Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Παντού μπορεί ν’ αγιάσει κανείς!
14/03/2018, 11:55 πμ

Παντού μπορεί ν’ αγιάσει κανείς!

Γράφει η Καλομοίρα Πιέτρη – Αυγούστη //

 

Ελένη Γκίκα «Η ωραία της νύχτας», εκδ. Διάπλαση, σελ. 248

 

«Πως μπορείς να ξεφύγεις από το πεπρωμένο; Ο κάθε άνθρωπος έχει γεννηθεί για να εκπληρώσει το δικό του πεπρωμένο.»

«Κληρονομούμε η επιλέγουμε τελικά τη ζωή;» «Πώς μεταφέρεται από γιαγιά σε εγγονή ένα σκληρό πεπρωμένο;»

Το καινούριο μυθιστόρημα της συγγραφέως Ελένης Γκίκα «Η ΩΡΑΙΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ»: Μια γυναίκα βυθισμένη στη μοναξιά και στα μυστικά της, ζει σ’ ένα απομακρυσμένο μέρος μετρώντας μια ζωή με ενοχές,  προσπαθεί να ξεχάσει το παρελθόν της, που την βαραίνει πενήντα χρόνια περίπου και ν’ ανακτήσει δυνάμεις για να αποτρέψει το αναπάντεχο, όμως ένα άλλο γεγονός την υποχρεώνει να θυμηθεί και να ξετυλίξει το δικό της παρελθόν. Κεντάει τα όνειρα της σε δαντελωτές κουρτίνες όλη μέρα, για να γίνουν το βράδυ κάγκελα φυλακής, τρομαγμένες νυχτερίδες που ζητούν καταφύγιο και θαλπωρή.

Μοίρα κοινή γιαγιάς-εγγονής. Μια οικογενειακή σάγκα, το χρονικό  δύο φόνων στην ίδια ηλικία, δύο έρωτες και η οργανική σχέση της συγγραφέως με τους ήρωες της. Μέσα από τις αφηγήσεις τριών γυναικών επανέρχονται, γεγονότα ενός τόπου που διαδραματίστηκαν πριν από πενήντα χρόνια. Μέσα στη ζωή όλα επαναλαμβάνονται, το παρελθόν και το παρόν συνυπάρχουν «η μνήμη του πόνου δεν χάνεται ξέρεις, είναι πολύ ισχυρή, γιατί είναι μνήμη αφής». «Λες να έχει δίκιο ο Μπόρχες και να επαναλαμβάνεται πάλι και πάλι σαν μοίρα, σαν προσωπικό πεπρωμένο κάποια μοιραία σκηνή;»

Ένα συναρπαστικό βιβλίο με λόγο άμεσο, ποιητικό, μια ξεχωριστή αφηγηματική γραφή που διασώζει ατμόσφαιρα και συναίσθημα, μια αληθινή κατάθεση ψυχής. Σε τρείς ενότητες, καταγράφει όλο το τραγικό της ζωής: το Θεϊκό παρόν, η μοίρα της γυναίκας, ιστορικά γεγονότα του τόπου της. Η Ελένη συμπάσχει με τους ήρωες της, αγαπά και πονά τον τόπο της. «Ο καθένας γεννιέται με την σκιά του, αλλά και με του τόπου του τη σκιά. Όπου και αν έχω πάει ο δικός μου ο τόπος με κυνηγά. Απολογούμαι γι’ αυτόν, παθιάζομαι μαζί του, είμαι χώμα από το χώμα του και νερό από τα πηγάδια του, είμαι ιστορία του και το καμένο του παρελθόν. Ο τόπος σ’ εμάς είναι και ο πατέρας και η μάνα μας.»

Η αφηγήτρια επιστρέφει στον τόπο της να γίνει  εικόνα και πράξη, να ποτίσει και να σκαλίσει, να παρηγορηθεί, να θυμηθεί, να ξεχαστεί, να ονειρευθεί. Να περισώσει το αγαπημένο της άρωμα του νυχτολούλουδου, βότανα που χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα μέχρι άλλα των οποίων την ιαματική ιδιότητα είχε διαγνώσει αποκλειστικά αυτή. «Έγινε η ίδια και τόπος και χρόνος και μνήμη και λησμονιά.» Κομμάτια της ζωής της από τα παιδικά της χρόνια και την γειτονιά της αναδύονται σαν πεταλούδες σκορπισμένες στο σύμπαν. Με αφετηρία πάντοτε το θεϊκό παρόν, η Ελένη αντιμετωπίζει ωσεί παρόν το παρελθόν, με εικόνες και συναισθήματα τα οποία μέσα στο χρόνο, αξίζει να διασωθούν. Μια περιπλάνηση σε γραφικά ξωκλήσια, «υπάρχει ο Προφήτης Ηλίας, όπου ακούγονται ψαλμωδίες στην άδεια εκκλησία, υπάρχει η Αγιά Σωτήρα με τα αρχαία, υπάρχει η Παναγία με ένα νεκροταφείο, υπάρχει ο Υμηττός που οι ντόπιοι τον λένε Τρελό και θα έχουν τους λόγους τους.» Η επανάληψη της λέξης «Υπάρχει» (σελ 100-101) δηλώνει παρόντα χρόνο, όλα συνεχίζουν να ζουν, να υπάρχουν στη μνήμη της συγγραφέως, ζει το παρόν, βιώνει τις  συγκινήσεις, πορεύεται ελεύθερα χωρίς όρια και φραγμούς να διασώσει χρόνο και αγαπημένα πρόσωπα, ζώντες και νεκρούς στο διηνεκές. Ένας τρελός χορός συναισθημάτων, ποτάμι ορμητικό που δεν σταματά. Εισβάλει σε ακατοίκητα σπίτια να ζωντανέψει ψυχές που έζησαν μέσα σε αυτά, μνήμες εγκλωβισμένες σε ένα ακίνητο χρόνο. Στο βιβλίο της κάνει αναφορές σε σπουδαίους συγγραφείς, Μπόρχες, Ταρκόφσκι, Τένεσι Ουίλιαμς, Φλομπέρ, Παπαδιαμάντης, καθώς και σε Πατερικά κείμενα, «Τίποτα δεν γίνεται δίχως την πρόνοια του Θεού, κι όπου υπάρχει η πρόνοια του Θεού, σίγουρα αυτό που θα συμβεί, όσο πικρό και αν είναι θα φέρει ωφέλεια στην ψυχή, παντού σε καταδέχεται η Χάρις, φθάνει ν’ ανοίξεις έστω την ύστατη νύκτα, να γίνεις ο ίδιος ευχή, συντριβή».

 

Ελένη Γκίκα

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top