Διήγημα: Η «Δικτατορία του Προλεταριάτου» στην Ελλάδα το 1967
Του Π. Ένιγουεϊ // *
Πέρασαν κιόλας δεκαπέντε χρόνια από το πραξικόπημα των «Τριών Κομμουνιστών» (τριών βουλευτών της ΕΔΑ): του Άρη Βελουχιώτη (πρόεδρος τότε της κοινοβουλευτικής ομάδας), του Νίκου Μπελογιάννη και του Χαρίλαου Φλωράκη.
Ήταν Παρασκευή 21 Απριλίου του 1967 όταν οι «Τρεις Κομμουνιστές», γνωρίζοντας από καιρό, μέσω μυστικών πρακτόρων, την ύπαρξη σχεδίου για εγκαθίδρυση δικτατορίας (η αποκαλούμενη και ως «Δικτατορία των Στρατηγών»), αποφασίζουν να θέσουν σε εφαρμογή το σχέδιο «Προμηθέας Δεσμώτης» και καταλαμβάνουν αυτοί την εξουσία πραξικοπηματικά εντός ολίγων ωρών. Ξεκινά έτσι μια Επταετία κατά την οποία η κομμουνιστική δικτατορία καταργεί όλες τις πολιτικές ελευθερίες, ενώ οι φυλακίσεις, τα βασανιστήρια και οι εξορίες γίνονται καθημερινό φαινόμενο για κάθε Έλληνα.
Αποκορύφωμα της αντίστασης ενάντια στην «Ελληνική Κομμούνα» του 1967 θεωρείται το «Πολυτεχνείο του 1973». Η κατάληψη της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών τον Μάρτιο και η εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του ίδιου έτους σπάνε το φόβο που έχει αιχμαλωτίσει τους Έλληνες και συντελούν, εν μέρει, στην πτώση της «Δικτατορίας του Προλεταριάτου» και στην επιστροφή της δημοκρατίας.
Από την έναρξη κιόλας της δικτατορίας του Βελουχιώτη, και σε όλη τη διάρκειά της γίνονται αντικομμουνιστικές διαδηλώσεις, κρέμονται πανό διαμαρτυρίας σε κεντρικά σημεία της Αθήνας και τοποθετούνται βόμβες. Ωστόσο αυτές οι εκφράσεις ενάντια στην Κομμούνα είναι η εξαίρεση στον κανόνα. Οι συλλήψεις απλών ανθρώπων μόνο και μόνο επειδή εκφράζουν κάποιο παράπονο ή δυσαρέσκεια για το καθεστώς και την έλλειψη ελευθερίας έχουν τρομοκρατήσει τον απλό λαό, που φοβάται να μιλήσει για οτιδήποτε μπροστά σε τρίτους. Και οι συλλήψεις αυτές συνοδεύονται από βασανισμούς, στρατοδικεία και εκτοπίσεις. Η ΕΑΤ γίνεται συνώνυμο του τρόμου και η ΕΣΑ ταυτίζεται με τα φρικτά βασανιστήρια αντικομμουνιστών και αντικαθεστωτικών.
Τον Αύγουστο του 1968 ο Αλέκος Παναγούλης προσπαθεί να δολοφονήσει το δικτάτορα Άρη με εκρηκτικό μηχανισμό, αλλά αποτυγχάνει και συλλαμβάνεται. Η ισχυρή όμως παγκόσμια κατακραυγή αποτρέπει την εκτέλεση της θανατικής του ποινής από δικαστές φερέφωνα της «Δικτατορίας του Προλεταριάτου».
Λίγους μήνες αργότερα, τον Νοέμβρη, λαμβάνει χώρα μια από τις πρώτες μορφές μαζικής αντίστασης στην Κομμούνα: μισό εκατομμύριο Έλληνες πατριώτες-αντικαθεστωτικοί πηγαίνουν στην κηδεία του Γεώργιου Παπανδρέου, του «Γέρου της δημοκρατίας», φωνάζουν συνθήματα ενάντια στους δικτάτορες και ψάλλουν τον Εθνικό Ύμνο.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης και το Κίνημα του Ναυτικού. Δεκάδες αξιωματικοί του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού σχεδιάζουν να ανατρέψουν την Κομμούνα ήδη από το 1968. Στα επόμενα χρόνια μυούνται κι άλλοι. Η στάση γίνεται στις 22 Μαΐου 1973, αλλά φόβοι και δισταγμοί οδηγούν σε αναβολή. Τα σχέδιά τους γίνονται γνωστά στους «Τρεις Κομμουνιστές» και πραγματοποιούνται πολλές συλλήψεις και βασανιστήρια στα ΕΑΤ-ΕΣΑ.
Εντωμεταξύ όλο και πληθαίνουν οι φωνές στην Ευρώπη που υποστηρίζουν τον αγώνα για μια ελεύθερη δημοκρατική Ελλάδα, χωρίς όμως κάποια χειροπιαστή βοήθεια και με τη χιλιοειπωμένη απειλή της «εξόδου της χώρας από την ΕΟΚ».
Η καταπίεση, ο αυταρχισμός και η έλλειψη δημοκρατίας και ελευθερίας κάνουν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού να δυσανασχετήσει. Έτσι οι απεργίες αυξάνονται σταδιακά, ενώ συγχρόνως η αντικομμουνιστική πάλη παίρνει νέες μορφές.
Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου στις αρχές του 1973 διαμαρτύρονται με συνεχιζόμενες αποχές και αιτήματα για την παιδεία. Η προσπάθεια της Συγκλήτου να τους ελέγξει με κλείσιμο του Πολυτεχνείου τούς ωθεί σε διαδηλώσεις στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Διαδηλώσεις γίνονται επίσης στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες μεγάλες πόλεις.
Η Κομμούνα δημοσιεύει τον Φεβρουάριο νόμο σύμφωνα με τον οποίο ο υπουργός Άμυνας (Νίκος Ζαχαριάδης) μπορεί να προβεί σε παύση της αναβολής φοιτητών που συμμετέχουν σε αντικομμουνιστικές κινητοποιήσεις και γενικά σε οτιδήποτε αντικαθεστωτικό. Στρατεύεται έτσι ένας σημαντικός αριθμός φοιτητών.
Στα μέσα του ίδιου μήνα γίνονται οι πρώτες καταλήψεις στη Νομική Αθηνών και συλλαμβάνονται φοιτητές για εκφώνηση επαναστατικών συνθημάτων.
Τον Μάρτιο καταλαμβάνεται και πάλι η Νομική και μετά από αίτηση της Συγκλήτου εισβάλλει η αστυνομία και συλλαμβάνει πολλούς αντικαθεστωτικούς φοιτητές.
Στις 21 Απριλίου, ημέρα-επέτειο για το κομμουνιστικό καθεστώς, φοιτητές διαδηλώνουν στην Αθήνα με συνθήματα ενάντια στην Κομμούνα του Βελουχιώτη και των άλλων δικτατόρων.
Επίσης το ίδιο καλοκαίρι ανεβαίνει στο Εθνικό Θέατρο η παράσταση «Χώρα μοντέλο την κάνατε μπορντέλο» του Ιάκωβου Καμπανφρίξο. Η παράσταση, που είναι μια παρουσίαση της ελληνικής ιστορίας με αφετηρία την εποχή της Τουρκοκρατίας, χαρακτηρίζεται από τον συγγραφέα ως «δημοψήφισμα για τη δημοκρατία».
Αρχές Νοέμβρη του 1973 το μνημόσυνο για τον Γεώργιο Παπανδρέου μετατρέπεται σε μεγάλη διαδήλωση ενάντια στην Κομμούνα, που λήγει με ξυλοδαρμούς και συλλήψεις.
Στις 14 Νοεμβρίου αντικαθεστωτικοί φοιτητές προχωρούν σε κατάληψη του Πολυτεχνείου. Συνθήματα όπως «Ψωμί, παιδεία, Ελλάδα μόνο μία», «Φονιάδες των λαών, αριστεροί», «Τα κουμμούνια είναι αδέλφια μας κι εμείς αδελφοκτόνοι: Κουμμούνια, γουρούνια, δολοφόνοι», «ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, περιγελάς!», «Ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει Αριστερά» γράφονται σε πανό και εκπέμπονται από τον ερασιτεχνικό ραδιοφωνικό σταθμό των φοιτητών-επαναστατών. Πολλές χιλιάδες πολιτών έχουν συγκεντρωθεί στο Πολυτεχνείο και ο δικτάτωρ Άρης δίνει εντολή να κατεβούν τα τανκς στην Αθήνα. Ξημερώματα Σαββάτου 17 Νοεμβρίου του 1973 το τανκς γκρεμίζει την είσοδο του Πολυτεχνείου και στρατιώτες, αστυνομικοί, μυστικοί αστυνομικοί, καθώς και οπλισμένοι παρακομμουνιστές εισβάλλουν στο Πολυτεχνείο. Χιλιάδες άνθρωποι συλλαμβάνονται και βασανίζονται. Μα το μήνυμα έχει περάσει: Οι μέρες της Κομμούνας είναι πλέον μετρημένες.
Η 17η Νοεμβρίου 1973 είναι το σημείο καμπής της «Δικτατορίας του Προλεταριάτου». Μολονότι δεν μπορούμε να αποφανθούμε ότι οι φοιτητές έριξαν την Κομμούνα, μολοταύτα η έντονη και επίμονη διαμαρτυρία, η αντιδραστική φωνή που ακούστηκε από το Πολυτεχνείο, αλλά και νωρίτερα στην κατάληψη της Νομικής, ταρακούνησε τα σαθρά θεμέλια της Κομμούνας.
Τον Ιούλιο του 1974 η «εγγυήτρια» Τουρκία εισβάλλει στην Κύπρο για την «προστασία» των Τουρκοκυπρίων. Η έλλειψη συντονισμού, καθώς και η αναποτελεσματικότητα των ελληνικών και ελληνοκυπριακών δυνάμεων έχουν ως αποτέλεσμα η Τουρκία να καταλάβει σημαντικό τμήμα του νησιού.
Ο Μάρκος Βαφειάδης, που μετά το Πολυτεχνείο ανέτρεψε τον Βελουχιώτη, εξαφανίζεται, όπως και οι περισσότεροι της κομμουνιστικής κυβέρνησης, και οι αρχηγοί του Ελληνικού Στρατού, με επικεφαλής τον Λεωνίδα Κύρκο, αποφασίζουν, μπροστά στο αδιέξοδο που έχουν βρεθεί, να επαναφέρουν τη δημοκρατία. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής καλείται από το Παρίσι, όπου ήταν αυτοεξόριστος, να σχηματίσει κυβέρνηση εθνικής ενότητας και η Επταετία της Κομμούνας κλείνει οριστικά στις 24 Ιουλίου 1974. Η πολιτική περίοδος που ακολουθεί ονομάζεται Μετακομμουνισμός ή Μετακομμουνιστική Δημοκρατία.
* Ο Π. Ένιγουεϊ έχει γράψει μια ανέκδοτη συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Δεν θα ξαναγράψω ποτέ πια άλλα διηγήματα και άλλα διηγήματα».
Ετικέτες: Διήγημα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
Ποίημα: “άγνοια”
23/04/2024, 7:47 μμ -
Δύο ποιήματα
23/04/2024, 7:46 μμ -
-
Διήγημα: “Αυτόπτης μάρτυρας”
23/04/2024, 7:43 μμ -
Διήγημα: “Νεράντζια θανάτου”.
23/04/2024, 7:41 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
✔ ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ από το καινούργιο μυθιστόρημα της Ιουστίνης Φραγκούλη – Αργύρη «H Τρικυμία»
Απόσπασμα από το έργο «Η Τρικυμία» της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη, Εκδόσεις: Ωκεανός, 614 σελίδες ………………. Με το φέρι έφτασε κι ένα παλιό ετοιμόρροπο τρίκυκλο, που το οδηγούσε ένας γέρος ψαράς γεμάτος ρυτίδες. Ήταν ο ίδιος εκείνος που
Περισσότερα -
✔️ Σοφία Τσίπα: «Πάντα μου άρεσε η ποίηση γιατί μπορούσε να συνοψίσει μέσα σε λίγες γραμμές σχεδόν όλο το νόημα της ζωής»
Συνέντευξη στην Ασημίνα Ξηρογιάννη // H Σοφία Τσίπα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1985. Σπούδασε στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών με καθηγητές τους: Μ. Πλωρίτη, Σ. Ευαγγελάτο, Ν. Βαγενά, Γ. Μπαμπινιώτη, Κ. Γεωργουσόπουλο, Γ.
Περισσότερα -
Ποίημα: “Φρούδες ελπίδες”
Του Κωνσταντίνου Γ. Βασιλείου // Φρούδες ελπίδες Χτυπημένος από θεϊκούς κεραυνούς τ’ αρματωμένου Δία, μ’ ένα καλάθι γεμάτο φρούτα της άνοιξης και του ήλιου, πορευόμουνα στα δάση, παρέα με βασιλικά κοπάδια, χωρίς σπασμούς, αναλήφθηκα σε πεδία ουτοπικά,
Περισσότερα -
✩ 30o τεύχος Fractal // Περιεχόμενα
ΒΙΒΛΙΟ: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Άμος Οζ: «Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να θυσιάσουν το παρόν για χάρη ενός παρελθόντος είτε ενός μέλλοντος, ο εαυτός μας υπάρχει μόνο στο παρόν» Από την Μάριον Χωρεάνθη ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Γιώτα Λαγουδάκου: «Ο μεταφραστής είναι το πρόσωπο του συγγραφέα
Περισσότερα -
9 Νοεμβρίου – Ίμρε Κέρτες
Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Ο Ίμρε Κέρτες, γεννημενος σαν σήμερα το 1929, ήταν Ούγγρος συγγραφέας εβραϊκής καταγωγής, επιζών του Ολοκαυτώματος, που βραβεύτηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2002 καθώς με το έργο του «αναδεικνύει την εύθραυστη ατομική εμπειρία απέναντι στη
Περισσότερα -
Ευαίσθητα βιβλία
Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος // Σημείωμα για το νέο μυθιστόρημα «Τα Θύματα» της Λίας Νικολάου από τις εκδόσεις Βακχικόν «Τι κοινό μπορεί να έχει ένας δικηγόρος με έναν ναυτικό και έναν διάσημο δημοσιογράφο; Μια γυναίκα που βρίσκεται στην
Περισσότερα -
Από κόλαση σε κόλαση
Γράφει ο Γιάννης Παπαγιάννης // Giuseppe Catozzella «Μη μου πεις ότι φοβάσαι» Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου, Εκδόσεις Κριτική, σελ. 296 Μια αληθινή ιστορία επιλέγει να μας αφηγηθεί ο ευπώλητος Ιταλός συγγραφέας και κατορθώνει με αυτό το υλικό να γράψει
Περισσότερα
