Fractal

Δι’ εσόπτρου εν αινίγματι

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

pagida_cvrΜέλανι Ράαμπε «Η παγίδα», μετάφραση: Γιώτα Λαγουδάκου, εκδ. Καλέντης, σελ. 407

 

Με εγκιβωτισμένο ένα βιβλίο μέσα στο βιβλίο, εναλλάσσοντας πρωτοπρόσωπη με τριτοπρόσωπη γραφή, με την τεχνική άλλοτε ψυχαναλυτικής συνεδρίας, άλλοτε ανακριτικής μεθόδου και ενίοτε την τέχνη της συνέντευξης, μια απομονωμένη έγκλειστη διάσημη συγγραφέας γράφει ένα βιβλίο για να παγιδεύσει τον δολοφόνο της μικρής της αδελφής. Ο ενοχικός της εαυτός είναι ο πρώτος που θα παγιδευτεί. Εξάλλου μόνο έτσι γνωρίζουμε ανθρώπους και καταστάσεις, δι’ εσόπτρου εν αινίγματι. Κατακερματισμένα και μέσα από καθρέφτες. Ωστόσο η αλήθεια υπάρχει και κάποια στιγμή η Τέχνη ή η Ζωή θα την βρει. Στη σωστή ώρα της όμως. Ένα βιβλίο για την άβυσσο της ανθρώπινης ψυχής. Για την τραγωδία της ανθρώπινης ύπαρξης. Για την ρευστότητα του καλού και του κακού και για την ανύπαρκτη αθωότητα, ουδείς εντελώς αθώος σ’ αυτή τη ζωή.

«Δεν μιλάω γι’ αυτό που συνέβη στην Άννα, δεν μίλησα ούτε και τότε. Πράγματι, σήμερα δεν υπάρχουν πια στη ζωή μου άνθρωποι που να ξέρουν ότι είχα κάποτε μια αδελφή και τι απέγινε- εκτός από τους γονείς μου, βέβαια. Δεν υπάρχουν παλιοί φίλοι, δεν υπάρχουν συμμαθητές, δεν υπάρχουν κοινοί γνωστοί. Για τους ανθρώπους που με περιβάλλουν, η Άννα δεν υπήρξε ποτέ».

Πρωτοπρόσωπο, με εγκιβωτισμένο γραμμένα τριτοπρόσωπα ένα βιβλίο μεσ’ στο βιβλίο, η Λίντα Κόνραντς, συγγραφέας 38 ετών, έγκλειστη πάνω από δεκαετία, προσπαθεί να αφηγηθεί την τραγωδία της ζωής της, να παγιδέψει τον δολοφόνο της αδελφής της για να ξαναπιάσει το νήμα και της δικής της ζωής απ’ την αρχή.

Μια εικόνα ενός διάσημου δημοσιογράφου που θα της φτάσει στο ερημητήριό της από τον έξω κόσμο θα την κάνει να θυμηθεί την τραγική σκηνή. Κι από τότε θα της γίνει εμμονή. Αλλάζοντας το στυλ της μυθιστορηματικής της γραφής, θα θελήσει μέσα από το θρίλερ της όντως ζωής, της δικής της ζωής, να παγιδεύσει τον δολοφόνο και να τον κάνει να ομολογήσει. Έχει βάλει γι’ αυτό σκοπό μια ζωή.

Αλλά τα γεγονότα δεν έρχονται πάντοτε όπως θα τα θελήσουμε. Και στην παγίδα της αυτή αρχικά θα παγιδευτεί.

Ψυχολογικό θρίλερ υψηλών προδιαγραφών με τα δεδομένα να αλλάζουν αναλόγως τον εκάστοτε νικητή, αποδεικνύει ότι το πιραντελικό «έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» είναι βασικό μότο ζωής.

«Το βιβλίο πρέπει να είναι σαν το τσεκούρι που σπάει την παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας», επικαλείται τον Κάφκα και αυτό προσπαθεί: να γράψει ένα γνήσια δικό της θρίλερ, «κάτι για τη ζωή και για την ψυχή».

Κι από αυτή την άποψη «αυτό το βιβλίο θα είναι ένα τσεκούρι», ακριβώς όπως στον εκδότη της εξ’ αρχής το έχει υποσχεθεί.

 

Μέλανι Ράαμπε

Μέλανι Ράαμπε

 

«Πάνω από τις κορφές των δέντρων ανοίγεται ο θόλος του ξάστερου ουρανού. Ποιος ξέρει αν τα αστέρια είναι πράγματι εκεί πάνω. Τα αστέρια έχουν μια και μοναδική δυνατότητα να μας δείξουν ότι δεν υπάρχουν: σταματώντας να λάμπουν. Αν όμως ένα αστέρι απέχει χιλιάδες έτη φωτός και αν αυτό το αστέρι έσβησε χτες, τότε στη Γη θα τα μάθουμε θεωρητικά έπειτα από χιλιάδες χρόνια», γράφοντας έγκλειστη αντιλαμβάνεται η Λίντα ανεπαίσθητες και ανείπωτες διαστάσεις που χωρίζουν ενίοτε και την τέχνη από τη ζωή. Στο μυθιστόρημα ξαναζεί σαν μακρινό αστέρι και η δική της αδελφή. Στην ιστορία της, που της ανήκει και δεν της ανήκει, θα ξαναπάρει το νήμα από την αρχή και συχνά θα υποχρεωθεί να αποδεχθεί: «Δεν ξέρουμε τίποτα. Τίποτα δεν είναι βέβαιο».

Εξάλλου έτσι θα ξεκινήσει κι ο αναγνώστης, με βεβαιότητες, για να βυθιστεί στην πορεία στις αμφιβολίες, και επανειλημμένα στην ανατροπή της ανατροπής.

Η Μέλανι Ράαμπε που γεννήθηκε το 1981 στην Ιένα, μεγάλωσε σε ένα χωριό της Θουριγγίας με 400 κατοίκους σε μια κωμόπολη της βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας, σπούδασε Επιστήμη των Μέσων Ενημέρωσης και Λογοτεχνία στο Μπόχουμ και σήμερα ζει στη Κολονία όπου εργάζεται ως δημοσιογράφος, σεναριογράφος και μπλόγκερ (www.biographilia.com), περφόρμερ και ηθοποιός του θεάτρου στην «Παγίδα» αξιοποιεί στο έπακρον όλες τις ιδιότητες και δυνατότητές της: την διαδικασία της συνέντευξης, την κινηματογραφική δομή, τους θεατρικούς διαλόγους και την ψευδαίσθηση της συνάντησης. Με αποτέλεσμα να έχει αποσπάσει ήδη αρκετά βραβεία και η «Παγίδα της» να κυκλοφορεί σε πολλές χώρες του κόσμου (Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία, αγγλόφωνες χώρες του εξωτερικού προτού καν κυκλοφορήσει για τα καλά στη Γερμανία). Η TriStar Pictures που εξασφάλισε τα κινηματογραφικά δικαιώματα του μυθιστορήματος λίαν συντόμως θα του δώσει στο μυθιστόρημα μια άλλη μορφή.

Μια ιστορία πολυεπίπεδη που εμπεριέχει το βάσανο της ενοχής, την πολυπλοκότητας της αδελφικής σχέσης, την διαδικασία της γραφής, την αποκαλυπτική δυνατότητα της τέχνης, του πάθους την ασύλληπτη καταστροφή. Την αλήθεια που δεν είναι ούτε τόσο δεδομένη ούτε και τόσο αυτονόητη. Ωστόσο κάθε έγκλημα θα αναζητά και την τιμωρία του, ο Ντοστογιέφσκι το αναγνωρίζει κι ο Φρόυντ, επ’ αυτού όλα τα είχε πει, αφουγκραστεί. Φινάλε δεν θα σας πούμε, γιατί γι’ αυτό ειδικά το βιβλίο θα ήταν κι άδικο. Θα σας στερήσει μεγάλο μέρος και από την απόλαυση αλλά και από την διαδικασία κατανόησης, η αλήθεια είναι πάντοτε και αποτέλεσμα διαλεκτικής.

 

Μέλανι Ράαμπε

Μέλανι Ράαμπε

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top