Πέντε ποιήματα του Όμπρεν Ρίστιτς
Επιμέλεια- Μετάφραση: Παναγιώτης Ασημόπουλος //
«Αν θα έκτιζα πόλη»
Αν θα έκτιζα πόλη, παλάτια και πέτρινους πύργους
Ασυνήθιστους οικισμούς στου ήλιου τη λάμψη
Όχι τέτοιους που κτίζονται πάνω στην άμμο, καταμεσής του ποταμιού
Διότι η αιωνιότητα ανήκει στο φως Την άμμο και τα βράχια
Το νερό μεταφέρει σε κάποιο άλλο κόσμο Βιβλίο για αυτό
Τη βαλκανική ποίηση των βίων των αγίων ακριβώς την αυγή
Με δροσοσταλίδες, με αυτό το καθαγιασμένο μελάνι στην πηγή
διαβάζουν συλλαβιστά στους περασμένους αιώνες οι εγκαταλελειμμένοι
Που εγκαθίστανται πράοι στα σταυροδρόμια των ορεινών περασμάτων
Εκείνοι που κάποιες φορές βλέπω στο όνειρό μου, γιατί αυτήν την ώρα σκέφτομαι
Δε ζητάει τους συνήθεις, μα εκείνους που με ταπεινή ματιά
Οι σκέψεις ταξιδεύουν πριν από τις παλιές βροχές η Ηλιαχτίδα στο στίχο
Επειδή τέτοιες πόλεις φτιάχνουν νέους ανθρώπους
Εδώ αρχαίους μάστορες θα έφερνα.
«Μπαλάντα για το άλογο των Βαλκανίων»
Βουνό άγριο στην όψη, καταστροφή, στιγμή
Επιδέξια στην τόλμη, στην απαρχή και στο σκοτάδι
Ο ουρανός κατέβηκε στα αγρίμια μες στην καταχνιά
Στο υπερικό το διάτρητο[1], στα φυτά και στη φωτεινή την πέτρα
Στο Δόντι της Γριάς[2] στα αρωματικά φυτά, στα αγκάθια και στις απότομες πλαγιές
Στα μπροστινά του πόδια ορθώνεται, χλιμιντρίζει άτι πυρρόξανθο, σκούρο μάστανγκ
Φτερωτό μαύρο άλογο, Βαλκάνιος επιβήτορας
Νύφη αναζητά, φωνάζει δυνατά μες στα σκοτάδια
Ανάμεσα στα πόδια αστραπές, κεραυνός στους γκρεμούς
Σπόρος ευγενής από τον οποίο θα γεννήσει, θα κυοφορηθεί
Από τον οποίο θα εκκολαφθούν κοκκινωπά πουλιά
Αφέντη και χαλινάρι δε γνωρίζει, δε σελώνεται, δεν ιππεύεται
Κανέναν δε βλέπει, κανείς δεν το βλέπει Και οι κοπελιές
Που τον ήξεραν ήταν γόνιμης ηλικίας.
«Ούτε μια μέρα δίχως θέατρο»
Η μεγαλύτερη σκηνή είναι εκείνη στην οποία μετακόμισες
Εσύ στην αίγλη την ουράνια, όπως είναι καταμεσής της Αγοράς
Εκεί, όπου διακριτικά όλοι χαρούμενοι χορεύουν γύρω από την πυρά
Αυτοκράτορες, στρατηγοί και όλη η ακολουθία ήδη καίγονται
Και επιδέξια μαχητές κάτω από το μουστάκι εξαπολύουν βέλη
Απαλά που χαϊδεύονται σαν τα κύματα της γαλήνιας θάλασσας
Ενώ μαύρο χιόνι πέφτει στη δική μας Κράινα[3]
Και το Ρταν[4] τα φώτα σβήνει, όπως στο τέλος του ωραρίου Αλλά
Ούτε μια ημέρα δίχως θέατρο ας μην υπάρξει
Γιατί το μαύρο χιόνι πέφτει στην Κράινα και το γέλιο
Σου σαν το κουβάρι παγώνει, μαζί με τα χάχανα του γελωτοποιού του βασιλέως
Να αναστηθεί τη νύχτα την ατέρμονη η Αμαρτία στο κατώφλι
Των μακρινών μας προγόνων από τις χιονισμένες κορυφές
Σε κάποιο νέο χορό την αλήθεια αναγνωρίζει.
«Από το προφίλ»
Στον Μπράνκο Μίλκοβιτς
Κάποιοι, ίσως με το δίκιο τους, μες στη σιωπή είπαν
Ότι από το προφίλ ιδωμένος στον Μπράνκο μοιάζω
Ή ίσως έχουν την εντύπωση έτσι, όπως σε ιστορία
Παλιά ότι πάντα κάποιος είχε τη δική του μύτη
Και εκτός από αυτήν την περηφάνια τι άλλο θα μπορούσε να συμβεί
Κάποτε κάποιος Σέρβος ποιητής κολάκεψε το εγώ του:
Αν αυτό ήδη μια φορά φύγει, οπωσδήποτε εγώ θα γεννηθώ!
Και έτσι θα έκανε και θα είναι γνωστό αν άξιζε ή στη φυγή
Είναι η φυγή του πρίγκιπα όμοια, καθώς εγώ μόλις
Ήρθα. Ο! πόσο φτωχό είναι αυτό σας το πλήθος από τον τροχασμό των αλόγων
Το θρησκευτικό και νεαρό κλαδί σημύδας… Αλίμονο, αυτό δεν είναι
Εκείνη η εικόνα που συμφιλιώνει τις μαλωμένες λέξεις. Σκύλο
Αδέσποτο θυμίζει το τρένο από το Ζάγκρεμπ που δεν πρέπει να κινείται
Δίχως ποιητή. Γιατί, έξω από την αλήθεια ποίημα δεν υπάρχει.
«Έγκλειστος του ποιήματος»
Σε αυτήν την ψεύτικη ζωή του Πεσσόα[5] την οποία
Ίσως όμως να απαρνηθώ αν υπάρξει ευκαιρία ή αν
Πάλι το καταφέρουν και αργότερα το κάνουν οι θλιβερές μου
Ρίμες, έτσι ώστε με σαφήνεια θα ειπωθεί ότι είναι μοναδική η ζωή
Εκείνη που είχα στους στίχους μες στο άνετο μικρό θάλαμο
Της λάμψης του ήλιου, όπου εκείνη τη μέρα γεννήθηκα
Όταν η άνοιξη ήταν άνοιξη και ένα πουλί
Εξόριστο λαχταρώντας τις ψηλές κορφές με τον άνεμο θα ντυνόταν
Νεαρό αετόπουλο το άγνωστο σύμπαν ρουφώ και μόνο για μια
Στιγμή ρίχνοντας τη ματιά στον κάτω καταυλισμό, όπου απαραιτήτως
Διαμένουν όλα μου τα βάσανα ή είμαι εγώ εκείνος ο φυλακισμένος
Ο οποίος επιστρέφει από το μαγικό πλανήτη του ποιήματος, όπως
Η μέρα διαδέχεται τη νύχτα και αυτό που στο διηνεκές κάνουν η άμπωτη και η παλίρροια
Στο δίλημμα είναι πράγματι αναγκαίο να γράφω ποίηση.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
Ο Όμπρεν Ρίστιτς (Обрен Ристић) γεννήθηκε το 1960 στην κωμόπολη Σεβρλίγκ της ανατολικής Σερβίας. Είναι οικονομολόγος και πολυβραβευμένος Σέρβος ποιητής. Οι έντεκα ποιητικές του συλλογές κυκλοφορούν σε λογοτεχνικά περιοδικά και ανθολογίες στη Σερβία, ενώ ήδη έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες (αγγλικά, αρμενικά, ρωσικά, πολωνικά, βουλγαρικά, ελληνικά). Είναι ο ιδρυτής της λογοτεχνικής λέσχης «Μπράνκο Μίλκοβιτς» και ο αρχισυντάκτης του περιοδικού «Ανατολή».
(E-mail: ristic.obren@gmail.com)
Ο Παναγιώτης Ασημόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Είναι πτυχιούχος Κλασικής Φιλολογίας Αθηνών και διδάκτορας Σερβικής γλώσσας. Στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων διδάσκει την Ελληνική γλώσσα μέσω αγγλικών, αραβικών, ρωσικών και σερβικών. Ασχολείται με τη λεξικογραφία, την παγκόσμια λογοτεχνία, τις σλαβικές γλώσσες.
(E-mail: asimopoulosp@yahoo.gr)
[1] Hypericum perforatum: το βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο
[2] Babin zub: χειμερινό θέρετρο σε υψόμετρο 1550 μέτρα που βρίσκεται στην οροσειρά του Αίμου, κοντά στην πόλη Κνιάζεβατς
[3] Krajna: η Δημοκρατία της Σερβικής Κράινα αποτελούσε ένα μη αναγνωρισμένο σερβικό κρατίδιο στα εδάφη της Κροατίας που εμφανίστηκε το 1991 μετά από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και διατηρήθηκε ως το 1995.
[4] Rtanj: όρος στην ανατολική Σερβία που ανήκει στην οροσειρά των Καρπαθίων. Στα Σερβικά το όνομά του σημαίνει «μυτερή κορφή λόφων». Παρουσιάζει το φυσικό φαινόμενο του καρστικού ανάγλυφου, ήτοι της χημικής διάβρωσης στα ασβεστολιθικά πετρώματα.
[5] Ο Φερνάντο Πεσσόα (Fernando António Nogueira de Seabra Pessôa, Λισαβόνα 1888 – 1935) ήταν Πορτογάλος ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος. Η πολυσχιδής του προσωπικότητα αποτελεί μοναδικό παράδειγμα στην ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, καθώς υπογράφει τα έργα του με τα πραγματικά του στοιχεία, αλλά και με τα εβδομήντα δύο καταγεγραμμένα ετερώνυμά του.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
-
-
-
H Κατερίνα Ανδριανάκη στο εργαστήρι του συγγραφέα
23/04/2024, 9:54 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Από την αδυναμία, στην ενδυνάμωση της πίστης, στη Θεογνωσία, στη Θεοπτία
Γράφει η Σοφία Σκλείδα // * Μάρκος Λεζές «ΑΝΩ ΘΡΩΣΚΩ», Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα 2022 Μάρκος Λεζές. Πολυσχιδής προσωπικότητα, ταλαντούχος ηθοποιός, ανήσυχο πνεύμα, Άνθρωπος με το Α κεφάλαιο. Το νέο του βιβλίο τιτλοφορείται «ΑΝΩ ΘΡΩΣΚΩ» και παραπέμπει στο τέλειο
Περισσότερα -
Tέσσερα ποιήματα
Γράφει ο Στρατής Παρέλης // Ποιητικά γεγονότα… Ουδέτερα αναγνώθω πια την ανάγκη Πληρούνται τα πάντα αντηχούν Μια σκέψη έχει πάντα αντίκρισμα Ακούγεται που εκφωνείται απ’ τον ουρανό Μεγαλειώδης. Το ‘’γεγονός’’ τροφοδοτεί την αγρύπνια μου Καταφατικά είμαι
Περισσότερα -
H Μανίνα Ζουμπουλάκη στο Εργαστήρι του συγγραφέα
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // Ένας πρώην πρωταθλητής, μια διαζευγμένη γυναίκα, ένας αποτυχημένος ξενοδόχος, μια σεφ από τον Τορόντο, ένας μουσικός κι ένας έφηβος αναζητούν την “Ευτυχία” στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Μανίνας Ζουμπουλάκη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις
Περισσότερα -
Ποίηση: “Συστολές”
Γράφει ο Δημήτριος Καρπέτης // Συστολές Τα βήματα σβήνουν τα μοναχικά πρωινά. Η πλημμυρίδα κάλυψε τα ασύδοτα φιλιά. Καθώς η πόρτα ανοίγει αποκαλύπτεται η πάλη. Δυο κορμιά να φυλλορροούν, να κρέμονται οι σκιές αδρανείς στους
Περισσότερα -
Νοσταλγικές δραπετεύσεις από την ανεκπλήρωτη καθημερινότητα
Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Τίνα Κουτσουμπού, «Το νερό που μ’ εκδικήθηκε. Και άλλες ιστορίες του νου». ΑΩ Εκδόσεις. Καλύβια Αττικής, 2021 Αν κρίνουμε από τη βάση της πολύχωρης και εξυπηρετικής βάσης της βιβλιονετ, παρατηρούμε
Περισσότερα -
Μη σβήνεις το φως…
Γράφει η Κυριακή Παπαγεωργίου // * Αν αναζητήσω να βρω το πιο καθάριο και φωτεινό βλέμμα, θα το βρω στα μάτια των παιδιών. Σ’ αυτό το φως που αναβλύζει και φωτίζει και την πιο στενή χαραμάδα της
Περισσότερα -
✩ Κ.Θ.Β.Ε. «Μαρίκα με είπανε – Μαρίκα με βγάλανε» Ιστορίες γυναικών του Λαϊκού Τραγουδιού Συμπαραγωγή: ΚΘΒΕ – ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών, σε πρώτη πανελλήνια παρουσίαση
Γράφει ο Παύλος Λεμοντζής // Το έργο και η παράσταση Πρόκειται για έναν φόρο τιμής στις αρχετυπικές γυναικείες μορφές, που επηρέασαν το Ελληνικό Λαϊκό και Ρεμπέτικο τραγούδι του περασμένου αιώνα. Οι γυναίκες του Τραγουδιού μας, ηρωίδες της σκηνής και
Περισσότερα