Fractal

Οβιδιάνα: Ένας τοτεμικός ποιητικός διάλογος

Γράφει η Πωλίνα Γουρδέα //

 

obidiana«Οβιδιάνα» του Αντώνη Μακρυδημήτρη, Γλυπτά: Θεόδωρος Παπαγιάννης, εκδ. «Ταξιδευτής», σελ. 152

 

Σε μια περίοδο παράξενης πνευματικής άπνοιας, όπως αυτή που διανύουμε, έρχεται στο εκδοτικό σύμπαν ένα βιβλίο δισυπόστατο, ένας διάλογος ποιητικής και εικαστικής τέχνης. Η Οβιδιάνα του Αντώνη Μακρυδημήτρη και του Θεόδωρου Παπαγιάννη από τις εκδόσεις Ταξιδευτής. Πρόκειται για ένα βιβλίο γεμάτο με πνευματική ύλη που εδράζεται τόσο στην ποίηση, όσο και στην τέχνη.

Στις σελίδες του βιβλίου συναντώνται και διαλέγονται οι τοτεμικές μορφές του Παπαγιάννη με τους στίχους του Μακρυδημήτρη, σε ένα σύμπλεγμα αναστοχασμού γύρω από θέματα διαχρονικού ενδιαφέροντος. Το συγκλονιστικό στοιχείο αυτού του βιβλίου είναι ότι ο αναγνώστης, διαβάζοντας την ποίηση του Μακρυδημήτρη, έχει την αίσθηση ότι οι εικαστικές μορφές του Παπαγιάννη τον παρακολουθούν με αμείωτη προσοχή. Η γόνιμη αυτή συνάντηση των δύο δημιουργών έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπλαση και την αναφορά αρχαίων μύθων που επανέρχονται δυναμικά στο σήμερα που πάσχει από πνευματική τροφή.

Η μέρα εκείνη φωτίστηκε αιφνίδια μ’ ένα φως απόλυτο και σκληρό/ Κι ο θνητός στο άρμα του ήλιου, ο ταλαίπωρος κι απρόσκλητος επιβάτης/ Δεν είχε την τέχνη ούτε τη δύναμη να το κυβερνήσει ορθά (Ο Κίνδυνος της Μεγάλης Φωτιάς, σελ. 28)

Ο τίτλος του βιβλίου είναι εμπνευσμένος από τον σπουδαίο Ρωμαίο ποιητή της αρχαιότητας Οβίδιο και το έργο του. Ο μύθος αποτελεί την ανεκτίμητη πρώτη ύλη πάνω στην οποία μπορούν να γίνουν αναπλάσεις διαφόρων εκδοχών με κέντρο τον άνθρωπο. Τα έργα του Παπαγιάννη μοιάζουν με ιερά ξόανα που προσπαθούν με τους στίχους – ξόρκια του Μακρυδημήτρη να απομακρύνουν τα σημάδια της παρακμής, υλικής και πνευματικής, που πληθαίνουν στον τόπο μας. Το βιβλίο αυτό είναι κάτι παραπάνω από μια αντίδραση στη θλίψη που σκορπίζει αυτό το στείρο πολιτιστικά τοπίο. Είναι μια εργασία πάνω στην έννοια της ελευθερίας του πνεύματος, του μέτρου και της αισθητικής. Μια σύζευξη ποιητικής και γλυπτικής τέχνης που καθιστά συναρπαστική την ανάγνωση του βιβλίου.

Ο θεός που τους είδε λυπήθηκε/ Κι αφού τη ζωή τους δεν έσωσε, σε δυο άστρα λαμπρά τους μετέτρεψε/ Την άρκτο τη μεγάλη που είναι η μάνα/ Και την άρκτο τη μικρή, το παιδί της το δύσμοιρο. (Απώλεια της Παρθενίας, σελ. 38)

Η ποίηση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως γλυπτό λέξεων και η γλυπτική ως λόγος συμπυκνωμένος σε σχήμα και εικόνα. Και οι δύο υπηρετούν τον σκοπό της τέχνης, που σ’ ένα βαθμό αποζητά ν’ ανασυνθέσει τον θρυμματισμένο κόσμο μας. Έτσι, φθάνει στα χέρια μας ένα βιβλίο που τοποθετεί τα έργα δίπλα από τους στίχους, ώστε να συνδυαστεί ο λόγος με την εικόνα και να συγκροτήσουν μια ολότητα ποιητικής δημιουργίας. Καλοδουλεμένοι και ακριβείς οι στίχοι του Μακρυδημήτρη και ποίηση σιωπώσα τα γλυπτά του Παπαγιάννη. Ένας εξαιρετικός συνδυασμός για την απόλαυση του πνεύματος.

Ως απόδειξη ότι υπάρχει, ζήτησε από εκείνη ένα δώρο/ Να την αντικρίσει μπροστά του γυμνή/ Όπως την είχε κάποτε δει ή φανταστεί/ Καθ’ ύπαρ ή κατ’ όναρ (Απτές Αποδείξεις, σελ. 76)

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top