Fractal

Οι Άνεμοι του Χρόνου: Ένα επικό μυθιστόρημα

Γράφει η Ιουστίνη Φραγκούλη- Αργύρη //

 

oi-anemoi-tou-xronouΕλένη Τσαμαδού «Οι Άνεμοι του Χρόνου», εκδ. Ψυχογιός, σελ. 688

 

Με ένα εξαιρετικό εξώφυλλο που παραπέμπει στο πολλαπλών αναγνώσεων περιεχόμενό του, το νέο μυθιστόρημα της Ελένης Τσαμαδού υπό τον τίτλο «Οι Άνεμοι του Χρόνου» (εκδ. Ψυχογιός) κυριολεκτικά συναρπάζει τον αναγνώστη από τις πρώτες σελίδες που είναι ένα παιχνίδι ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν.

Το εύρημα της καλόγριας που εισβάλλει από τις πρώτες σελίδες στο γραφείο του δικηγόρου Κωνσταντίνου Χρυσοβέργη για να αναδαψιλεύσει την οικογενειακή ιστορική μνήμη, αποτελεί το κύριο στοιχείο της επανένωσης του παρελθόντος με το παρόν αλλά και την προσωπική πινελιά της συγγραφέως, που αρέσκεται να δημιουργεί πάντοτε παίγνια στη μυθιστορηματική αρχιτεκτονική της.

Κύριο πρόσωπο της μυθοπλασίας είναι η Αννέζα ή Αγνή, κόρη παράνομη της Ειρήνης και του τοπικού Φράγκου άρχοντα της περιοχής της Αρκαδίας, ο οποίος χρησιμοποιεί την ισχύ του όχι μόνο στην κατόπτευση της περιοχής του αλλά και στην ερωτική σχέση με τη μητέρα της ηρωίδας, που επίσης ήλκε καταγωγή από αριστοκρατική γενιά.

Μέσα από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου ξεπηδάει η πρόθεση της συγγραφέως να ενσωματώσει στο έργο της την περιρρέουσα ατμόσφαιρα των δεσποτάτων του Μοριά, αναδεικνύοντας ήθη και πρακτικές των αρχόντων που ποικίλουν από Γραικοί μέχρι Φράγκοι και Τούρκοι καθ’ όλο το έργο και καθ’ όλη την εξέλιξή του σε διάφορες περιοχές και πολιτισμούς της προ αλώσεως εποχής.

Η πένα της Ελένης Τσαμαδού παρακολουθεί την δραματική ιστορία της Αννέζας, την τοποθετεί κατ’ αρχήν στα βουνά της Αρκαδίας, την κάνει θύμα πειρατείας, την στέλνει στη Μπαρμπαριά, την ξαναγυρίζει στο Δεσποτάτο του Μυστρά, την περιφέρει στην Κωνσταντινούπολη μέχρι της τελικής πτώσεως της Πόλης στην Τουρκιά.

Κι όλη αυτή η περιπλάνηση συνοδεύεται με ιστορικά πρόσωπα, ονόματα και πρακτικές της εποχής, γεγονός που ενδυναμώνει τη μυθοπλαστική δύναμη της συγγραφέως, καθώς με αριστοτεχνικό τρόπο σμιλεύει τους ήρωές της διατηρώντας αλώβητη την πραγματικότητα των καιρών.

Ο παράνομος έρωτάς της Αννέζας με τον άρχοντα Αλέξιο Χρυσοβέργη σκάβει τα σωθικά της ηρωίδας προσελκύοντας τη συμπάθεια του αναγνώστη που ταυτίζεται με την ίδια αλλά και με την προσωπική της ιστορία. Ο αναγνώστης αβίαστα και φυσικά γίνεται κοινωνός της εξέλιξης ενός δυνατού ιστορικού μυθιστορήματος.

Μαζί με την Αννέζα, η πέννα της Τσαμαδού περνάει με ιστορική σαφήνεια από τα γεγονότα που σημάδεψαν τις εποχές και τους τόπους. Η συγγραφέας εστιάζοντας στην Αννέζα ταυτόχρονα αναδεικνύει τις αρετές και τα ελλείμματα των αρχόντων της εποχής και των τόπων, χωρίς να παραλείπει να αναφέρεται με πιστότητα και ευκρίνεια στα ήθη και τα έθιμά τους.

 

 

Ελένη Τσαμαδού

Ελένη Τσαμαδού

 

Μέσα από το μυθιστόρημα ξεπηδάει η ανάγκη της συγγραφέως να αναφερθεί στους λόγιους αλλά και τους θεολόγους της εποχής, είτε πρόκειται για τον Πλήθωνα το Γεμιστό είτε για τον Βησσαρίωνα, αναδεικνύοντας τις πνευματικές διαφορές αλλά και συγκλίσεις τους. Η αντίστιξη ανάμεσα στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και τη βυζαντινή θεολογία απασχολεί έντονα την συγγραφέα καθώς δεν διστάζει να αναπαράγει τις τάσεις και αντιθέσεις των μεγάλων πνευματικών ανδρών της εποχής.

Το Σχίσμα των Εκκλησιών, η προσπάθεια της ανατροπής του στη σύνοδο της Φεράρας κι αυτά είναι στοιχεία που απασχολούν την Ελένη Τσαμαδού, στην προσπάθειά της να αναλύσει τους λόγους της αποσύνθεσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέσα από μια αφήγηση που δεν αφαιρεί καθόλου από τη ροή και την εξέλιξη της μυθιστορίας της.

Οι αντιπαλότητες ανάμεσα στα αδέλφια της οικογένειας των Παλαιολόγων επίσης περιγράφονται χωρίς καλλωπισμούς,  στην προσπάθεια της Ελένης Τσαμαδού να αποδώσει την ιστορική ευθύνη εκεί που ανήκει. Οι προδοσίες μεταξύ των αδελφών Παλαιολόγων, η ανάπτυξη της νομαδικής τουρκικής φυλής και οι πάσης φύσεως δραματικές σκηνές σκιαγραφούν το ξεψύχισμα της πάλαι ποτέ ισχυρής αυτοκρατορίας.

Το έργο κορυφώνεται με τις δραματικές εξελίξεις κατά τη διάρκεια της  πολιορκίας της Πόλης και μέχρι την άλωσή της το 1453. Οι σκηνές της απογύμνωσης της Βασιλεύουσας  ενώ οι Τούρκοι της πολιορκούν παραπέμπουν σε επική ταινία. Οι πρωταγωνιστές της μυθιστορίας εδώ γίνονται πιόνια της ιστορίας μέσα από την επική γραφή της Ελένης Τσαμαδού.

Η συγγραφέας σε όλη την διάρκεια του έργου της κατορθώνει να αποδώσει πιστά τους τελευταίους χρόνους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κρατώντας σε πρώτη θέση την ηρωίδα της που δεν πεθαίνει ούτε στο τέλος ούτε μετά από αυτό.

Το εύρημα της καλογριάς που ακόμη στις μέρες μας αναζητάει την κόρη της δείχνει πως το Βυζάντιο ζει εκεί κάτω μακριά στις παρυφές του Μυστρά και η Ελένη Τσαμαδού το αναπλάθει, το αναπαριστά, το χαϊδεύει και το τιμωρεί μέσα από την επική γραφή της.

Το έργο «Οι Άνεμοι του Χρόνου» είναι ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα από μια συγκλονιστική συγγραφέα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top