Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Άνθρωποι ανέστιοι, κουρασμένοι από τη ζωή
30/12/2015, 1:28 μμ

Άνθρωποι ανέστιοι, κουρασμένοι από τη ζωή

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος //

 

978-960-03-5992-3b«Ο χορταριασμένος δρόμος» της Ανν Ενράιτ, Εκδ. Καστανιώτης, σελ. 352

 

Πέρα από τον χορταριασμένο δρόμο, σε μια μικρή πόλη της Ιρλανδίας, τα μέλη μιας τυπικής οικογένειας, με τα καλά της και τα άσχημά της, όπως συμβαίνει σε όλες τις οικογένειες, έρχονται αντιμέτωποι με τον μεγαλύτερο ανθρώπινο φόβο: τον ίδιο τους τον εαυτό. Η βραβευμένη με Booker, Αν Ενράιτ, δεν αλλάζει τόνο ούτε χορδές: για ανθρώπους απλούς μιλούσε και μιλάει. Για τους εσωτερικούς αναβρασμούς τους μιλάει, τα χαμένα που δεν επέστρεψαν και τα προσδοκώμενα που δεν ήρθαν.

Παρακολουθούμε την οικογένεια Μάντιγκαν της οποίας το κέντρο βάρους, ελλείψει του πεθαμένου πατέρα, είναι η μητριαρχική Ροζαλίν. Μια γυναίκα προχωρημένης πλέον ηλικίας, μόνη, καθώς τα παιδιά της έχουν σκορπίσει στους πέντε ανέμους, να προσπαθεί να καλουπώσει τις μνήμες της, να ζήσει πέραν αυτών, να ψάξει πόντο πόντο τον προηγούμενο εαυτό της, να δικάσει τον άνδρα της με τον οποίο ποτέ δεν κατάφερε να βρεθεί ανθρώπινα και ζεστά, αλλά και να θέσει τα παιδιά της στη βάσανο της υποχρέωσης μέσω της αγάπης και της συνάφειας μέσω του πειθαναγκασμού που ξεκινάει από το κοινό αίμα. Η απόφασή της να πουλήσει το πατρικό σπίτι αναγκάζει όλα τα παιδιά να μαζευτούν κοντά της – έστω και για μια στιγμή. Δεν έχουμε να κάνουμε με τις γνωστές οικογενειακές ίντριγκες πάνω από αποκαΐδια περιουσίας ή με την αδιάπτωτη μάχη μικροσυμφερόντων.  Δεν θα συναντήσουμε τις γνωστές έριδες για ένα στρέμμα γης ή για ένα μισοκατεστραμμένο σπίτι. Τα παιδιά της Ροζαλίν έχουν δικά τους τραύματα να διευθετήσουν: πολλά κρυμμένα τραύματα.

Η Χάνα που το έριξε στο ποτό γιατί ποτέ δεν κατάφερε να γίνει η ηθοποιός που ονειρευόταν. Παντρεμένη, αλλά ο γάμος ποτέ δεν ήταν μια λύση, με ένα μικρό παιδί που σημαίνει καθήκοντα, ανάγκες, μεγαλύτερη πίεση, σκότωμα της χαράς.

Ο Νταν που ξεκίνησε να γίνει ιερέας και κατέληξε στην θαυμαστή Νέα Υόρκη να τριγυρνάει γκαλερί, να συνομιλεί με εκκεντρικούς καλλιτέχνες, να αναζητεί την ερωτική του ταυτότητα και να διαπιστώνει τελικά πως είναι ομοφυλόφιλος. Γύρω του οι φίλοι του χάνονται ο ένας μετά τον άλλον από το AIDS, οι σχέσεις γίνονται βάσανο, το σεξ υπάρχει αλλά ποτέ δεν είναι βαθύ. Στην κρίσιμη ηλικία θα ακολουθήσει τον σύντροφό του στο Τορόντο και θα κάνει το μεγάλο βήμα της δέσμευσης και του γάμου.

Ο Έμετ είναι ένα κατά λάθος τυχοδιώκτης που έχει ενδύσει την ανάγκη του για φυγή με ανθρωπιστικές νότες. Μετέχει σε διάφορες ΜΚΟ και προσφέρει ανθρωπιστικό έργο σε κατοίκους του Τρίτου Κόσμου. Η αρρώστια, οι θάνατοι και η πείνα στις χώρες που επισκέπτεται και δρα καλύπτουν εν μέρει τη δική του συναισθηματική έλλειψη. Ούτε με τον έρωτα τα πηγαίνει καλά: οι γυναίκες έρχονται, φεύγουν, όμως, πάντα μένει ένα κενό που δεν πληρώνονται με τίποτα.

Η Κονστάνς θα μπορούσε να είναι η πιο τυχερή: έχει παντρευτεί έναν άνδρα ανώτερης οικονομικής τάξης, τον κυνικό Μακ Γκραθ, έχει την οικογένειά της, μια κάποια άνεση. Κι όμως, είναι το ίδιο κενή μέσα της. Κάτι την τρώει. Έχει το φόβο ότι ο καρκίνος της χτύπησε την πόρτα (σ.σ.: υπάρχει μια σκηνή μέγιστης συναισθηματικής οικονομίας τη στιγμή που βρίσκεται στο νοσοκομείο και ετοιμάζεται να κάνει εξέταση), ο άνδρας της είναι στον δικό του υλικό κόσμο, τα παιδιά της ακολουθούν τη δική τους ζωή. Η Κονστάνς αναζητεί κι αυτή τη δική της ταυτότητα: θέλει να νιώσει το βάρος του σώματός που γίνεται ολοένα και πιο ανοικονόμητο.

Ολοι τους βρίσκονται ή πλησιάζουν τη μέση ηλικία, δεν έχουν καταφέρει πολλά στη ζωή τους. Ούτε χρήματα απέκτησαν, ούτε τα όνειρά τους τα βρήκαν, ούτε και γεύτηκαν ανυπέρβλητες χαρές. Κάτω από την ίδια οικία που πρόκειται οσονούπω να πουληθεί, αυτή η οικογένεια, ένας προς ένας, εκθέτει τούτο το μέγιστο κενό με τρόπο σπαραχτικά ανθρώπινο. Είναι μια κραυγή αγωνίας για τη ζωή που φεύγει και χάνεται. Μια κραυγή που δεν ακούγεται γιατί έχει τη δύναμη της εσωτερικής σιγής.

Όταν η Ροζαλίν παίρνει το αυτοκίνητό της και χάνεται στον «χορταριασμένο δρόμο», εκεί που έδωσε το πρώτο της φιλί με τον πεθαμένο άνδρα της, θέλει να βγάλει από μέσα της όλη την οργή που νιώθει, να  αφήσει να ξεχυθεί όλο το καταπιεσμένο βάρος μιας ζωής που δεν την έβγαλε πουθενά. Τα παιδιά της την αναζητούν, χάνουν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους. Ακόμη κι αυτή η δυναμική και καταπιεστική μητέρα είναι το μοναδικό που τους ενώνει – αν χαθεί κι αυτή, τότε άλλο ένα πλήγμα θα φυτρώσει μέσα τους. Ίσως το μεγαλύτερο όλων. Όταν θα την βρουν, έπειτα από αγωνιώδη αναζήτηση, η χαρά της στιγμής θα αποδειχθεί πρόσκαιρη. Το κύμα της ζωής κυλάει και τους έχει ήδη παρασύρει. Ό,τι είναι να συμβεί στον καθένα από αυτούς δεν αλλάζει. Τα πράγματα δεν γίνονται χαρούμενα στο τέλος επειδή απλώς το ευχόμαστε.

Η Ενράιτ γράφει ένα μυθιστόρημα γεμάτο κραδασμούς και εσωτερικές σπείρες. Είναι γραμμένο με τον μόνο ανθρώπινο τρόπο: τη συμπόνια και την κατανόηση. Κάθε ιστορία μοιάζει να διεκδικεί την αυτονομία της, κι όντως, το καταφέρνει. Η θητεία της Ενράιτ στο διήγημα την βοηθάει να φτιάξει παράλληλες ιστορίες που όλες μαζί ενθέτονται σε ένα βασικό κορμό. Είναι ένα μυθιστόρημα μύησης στην απώλεια και τον ετεροκαθορισμό. Ένα ταξίδι στο εσωτερικό, χορταριασμένο δρόμο των ανθρώπων.

Η πολύ καλή μετάφραση ανήκει Αντώνη Καλοκύρη.

 

Anne Enright

Anne Enright

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top