Fractal

Το δίκαιο των ανθρώπων και του Χάους

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

o-xenos-Harlan Coben «Ο ξένος», Μετάφραση: Αύγουστος Κορτώ, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 396

 

«Μπορεί να ζούσαν σε μια φιλική εξ όψεως κοινότητα, με γείτονες
δεμένους μεταξύ τους, αλλά το κάθε σπίτι παραμένει πάντα ένα νησί, με τα δικά του μυστικά».

«Αλλά πιστεύεις ειλικρινά ότι υπάρχει ποτέ και πουθενά ανωνυμία;»

«Πιστεύεις ειλικρινά ότι υπάρχει επτασφράγιστο μυστικό;»

Ζητήματα και ερωτηματικά που θέτει αυτό το αστυνομικό θρίλερ της νέας εποχής, όπως θα μπορούσε να θεωρηθεί το μυθιστόρημα αυτό του Harlan Coben. Πολυβραβευμένος και ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας, μεταφρασμένος σε περισσότερες από 33 γλώσσες και με κυκλοφορίες βιβλίων που ξεπερνούν τα 60.000.000 αντίτυπα, τολμά και αγγίζει ταυτόχρονα τις δυνατότητες του διαδικτύου και τις απρόσμενες αντιδράσεις της ανθρώπινης ψυχής. Από τη μία πλευρά η ψυχρή λογική της μηχανής να διεισδύει σε κάθε απόρρητη και απρόσιτη πληροφορία και από την άλλη η εντελώς ιδιαίτερη και απρόσμενη αντίδραση του κάθε ανθρώπου όταν ξαφνικά αισθάνεται να γκρεμίζεται ό,τι έχτιζε μια ζωή, εκείνο που είναι, η εικόνα του. Η ιστορία διαδραματίζεται σε μια μικρή πόλη όπου φαινομενικά όλοι ήταν τακτοποιημένοι, γνωστοί, πλούσιοι και ευτυχείς. Αλλά πόσο γνωρίζουμε, τελικά, τον άλλον;

Ο Άνταμ Πράις, ο ήρωας της ιστορίας διέθετε στη ζωή του ό,τι εκπροσωπεί το αμερικάνικο όνειρο: άνετο και πλούσιο γάμο, όμορφη σύζυγο, δυο υπέροχα παιδιά, κοινωνική αναγνώριση στον μικρόκοσμο της πόλης του. Ως τη στιγμή που εμφανίζεται ο Ξένος για να του αλλάξει μια για πάντα τη ζωή. Το μυστικό που του αποκαλύπτει αφορά τη γυναίκα του και του ραγίζει την τέλεια εικόνα. Ξαφνικά, αρχίζει να αμφιβάλει για όλα. Η γυναίκα του εξαφανίζεται ζητώντας του χρόνο και μια σειρά από παρόμοια ανεξήγητα περιστατικά αρχίζουν να αφορούν όλο και περισσότερο κόσμο. Μητέρα μαθαίνει τα σκοτεινά μυστικά της κόρης της και δολοφονείται. Γυναίκα στα πρόθυρα του γάμου πληροφορείται το σκοτεινό ρόλο του μέλλοντα συζύγου του που αθωώνει τον πρώην αρραβωνιαστικό… Οι μέχρι πρότινος καθ’ όλα προβλέψιμοι άνθρωποι αντιδρούν αλλόκοτα ή σπασμωδικά στο κατώφλι ενός καινούργιου καταστροφικού μυστικού. Άλλος το προσπερνά ή προσποιείται ό,τι δεν υφίσταται κι άλλος γκρεμίζεται. Το σίγουρο είναι ότι μια ομάδα ανθρώπων με πρόσβαση σε διαδικτυακούς τόπους λόγω δουλειάς, έχουν στήσει την δική τους ιδιότυπη συμμορία υπό την καθοδήγηση του «Ξένου» και ισχυριζόμενοι ότι «απλώς κάνουμε το παιχνίδι λίγο πιο δίκαιο», σπέρνουν τον πανικό, γκρεμίζουν ζωές, υποκινούν συμπεριφορές και θέτουν σε λειτουργία μηχανισμούς δόλιους που δεν διστάζουν να σκοτώσουν προκειμένου όλα να παραμείνουν καλά κρυμμένα όπως ήταν χθες. Το χειρότερο όλων, όμως, είναι ότι δέχονται και… αναθέσεις. Παραγγελιές. Έτσι, αντίπαλοι επιλέγουν να εξοντώσουν τον ανταγωνιστή τους αναθέτοντας στον Ξένο και στην Ομάδα του να βρει ό,τι μεμπτό.

Ένα σκοτεινό μυθιστόρημα για γερά νεύρα όπου τα πιο σκοτεινά σημεία, εντέλει, αναδεικνύονται και τα πιο φωτεινά: τα μυστικά. Στο απόλυτο σκοτάδι βρίσκεται πάντα η ανθρώπινη συμπεριφορά. Στην ανθρώπινη εξίσωση, βλέπετε, ποτέ δεν είναι «αποκαλύπτω αυτό», «αντιδρά έτσι», το κουτί της Πανδώρας έτσι κι ανοίξει, όλα επιτρέπονται, η φωτιά δεν ελέγχεται ούτε απ’ εκείνον που έβαλε τη φωτιά.

Μια ιστορία που είναι πολλές ιστορίες και αφορά ως κοινή συνισταμένη τα ανθρώπινα μυστικά. Και την αλληλεξάρτηση των πάντων όσον αφορά την ανθρώπινη αλυσίδα. Αν το πέταγμα μιας πεταλούδας στο Πεκίνο είναι ικανό να προξενήσει τυφώνα στη Νέα Υόρκη, φαντάζεστε πόσο μάλλον του γείτονα, της συζύγου, του φίλου η συμπεριφορά.

 

Harlan Coben

Harlan Coben

 

Με ενδιαφέροντες πολύπλευρους χαρακτήρες, ηθικά διλήμματα που μας ήταν άγνωστα σε παλιότερες εποχές. Όλα έχουν αλλάξει και ο αξιακός κώδικας ξαναστήνεται εξ΄αρχής. Το ηθικό και το δίκαιο δεν είναι κάτι που παραμένει αναλλοίωτο μέσα στον χρόνο, διαμορφώνεται και αλλάζει όταν οι κοινωνικές συνθήκες αλλάζουν και το διαδίκτυο θέτει τα δικά του θεμέλια όσον αφορά την αέναη μάχη του Καλού με το Κακό. Στην προκειμένη περίπτωση τα όρια, και επί του παρόντος, συγχέονται. Ο καθένας επικαλείται τα άλλοθί του και το να αποκαλύπτεις την αλήθεια του άλλου δεν εξυπακούεται ότι είναι κάτι απαραίτητα καλό.

Νουάρ ατμόσφαιρα, έξυπνοι και σχεδόν θεατρικοί διάλογοι, εγκλήματα εν πολλοίς άγνωστα μέχρι χθες θα μας βάλουν όλους σε δοκιμασία, το μόνο βέβαιο είναι ότι όλοι κι όλα αλληλεπηρεάζονται και ότι ένας άνθρωπος, τελικά, δεν είναι νησί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι «ο σκοπός του Ξένου και της ομάδας του να απαλλάξουν τον κόσμο απ’ τα μυστικά» όχι μόνον δεν είναι από θέση κάτι απαραίτητα καλό αλλά μπορεί να φτάσει να είναι έως και απάνθρωπο και εγκληματικό. Στα θανάσιμα αμαρτήματα, βλέπετε, κατά Δάντη προστίθενται κι άλλα και το μόνο σίγουρο είναι ότι η ειλικρίνεια δεν είναι κάτι απριόρι καλό. Η επέμβαση στη ζωή των άλλων είναι και απρόσμενη και εύθραυστη και μπορεί κάλλιστα να προξενήσει το μεγαλύτερο κακό. Ενδιαφέρουσα οπτική, καινοτόμος εγκληματική τακτική, ούτε τα όνειρά μας δεν θα μας ανήκουν σε λίγο, και μια κοινωνία που προοιωνίζεται εφιαλτική.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top