Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Εγκλήματα χωρίς κάθαρση
19/10/2016, 12:01 μμ

Εγκλήματα χωρίς κάθαρση

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

offshore-markarisΠέτρος Μάρκαρης “Offshore”, Εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2016, σελ. 302

 

Ύστερα από την Τριλογία της Κρίσεως (Ληξιπρόθεσμα δάνεια, Περαίωση, Ψωμί, παιδεία, ελευθερία), ο Πέτρος Μάρκαρης εκδίδει ένα καινούργιο σχετικό μυθιστόρημα. Αυτό διαδραματίζεται στην Ελλάδα μετά την εξαετή κρίση, η οποία έχει πλέον λήξει, λογοτεχνική αδεία βεβαίως. Πώς έγινε το θαύμα; Κανείς δεν ξέρει, άλλωστε δεν έχει σημασία, αφού ο συγγραφέας με αυτό το εύρημα επιχειρεί να ξαναμιλήσει για την κρίση και το ποιος ευθύνεται γι’ αυτήν. Το  Offshore αρχίζει με τον αστυνόμο Κώστα Χαρίτο που γιορτάζει το Πάσχα με τη γυναίκα του την Αδριανή. Ένα καινούργιο κόμμα που ιδρύθηκε από στελέχη κομμάτων διαφορετικής ιδεολογίας κυβερνάει τη χώρα που έχει μπει σε μια περίοδο ανάπτυξης, καθώς πλημμυρίζει από πακτωλό χρημάτων. Από πού έρχονται τα χρήματα; Κανείς δεν γνωρίζει, το μόνο σίγουρο είναι πως η ανεργία μειώνεται, ανοίγουν υποκαταστήματα ξένων Τραπεζών που δίνουν δάνεια κι ο κόσμος είναι ευχαριστημένος. Ευχαριστημένα είναι και τα μέλη της οικογένειας του Χαρίτου, (η κόρη του Κατερίνα κι ο γαμπρός του) και οι φίλοι τους. Ξαφνικά, ένας υπάλληλος του ΕΟΤ που διαχειριζόταν της μαρίνες στο Σαρωνικό, δολοφονείται από δύο Ασιάτες. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν μπλεγμένος σε παράνομες συναλλαγές και προμήθειες. Επίσης, είχε στήσει μια επιχείρηση λαθρεμπορίου (τσιγάρα, καύσιμα, ναρκωτικά). Ο Χαρίτος πιστεύει πως η δολοφονία δεν έχει κίνητρο τη ληστεία, αλλά πρόκειται για ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ συμμοριών, δηλαδή είναι εκτέλεση εν ψυχρώ.

Ωστόσο, ο υπαρχηγός της αστυνομίας ισχυρίζεται πως ήταν ληστεία, κάνοντας τον Χαρίτο να σκέφτεται πως υπάρχει πρόθεση κουκουλώματος της υπόθεσης. Όταν επισκέπτεται τον Ζήση, τον παλιό κομμουνιστή φίλο του, αυτός θυμάται τη θητεία του στο ΚΚΕ και του δηλώνει πως «αυτή είναι η γραμμή, σύντροφε», πράγμα που σημαίνει πως θα πρέπει να υπακούει στα κελεύσματα των προϊσταμένων του. Κι ενώ η δολοφονία του υπαλλήλου κλείνει με την προφυλάκιση των δραστών, γίνεται κι άλλη δολοφονία στον Πειραιά με θύμα έναν εφοπλιστή. Ερωτηματικά εγείρουν δύο ύποπτα περιστατικά: δύο καράβια του εφοπλιστή βούλιαξαν στην Ταϊλάνδη και στην Οδησσό. Για το πρώτο ευθύνονται πειρατές για το δεύτερο η βόμβα που τοποθέτησαν Ρώσοι αυτονομιστές. Ή μήπως όχι; Κι ύστερα, ακολουθεί τρίτη δολοφονία. Το θύμα είναι ένας έμπειρος δημοσιογράφος που ερευνά τα ατυχήματα των δύο πλοίων, επομένως είναι πολύ πιθανό οι τρεις δολοφονίες να συνδέονται. Ποιος κρύβεται πίσω τους; Με δεδομένο ότι οι δολοφόνοι του εφοπλιστή ομολόγησαν και κλείστηκαν στον Κορυδαλλό, τι ανακάλυψε ο δημοσιογράφος για τα δύο ναυάγια; Και ξαφνικά ο Χαρίτος τίθεται σε διαθεσιμότητα: κάποιοι στις ναυτιλιακές εταιρείες ή στην κυβέρνηση –χάρη στην οποία ήρθε στη χώρα η ανάπτυξη–, θεωρούν πως οι ενέργειές του αντιτίθενται στο δημόσιο συμφέρον.

Για μια φορά ακόμα, ο Πέτρος Μάρκαρης προσπαθεί μέσω της δράσης του μικροαστού ήρωά του να αποτυπώσει την πραγματικότητα του Μνημονίου και τις συνέπειές του στην ελληνική κοινωνία. Ο αναγνώστης διακρίνει στο κείμενό του μιαν ορατή απαισιοδοξία. Δια στόματος κάποιου ανώνυμου που εμπλέκεται στα εγκλήματα, ο συγγραφέας λέει πως η Ελλάδα είναι ένα «πειραματόζωο». Το «πείραμα» αυτό σε βάρος της χώρας μας έχει συζητηθεί πολύ και προκύπτει το ερώτημα ως ποιο σημείο μπορούν ν’ αντέξουν οι Έλληνες να ζουν με λιγότερα χρήματα, δηλαδή να διάγουν σε κατάσταση ένδειας. Το μυθιστόρημα αναφέρεται στο μαύρο και στο λευκό χρήμα που κινούν την ελληνική οικονομία, αλλά σε αυτό δεν υπάρχει κάθαρση, όπως συμβαίνει στα κλασικά αστυνομικά μυθιστορήματα.

Όσο για το (φανταστικό) ξεπέρασμα της κρίσης και το ουτοπικό του πράγματος, είναι χαρακτηριστική μια συζήτηση ανάμεσα στον Χαρίτο και τη γυναίκα του. «Η Ελλάδα αναστήθηκε και καλπάζει», λέει ο Χαρίτος. «Πολλοί ετοιμοθάνατοι  περνούν μια σύντομη περίοδο αναλαμπής, πριν τελειώσουν», δηλώνει η Αδριανή. Σίγουρα, ο Μάρκαρης «παίζει» λογοτεχνικά με τα κωμικοτραγικά φαινόμενα που ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια την ελληνική κοινωνία, μα δεν μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο για να μας ενθαρρύνει…

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top