Fractal

Τιθασεύοντας τον φόβο

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Στίβεν Πρέσσφιλντ «Ο πόλεμος της τέχνης», Μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης, εκδ. Πατάκη, σελ. 205

 

Πόσες φορές έχεις βρεθεί μπροστά σε λευκή κόλλα, κοιτώντας την αμήχανα! Πόσες φορές θέλεις να πας να γράψεις το επόμενο κεφάλαιο για το μυθιστόρημα που ξεκίνησες, κι όμως μένεις καρφωμένος στον καναπέ και παρακολουθείς αποβλακωμένος τηλεόραση! Πόσες φορές αφορίζεις και υβρίζεις την απέραντη αναβλητικότητά σου! Θέλεις να καταπιαστείς με την όποια τέχνη σου και κάτι σε καθηλώνει σε αδράνεια, μια αόρατη δύναμη σε σαμποτάρει κλείνοντάς σου το μάτι ειρωνικά. Στο βιβλίο του Ο Πόλεμος της Τέχνης, την ανασταλτική δύναμη για δημιουργία ο Στίβεν Πρέσσφιλντ την ονομάζει ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Η Αντίσταση είναι σκοτάδι, είναι μπλοκάρισμα, είναι σκέτη μιζέρια, καλύτερα…. δυστυχία! Η Αντίσταση είναι η κόλαση του δημιουργού. Η Αντίσταση είναι φραγμός για την έλευση της Τέχνης στον κόσμο. Αντιστεκόμενος στη ροπή του προς την Τέχνη, ο καλλιτέχνης αντιστέκεται στη φυσική ροή της ύπαρξής του. Η Αντίσταση είναι αργός θάνατος.

Απομακρύνεσαι από τα όνειρά σου, ματαιώνεις σχέδια, βασανίζεσαι που κρατάς μέσα σου εγκλωβισμένα τα πάντα, εικόνες, σκέψεις, ιδέες. Όλα θαμμένα μέσα σου, στο είναι σου. Σε κυριεύει πανικός ότι ποτέ δεν θα βγουν στο φως, ότι η φωνή σου θα πνιγεί στον Άδη. Ο Πρέσσφιλντ που δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιου είδους βιβλία με δοκιμιακό χαρακτήρα υποστηρίζει ότι η Αντίσταση είναι πληγωτική και ξυπνάει τον φόβο. Ο φόβος όμως την ενδυναμώνει και την θρέφει. Οσο δηλαδή πιο πολύ φοβάται ο καλλιτέχνης, τόσο πιο πολύ αναβάλλει την δημιουργία του και πέφτει στην κατάθλιψη. Ο μόνος τρόπος για να νικήσουμε την Αντίσταση, είναι να τιθασεύουμε τον φόβο! Πρέπει να παλεύουμε αδιάκοπα για την δημιουργία…. και μάλιστα χωρίς καθυστερήσεις ή προφάσεις ή αναβολές. Γιατί «ό,τι μπορείς να κάνεις, ή ονειρεύεσαι να κάνεις, ξεκίνα το. Η τόλμη κρύβει μέσα της ευφυία, μαγεία και δύναμη. Ξεκίνα το αμέσως, που λέει και ο Γκαίτε. Είναι μαγικό να αρχίζεις ένα έργο, μαγικό να το συνεχίζεις και μαγικό να το τελειώνεις. Ένα υπέροχο ταξίδι που ηδονίζει τον καλλιτέχνη, αρκεί να βουτά μέσα σε αυτό με όλο του το είναι, ψυχή τε και σώματι. Δεν είναι εύκολο ίσως να ξεκινάς, κατά το «κάθε αρχή και δύσκολη» του λαού. Οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν επίκληση στη Μούσα και αναζητούσαν την εύνοιά της για να μπουν στον Παράδεισο, στη Δημιουργία. Ο Σωκράτης στον Φαίδρο του Πλάτωνα κάνει λόγο «για τα καλά αποτελέσματα της μανίας που προέρχεται από τους θεούς». Τρίτη λοιπόν είναι η κατοχή του πνεύματος και η μανία, η οποία μορφώνει τις μελλοντικές γενιές, αφού έχει καταλάβει αγνή και παρθένα ψυχή, την εξεγείρει, και την οδηγεί σε βακχική συμπεριφορά, υμνώντας δηλαδή αμέτρητα ανδραγαθήματα των παλαιότερων και με ωδές και με άλλα ποιητικά μέσα. Όποιος μάλιστα φτάνει στις πύλες της ποίησης, χωρίς να κατέχεται από τη Μανία των Μουσών, ότι τάχα μόνο με την τεχνική του θα γίνει καλός ποιητής, ανεπιτυχής αποβαίνει ο ίδιος και αφανίζεται η ποίηση του σώφρονα ποιητή από την ποίηση αυτών που νιώθουν μανία [Πλάτων, Φαίφρος, μετ.Φιλολογική Ομάδα Κάκτου, Κάκτος 1993]

 

Steven Pressfield

 

Πώς προέκυψαν ο Άμλετ, ο Παρθενώνας, η Γκουέρνικα; Eιναι ακριβώς επειδή οι καλλιτέχνες νίκησαν την αντίσταση!

Ο Πρέσσφιλντ έγραψε ένα βιβλίο για τις πολλαπλές μάχες που οφείλει να δώσει ο καλλιτέχνης προκειμένου να δημιουργήσει. Αμέτρητοι εχθροί προσπαθούν να τον αποπροσανατολίσουν και να τον απομακρύνουν από την Τέχνη του. Ο Frank Defort γράφει για το βιβλίο του Πρέσσφιλντ: «Ναι. Ο Πόλεμος της Τέχνης είναι η κόλαση του καθενός μας.» Ο Στίβεν Πρέσσφιλντ είναι ο δικός μας Clausewitz, που μας δείχνει πώς μπορούμε να νικήσουμε τους τέσσερις βασικούς αντιπάλους: oκνηρία, αδράνεια, δικαιολογίες και αναβλητικότητα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top