Fractal

Δοκίμιο: “Οι τεχνικές σχέσεις μου με τα βιβλία”

Του Νίκου Τσούλια //

 

Books are the quietest and most constant of friends; they are the most accessible and wisest of counselors, and the most patient of teachers.” … Charles William Eliot

 

Έντεκα σχετικές προτάσεις

Αρκετά ειδικό το σημερινό σημείωμα. Απευθύνεται κυρίως στους βιβλιοφάγους, σ’ αυτή την κατ’ εξοχήν ιδιόρρυθμη ομάδα ανθρώπων. Αφορά τελικά μια μικρή ανάλυση για τα βιβλία ως «φυσικά αντικείμενα» στο χώρο ενός διαμερίσματος και την παράθεση κάποιων απόψεων ως προς το πώς να τα χειριζόμαστε. Δηλαδή κάτι σαν «ανταλλαγή» (μονομερή;) ιδεών και απόψεων για το συγκεκριμένο θέμα.

Στο διαμέρισμα μένουν άνθρωποι και βιβλία, κυκλοφορούν άνθρωποι και βιβλία, έχουν τους δικούς τους επιμέρους χώρους άνθρωποι και βιβλία, συναναστρέφονται άνθρωποι και βιβλία. Λογικό είναι να διευθετούνται οι μεταξύ των σχέσεις, ουσιαστικές και τεχνικές. Και οι τεχνικές πλευρές δεν είναι καθόλου ασήμαντες, κουβαλάνε και πτυχές της ουσιαστικής πλευράς.

Οι σχέσεις αυτές ξεκινάνε πριν ακόμα τα βιβλία εισέλθουν στο διαμέρισμα και ή δεν τελειώνουν ποτέ (προκειμένου για τα κλασικά ή για τα επιστημονικά ή για τα πολύ αξιόλογα βιβλία) ή παραμένουν σε εποχιακή βάση για τα συγκριτικά λιγότερο σημαντικά βιβλία (προκειμένου γι’ αυτά που παίρνουν την άγουσα από το διαμέρισμα) και παίρνουν το δρόμο για το χωριό ή, τέλος, τελειώνουν οριστικά τις επαφές μας (προκειμένου για βιβλία που δεν ενδιαφέρουν) και που τελικά θα σκορπίσουν σε βιβλιοθήκες ή σε μαθητές γνωστών φίλων ή σε ανθρώπους του χωριού μου.

Οι σχέσεις μας με τα βιβλία αρχίζουν πριν ακόμα εισέλθουν στους χώρους μας. Και πρέπει να διευθετούνται αυτές οι σχέσεις, γιατί είναι σχέσεις καθημερινές. Η είσοδος των βιβλίων πάντα ήταν πολύ πιο μεγάλη από τις όποιες εξόδους τους εδώ και πολλά χρόνια. Λογική συνέχεια αυτού του στοιχείου ήταν η αναθεώρηση της αναντιστοιχίας ρυθμών εισόδου – εξόδου. Και επειδή η εισαγωγή βιβλίων είναι πάθος, η μόνη λύση είναι η επιτάχυνση της εξαγωγής. Η οικονομική κρίση όμως ανέκοψε την ποσοτική έκταση του βιβλιοφιλικού πάθους. Τώρα για να αγοραστεί κάποιο βιβλίο θα πρέπει να είναι μάλλον σαφές ότι κάποιος από την οικογένεια θα δηλώσει ότι θα το διαβάσει. Είναι θέμα οικονομικό, είναι και πρόβλημα χώρου. Τα δωμάτια είναι γεμάτα βιβλιοθήκες, οι βιβλιοθήκες είναι γεμάτες βιβλία – σε κάποια ράφια μέχρι και τρεις σειρές βιβλίων, οι βεράντες, το πατάρι και η αποθήκη έχουν κούτες με βιβλία, το αυτοκίνητο έχει και αυτά τα λίγα δικά του βιβλία (!) και τέλος το «γραφείο» μου και το ράφι μου στο λύκειο που διδάσκω έχουν κι αυτά τα βιβλία τους! Είμαστε πλήρεις βιβλίων, παντού.

Και για να εισέρχονται καινούργια βιβλία, πρέπει πλέον να αποφασίζω ποια θα εξέρχονται με τους τρόπους που προανέφερα. Μετά από αυτή την μικρή προσέγγιση της προσωπικής μου σχέσης (στο τεχνικό τους μέρος) με τα βιβλία μπορώ να καταθέσω κάποια πρόχειρα πορίσματα. Και να ποιες είναι οι απόψεις μου για το χειρισμό του συγκεκριμένου ζητήματος.

  1. Η αγορά βιβλίων οφείλει να είναι προσεκτική και μελετημένη, δηλαδή να έχει προηγηθεί σχετική ανάλυση και να είμαστε βέβαιοι ότι θα το διαβάσουμε και είναι μια μελετημένη επιλογή μας.
  2. Τα βιβλία με την είσοδό τους θα πρέπει να περνάνε από ένα σύστημα ταξινόμησης, έστω πρόχειρο και αυτοσχέδιο και η ταξινόμηση αυτή θα έχει δύο όψεις, α) τη θέση του βιβλίου στους χώρους του διαμερίσματος και β) την ηλεκτρονική / ψηφιακή του καταχώρηση, έτσι ώστε τελικά να υπάρχουν στο αρχείο όλα τα βιβλία μας.
  3. Τα βιβλία πρέπει να παίρνουν κάποια σειρά για διάβασμα. Μπορούν να διαβάζονται 2-3 βιβλία παράλληλα, αλλά η γνώμη μου είναι να μην είναι της ίδιας θεματικής. Να διαβάζουμε, για παράδειγμα, ένα μυθιστόρημα, ένα δοκίμιο επαγγελματικής φύσεως και ένα επιστημονικό βιβλίο. Σε μια τέτοια περίπτωση τα περιεχόμενα των βιβλίων είναι απόλυτα οριοθετημένα, δεν προκαλούν κάποιου είδους σύγχυση στη σκέψη μας που μάς περιτριγυρίζει ούτως ή άλλως όσο τα μελετάμε και δεν χάνουν τίποτα από την απόλαυση του διαβάσματός των.
  4. Τα βιβλία πρέπει να τα διαβάζουμε σχετικά γρήγορα όταν μπαίνουν στο σπίτι μας, δηλαδή και να τα ξεκινάμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα αλλά και ο ρυθμός διαβάσματος θα πρέπει να μην είναι αργός. Στην αντίθετη περίπτωση κινδυνεύουμε να μην κατανοήσουμε πλήρως το βιβλίο και πάντως να μην ευχαριστηθούμε το περιεχόμενό του.
  5. Παράλληλα με το διάβασμα ή μετά απ’ αυτό αλλά όχι αρκετά μετά, προχωράμε σε αποδελτίωση των πιο σημαντικών – κατά τη γνώμη μας – σημείων. Αυτή η ενέργεια είναι – κατά την άποψή μου – πολύ σημαντική, γιατί μας δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τα στοιχεία της αποδελτίωσης ως βιβλιογραφική παραπομπή σε ενδεχόμενα άρθρα μας ή να ξαναδιαβάζουμε τα κύρια σημεία του σε ύστερους χρόνους. Και η αποθησαύριση κάθε βιβλίου είναι μορφωτικό απόσταγμα και είναι συστατικό στοιχείο και της απόλαυσης του διαβάσματος και του απόλυτα χρήσιμου σκοπού της μελέτης.
  6. Με το τέλος του διαβάσματος το βιβλίο παίρνει τη θέση στους χώρους των βιβλιοθηκών και καλό είναι να σημειώνεται στην ψηφιακή μας αρχειοθέτηση πού έχουμε βάλει το βιβλίο για να το βρίσκουμε εύκολα αν το χρειαστούμε.
  7. Τα παιδιά έχουν τις δικές τους βιβλιοθήκες και τις δικές τους επιλογές για την αγορά των βιβλίων τους με την όποια κατ’ αρχή δική μας συμβουλή.
  8. Αν το βιβλίο δεν το χρειαζόμαστε έτι περαιτέρω το δωρίζουμε σε βιβλιοθήκες ή σε βιβλιοφάγους. Το δίνουμε σε ανθρώπους που ξέρουμε με βεβαιότητα ότι θα το διαβάσουν και ότι εκτιμούν την αποστολή των βιβλίων.
  9. Τα βιβλία μας τα διατηρούμε σε άριστη κατάσταση και τα προσέχουμε σα να είναι ζωντανά πλάσματα. Τους εξασφαλίζουμε καθαριότητα και καλούς χώρους (ήπιου φωτισμού και καλού αερισμού). Από τους χειρότερους εχθρούς του βιβλίου είναι το ηλιακό φως και το νερό (υγρασία κλπ).
  10. Τα βιβλία και ιδιαίτερα τα πιο αγαπημένα μας δεν τα δανείζουμε. Συνήθως το μετανιώνουμε, γιατί μάλλον θα κακοπεράσουν, στη δε συνέχεια αυτού του γεγονότος αλλοιώνονται και οι σχέσεις μας με αυτούς που τα ταλαιπώρησαν.

 

 

Antikvarne knjige: FOTO BLOG, Nathalie Tremblay via Nathalie Tremblay

 

 

Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top