελής Θαλασσινός Γιάννης Ιωάννου, Νίκος Δανίκας, Κώστας Φαλκώνης, Βαγγέλης Βέττας, Χρήστος Παπαδόπουλος, Ζαχαρίας Καρούνης κ. α

Συνεργασία με τραγουδιστές: Δημήτρης Μπάσης, Παντελής Θαλασσινός, Ζαχαριας Καρούνης,Δ. Μητροπάνος, Π. Θεοχαρίδης, Μ. Χατζημανώλης, Αφροδίτη Μάνου, Μ. Φραγκούλης, Α. Πρωτοψάλτη, Σ. Θεοδωρίδου, Α. Καρακότας, Καλλιόπη Βέττα, Δ. Παπαμιχαήλ, Γιώργης Χριστοδουλου ,Γεωργία Βεληβασάκη, Μαρίνος Καρβελάς, Σωκράτης Παπαϊωάννου, Κώστας Φαλκώνης κ.α

Εισηγήσεις και συμμετοχές σε Συνέδρια

β’ ΔΙΕΘΝΕΣ συνεδριο για τη διδασκαλια της ελληνικησ ωσ ξενησ γλωσσασ, ΚΑΪΡΟ 2009  (ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ)

ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ, ΚΑΪΡΟ 2010

Α’ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ,ΑΘΗΝΑ 2013 (ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ)

ΔΙΕΘΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΚΑΒΑΦΕΙΑ, 2011 ΚΑΙ 2013

ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΩΣ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΚΑΪΡΟΥ, ΑΛ ΑΖΓΑΡ,ΑϊΝ ΣΑΜΣ ΚΑΙ ΜΠΕΝΙ ΣΟΥΕΦ, ΚΑΪΡΟ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Δημοσιεύσεις ποιηματων και διηγηματων σε διάφορα εντυπα ΑΛΛΑ  και ηλεκτρονικα περιοδικα ΟΠΩΣ εντευκτηριο, μανδραγορασ, εμβολιμο, λεξιτανιλ, ποιειν κ.α

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΩΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΟ ΚΑΪΡΟ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΩΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2015