Fractal

Κι «ίσιωσαν από τότε όλα τα στραβά»

Γράφει η Ελένη Χωρεάνθη //

 

Γεωργία Γαλανοπούλου: «Οι ψηλοκάραβοι», Εικόνες: Κατερίνα Χαδουλού, Ελδόσεις: Πατάκης, Αθήνα, 2018

 

Με τον πρωτότυπο αυτόν τίτλο και με εξαιρετική εικονογράφηση της καλλιτέχνιδας Κατερίνας Χαδουλού, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη το όγδοο, χαριτωμένο βιβλίο «για παιδιά κάθε ηλικίας» της τιμημένης με δύο βραβεία αξιόλογης συγγραφέα Γεωργίας Γαλανοπούλου.

Στο βιβλίο της αυτό διηγείται με τον δικό της παραστατικό τρόπο ένα παραμύθι, μια «αλληγορική ιστορία για μικρούς και μεγάλους, δοσμένη με την τέχνη των παλιών παραμυθιών», όπως πληροφορεί το σύντομο σημείωμα στο οπισθόφυλλο. Και με το πνεύμα και τη λογική των παλιών καλών παραμυθιών, τα οποία είναι φορείς μηνυμάτων πάντα ή σχεδόν πάντα και όπου το κακό τιμωρείται και θριαμβεύει το καλό, σχεδόν πάντα.

«Ψηλοκάραβοι»! Τι να σημαίνει η σύνθετη ετούτη λέξη; Από τον υπέροχο πίνακα του εξωφύλλου: Καραβοκύρης με ξύλινο το ένα πόδι και καράβι τρικάταρτο αντίς κεφάλι, εκ πρώτης αναγνώσεως σημαίνει άνθρωπο /καπετάνιο ναυτικό που δεν έχει τίποτε άλλο στο μυαλό του από καράβια, ότι η ζωή του όλη είναι ταυτισμένη με τα καράβια, με τη ζωή του ναυτικού, με τη θαλασσινή ζωή.

Η ταλαντούχα συγγραφέας με μια χειμαρρώδη, δυναμική, ποιητική γραφή που διατηρεί τη ζωντάνια, την ορμή, τη χροιά και την αμεσότητα του προφορικού της λόγου, δημιουργεί ευθύς εξαρχής το κατάλληλο περιβάλλον και την ατμόσφαιρα παλιού παραμυθιού με πρώτη αφηγήτρια «τη μακαρίτισσα τη γιαγιά» της, κι από τη γιαγιά της τη σκυτάλη της αφήγησης συνέχισε η μάνα της, η οποία αφηγείται την ίδια ιστορία «παραλλαγμένη». Ακούμε τη γιαγιά:

«Βλέπετε εκείνη την κορυφή; Εκεί που γέρνει για να κοιμηθεί το σούρουπο ο ήλιος; Χίλιες οργιές πιο πίσω της κι ακόμη άλλες χίλιες λένε πως στέκει ένα φαλακρό βουνό. Μήτε σχοίνος μήτε βάτος μήτε φτωχό πουρνάρι δε φυτρώνει εκεί. Κακό βουνό, αφιλόξενο. Καταραμένο από τους παλαιούς και περιφρονημένο».

Πρώτη φορά άκουσε την ιστορία από τη γιαγιά της, αλλά μπήκαν άλλα πράγματα στη ζωή της, σχεδόν την ξέχασε. Κάποια στιγμή «σε μια νοτισμένη ακρογιαλιά της Πελοποννήσου», την ξανάκουσε από το στόμα της μάνας της. Και τότε, λέει: «Έβγαλα ένα χαρτί, κατέγραψα πρόχειρα τη νέα εκδοχή της και έκτοτε ξέχασα την ύπαρξή της».

Την κατέγραψε τότε, έβαλε κάπου το χαρτί, το έχασε και για πολλά χρόνια δεν θυμόταν τίποτα. Έλα όμως που για όλα, και κυρίως για τα παραμύθια, φροντίζει η ίδια η φύση να ξαναφέρνει στην επιφάνεια γεγονότα θαυμαστά που δεν πρέπει να λησμονηθούν! Έτσι γίνονται τα θαύματα και τα … αληθινά παραμύθια, τα γνήσια παραμύθια που δεν δεσμεύονται από τον χρόνο και τον χώρο, αλλά έχουν τους δικούς τους κωδικούς συμπεριφοράς, τον χρόνο τον ατελεύτητο, τον αέναο ρέοντα χρόνο, το τοπίο πανταχόθεν ελεύθερο, ευάερο και ευήλιο, κι από το ξάγναντο όλα είναι προσιτά στον δημιουργό.

Ακριβώς αυτό συνέβη με τη Γεωργία Γαλανοπούλου, όταν ξαναγύρισαν κάποιες εικόνες και φράσεις εκείνου του παλιού παραμυθιού, δεν είχε ούτε το σημείωμα με την πρόχειρη καταγραφή ούτε γιαγιά μήτε τη μάνα της να της ξαναπούνε το παλιό εκείνο παραμύθι. Υπήρχαν όμως οι ακρογιαλιές της Πελοποννήσου και σε κάποιες συμβαίνει να φυσούν άνεμοι που γνωρίζουν όλα τα μυστικά του μεγάλου κόσμου και όταν χρειαστεί, τα αποκαλύπτουν σ’ εκείνον που τα αναζητεί.

Οι άνεμοι, λοιπόν, και σ’ εκείνη την ακρογιαλιά που βρέθηκε η συγγραφέας, με τα ρεύματα καθώς φυσούσαν σιγανά, της έφερναν μνήμες από τα παλιά και φράσεις από εκείνο το παλιό παραμύθι. Άκουγε συνέχεια τα μυστικά λόγια των ανέμων και δεν άργησε να ξαναθυμηθεί και να συναρμολογήσει τα λόγια των ανέμων, να τα συνδέσει με δικά της δεδομένα και  να γράψει το δικό της ολοκαίνουργο παραμύθι

που διηγείται με τον ωραίο και τόσο παραστατικό και γενναιόδωρο αφηγηματικό της λόγο, με πλούσιο λεξιλόγιο και θαυμαστή άνεση το ίδιο παραμύθι το οποίο, από τις πολλές φορές που το άκουσε, το έμαθε απέξω κι ανακατωτά προσθέτοντας και τις δικές της παραλλαγές με τον έναν ιδιότυπο τρόπο καταγραφής.

 

Γεωργία Γαλανοπούλου

 

Ποιοι ήταν, λοιπόν, οι παράξενοι «Ψηλοκάραβοι» και με ποια γεγονότα συνδέεται η ζωή τους ώστε να είναι εμβληματικοί ήρωες του παραμυθιού;

Είχαν την τύχη, προτού γίνουν ναυτικοί, να γεννηθούν σε μια μακρινή πανέμορφη, θαλασσοφίλητη χώρα που είχε την ατυχία να την κυβερνά ένας τεμπέλης βασιλιάς που δεν είχε άλλο στο νου του εκτός από τη δική του καλοπέραση, παίρνοντας ό, τι ήθελε από τα αγαθά των υπηκόων του, κάνοντάς τους φτωχότερους ίσαμε που έφτασε στο σημείο να εξορίσει τους ηλικιωμένους που δεν είχαν να δώσουν τίποτα και δεν μπορούσαν να δουλέψουν για να προσφέρουν. Τους έστελνε στο φαλακρό βουνό για πεθάνουν άσιτοι. Και το χειρότερο, τρόμαζε τον κόσμο πως κινδυνεύουν από τους… «Ψηλοκάραβους!».

Και ιδού το πρόβλημα: Ποιος θα σώσει τη χώρα από τους «Ψηλοκάραβους» που ο καπετάνιος τους είναι ένας κακούργος, ένα τέρας με ξύλινο το ένα πόδι και αντίς κεφάλι έχει τρικάταρτο καράβι; Κανείς από τους ανθρώπους του βασιλιά δεν γνώριζε. Αλλά, ήταν όντως οι «Ψηλοκάραβοι» επικίνδυνοι; Άλλο πρόβλημα.

Εδώ η Γεωργία Γαλανοπούλου εναποθέτει τη λύση του προβλήματος στα παιδιά που τολμούν τα δύσκολα «παιγνίδια», γιατί δεν έχουν πείρα και δεν καταλαβαίνουν τους κινδύνους. Και  τούτη τη περίπτωση, τα παιδιά καταφέρνουν, όχι μόνο να ανακαλύψουν ποιοι είναι οι «Ψηλοκάραβοι», να αποκαλύψουν το μυστικό και να αποδείξουν ποιοι είναι οι πραγματικοί υπεύθυνοι για τη συμφορά. Και το πιο σημαντικό, οι αποκαλύψεις να κάνουν τον βασιλιά και τους αυλικούς του να ανακαλύψουν ποιος φταίει, να αλλάξουν συμπεριφορά και να δουλέψουν όλοι μαζί για να κάνουν τη χώρα τους ευτυχισμένη.

Έτσι, καλούνται οι φανατικοί αναγνώστες βιβλίων με συγκλονιστικές περιπέτειες, να ανακαλύψουν τα μυστικά που κρύβει η δαιμόνια συγγραφέας στο βιβλίο της: τι λογής όντα είναι επιτέλους οι … «Ψηλοκάραβοι!» Και κλείνει την αφήγησή της με δυο χαρακτηριστικές φράσεις:

«Ίσιωσαν από τότε όλα τα στραβά (…). Ο χρόνος με το σφουγγάρι του, τους είχε σβήσει όλους. Αξιοπρεπώς και όπως άξιζε στον καθένα τους. Εκεί στο μεγάλο λιμάνι της μικρούλας χώρας τους».

Και επισφραγίζει η Κατερίνα Χαδουλού με τις υπέροχες ζωγραφιές /πίνακες / έργα τέχνης.

 

 

Ελένη Χωρεάνθη, Π. Φάληρο. , 23/ 12/ 2018  

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top