Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Εμείς και οι άλλοι
05/02/2019, 8:29 μμ

Εμείς και οι άλλοι

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Μαρία Σκιαδαρέση «Όσα δεν έζησαν», εκδ. Πατάκη, σελ. 121

 

«Κι εμείς όπως οι άπιστοι! Ποιοι είναι οι άπιστοι και ποιοι είμαστε εμείς; Πώς άλλαξαν οι άνθρωποι, τα σπίτια, ο τρόπος που ζυμώνουν το ψωμί, τα φαγητά, οι ώρες της ημέρας κι οι συνήθειες, μέρα και νύχτα έγιναν ένα, οι εποχές έγιναν ένα, κανείς δε νιώθει την ανάγκη να ευχαριστήσει τη ζωή για τον επιούσιο, για την υγεία, για την ελευθερία του. Ποιος είναι άπιστος και ποιος πιστός;»

Η Μαρία Σκιαδαρέση μπήκε στην ζωή μας το 1996 με το ιστορικό μυθιστόρημα «Άτροπος ή Η ζωή και ο θάνατος της Βενετίας Δαπόντε». Με σπουδές ιστορίας και αρχαιολογίας και με δικό της προσωπικό ύφος και αφηγηματική ικανότητα έκανε ακριβώς εκείνο που ξέρει, ζωντάνεψε εποχές και ανέδειξε την ανθρώπινη συνθήκη στο χρόνο. Το «Χάλκινο είδος», «Τα χρόνια της φωτιάς», «Με το φεγγάρι στην πλάτη», «Κίτρινος χρόνος» ήταν βιβλία που ζωντάνεψαν συνθήκες και πατρίδες.

Στα τέσσερα μεγάλα διηγήματα που περιλαμβάνονται στη συλλογή «Όσα δεν έζησαν» αναδεικνύει το πρόσωπο του ξένου στη χώρα μας και ζωντανεύει τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίας της ζωής μας. Το πέρασμά μας από τον εικοστό στον εικοστό πρώτο αιώνα με τον έως χθες άγνωστο, με τον άλλο. Ό,τι συνεπάγεται αυτό: χρώμα, θρησκεία, πατρίδα, πολιτισμό, συνήθειες, συνθήκες ζωής. Ιστορίες αναγκαστικής ή τυχαίας συνύπαρξης, λόγω έρωτα, μετακόμισης, οικογενειακής ή γεωγραφικής συνθήκης, επαγγέλματος, ή καθοριστικού τυχαίου.

Η πρώτη, με τον τίτλο «Μια νύχτα ολόκληρη μαζί» εκτυλίσσεται το 1984 και αφορά έναν Κούρδο μετανάστη από την Τουρκία στο Λαύριο που ερωτεύεται -και τολμά να ελπίσει- μια πλούσια που τον αντιμετωπίζει ως αναλώσιμο. Σαν τα σκουπίδια της ή σαν τροφή για σκύλους.

Η δεύτερη ιστορία, με τον τίτλο «Όπως οι άπιστοι κι εμείς», διαδραματίζεται το 1995, και είναι πιο σύνθετη. Αφορά μια μουσουλμάνα από τον κήπο της στην Κομοτηνή σε πολυκατοικία της Ξάνθης, όπου εκεί ξένο γίνεται το οικείο: η τουρκάλα νύφη. Σε αντίθεση με την Χριστιανή γειτόνισσα και φίλη της.

Η Τρίτη, «Όσα δεν έζησε» που σχεδόν δίνει και τον τίτλο στο βιβλίο, αφορά τον έρωτα ενός Ιρανού αρχαιολόγου από την Τεχεράνη το 2006 στην Αθήνα με την κυρία Ελπίδα.

Και το τέταρτο, το πιο σπαρακτικό και πρόσφατο, είναι «Οι μαύροι» το 2017, ένας πρόσφυγας από τον πόλεμο της Σομαλίας στην πλατεία Βικτωρίας.

 

Μαρία Σκιαδαρέση

 

Κοινός παρανομαστής, η ζωή που δεν ζήσανε, η ζωή που ελπίσανε, η ζωή που αναγκάστηκαν, τελικά, να κάνουν. Η ανθρωπογεωγραφία της χώρας μας που αλλάζει και κατ’ αρχάς μας τρομάζει.

Με τρόπο λιτό, σαφή, δωρικό, στιβαρό, η συγγραφέας σκιαγραφεί τη ζωή, την καθημερινότητα, τις δυσκολίες, τις εσωτερικές και εξωτερικές διαδρομές τους, απέριττα και κρυστάλλινα, αρκεί αυτό καθ’ εαυτό το βάρος ή το δράμα της κάθε ιστορίας.

«Με το που ήρθαν να μείνουν στο υπόγειο σε κάθε τους συνάντηση με τους ενοίκους κρύο ρεύμα περπάταγε στη ραχοκοκαλιά τους και η πρώτη λέξη που έμαθαν ήταν η λέξη “μαύρος”, ανάμεσα στους ψίθυρους ξεχώριζε κι ας ήταν σε διάφορες μορφές’ μαύρος, μαυράκι, μαύροι».

Η ζωή όπως έγινε ανάγλυφα, όπου πολύ εύκολα μεταλλάσσεται το οικείο με το ξένο, αρκεί η οικονομική κρίση ή ένας πόλεμος, η ζωή μας, που έτυχε να ζούμε.

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top