Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ο κόσμος του ποιήματος
27/12/2017, 11:05 πμ

Ο κόσμος του ποιήματος

Γράφει η Ελένη Χωρεάνθη //

 

Φαίδων Θεοφίλου: “Ο κύκλος της κοντινής ξαδέρφης”, Σύγχρονη ποιητική βιβλιοθήκη, Εκδόσεις Αγγελάκη, Αθήνα 2017

 

Άνοιξα ένα μικρό παράθυρο στο στήθος

εκεί που είναι η τσέπη του πουκάμισου

να δραπετεύω

όταν η θλίψη το επιτρέπει.

 

Τέσσερις λιτοί, ευανάγνωστοι, ωστόσο σημαντικοί, με την πραγματική σημασία του όρου, στίχοι στο οπισθόφυλλο του βιβλίου,  προτρέπουν, για παν ενδεχόμενο, καλό είναι να υπάρχει ένα παραθυράκι διαφυγής από την οδυνηρή πραγματικότητα, μια διέξοδος εκεί σιμά στο μέρος της καρδιάς, όταν οι «λέξεις με τη δύναμη της μυστικής ροής αποτυπώνουν μιαν ‘άλλη’ ζωή», εντελώς διαφορετική από εκείνη που οραματίζεται ο ποιητής στο προοίμιο της πρόσφατης ποιητικής συλλογής του με τον φιλόδοξο τίτλο: «Ο κύκλος της κοντινής ξαδέρφης», όπου οι «λέξεις που, από τη Σαπφώ ως σήμερα την ομορφιά διακονούν (…), που οπλίζουν τα όνειρα. / Λέξεις που φλερτάρουν με το αδύνατο και συλλυπούνται το θάνατο / πλέκοντας τον ιστό της δημιουργίας».

Άλλωστε τι άλλο σημαίνει δημιουργία, ποίηση διαφορετικό από τον αγώνα του ποιητή με τις λέξεις και την αγωνία του ώσπου να υπάρξει αποτέλεσμα, να παραχθεί ένα έργο τέχνης, αγώνα ταυτόσημο μ’ εκείνον του γλύπτη που σμιλεύει το μάρμαρο για να προκύψει ένα άγαλμα, όπως κι ένα;

 

ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΥΤΟΦΩΤΟ

 

Η εξουσία του ποιητή

βρίσκεται

πάνω στην εξουσία των ανθρώπων.

Γι’ αυτό ,

φύλλο πλατύ θα γίνω

με φλέβες λεπτές δικτυωμένο.

Θα δέχομαι τον ήλιο κατακόρυφα,

σαν όπως άντρας

που άλλο δεν ξέρει από αλήθεια.

Θ’ αφήνω το χρώμα μου

να  υπερίπταται των αχρώμων

διάχυτο χάδι.

Αποτυπώνοντας την αφή μου

στα χέρια της κίνησης,

θα κάνω τη δύναμη ορατή.

Δύναμη που,

με την αδυναμία του ποιητή

θα είν’  εξισωμένη.   

 

Φαίδων Θεοφίλου

 

Με την ποιητική του συλλογή «Ο κύκλος της κοντινής ξαδέρφης», ο ποιητής συνεπαρμένος από την ομορφιά των τραγουδιών της μελωδικής Λέσβιας ποιήτριας, πλημμυρισμένος από αρώματα,  μοσχοβολιές, ρυθμούς, ευωδερούς έρωτες που γεννούσαν παθιασμένους στίχους, φέρνει στο σήμερα μια άλλη, μοσχοβολημένη εποχή με μόνη αλήθεια τις «ευωδιές της λυγαριάς, της μέντας και του μάραθου», σκεπασμένος «με τη χνουδωτή έκφραση των ροδακίνων’, έτοιμος να στήσει:

 

ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΡΟΗ

 

Ένας κόσμος το ποίημα, από μόνο του.

Μέσα του, ζητούν «δικαίωση» ο έρωτας,

το σώμα την αλήθεια του,

η ψυχή την τρικυμία και την άπλα της,

η νηνεμία, οι αισθήσεις,

τη συμμαχία του Νου.

 Αίσθημα και Νους

αντιπαλεύουν ισοδύναμα,

 

ίσαμε τη στιγμή που βρίσκεται αντιμέτωπος με την ερημιά που ζώνει τα νησιά μια νύχτα αποκαλυπτική της γυμνότητας του χώρου από την εγκατάλειψη και κάνει ένα:

 

ΝΥΧΤΕΡΙΝΟ ΣΧΕΔΙΟ

 

Σφιχτά βαστώ την ψυχή μου

ανάμεσα στις θύρες των ανέμων.

Τα έρημα νησιά περνώ στα δάχτυλα

και με το φως τους,

γαλβανίζω τη γυμνή αυτονομία των τοίχων

που κάποτε ήταν σπίτια.

……………

Τα λιθάρια τους ζευγαρωμένα με άστρα

κοιτάζονται κατάματα

όταν η νύχτα μισανοίγει τα χείλη της.

Στο χάραμα της μέρας,

μπάζει η ψυχή μου

ουρανό.

Με ένα «Σύντομο βιογραφικό» ποίημα που μας εισάγει στο ποιητικό του σύμπαν, αποκαλύπτει με θαυμαστή νηφαλιότητα τόσο τις θέσεις και τις προθέσεις του όσον αφορά τη δημιουργία, όσο και το πώς χειρίζεται και διαχειρίζεται τη σχέση του με την ποίηση ως έμπειρος και κατασταλαγμένος δημιουργός, σίγουρος για τον εαυτό του και το έργο του:

 

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

 

Τα δίνω όλα στην τέχνη μου 

δίχως να περιμένω κάτι.

Ελεύθερος από φιλοδοξίες,

ματαιοδοξίες,

αναγνωρίζεις

κι επιβεβαιώσεις.

Χωρίς ψευτοδαιμόνους να με ροκανίζουν,

ότι οι δαίμονές μου είν’ αληθινοί

και μ’ αναδεύουν

μέρα νύχτα.

Τη στάση ζωής και τη φιλοσοφία του αναφορικά με την αγωνία και την προβολή που συχνά γίνεται σαράκι και κατατρώει την ψυχή και την καρδιά των δημιουργών που νιώθουν αβέβαιοι και ανασφαλείς, διαχρονικά, αποτυπώνει με ένα σύντομο  ποίημα που κλείνει και τον «Κύκλο της κοντινής ξαδέρφης:

 

Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

 

Δεν είναι απαραίτητο να μιλά κανείς,

συνεχώς…

Υπάρχουν και τα βιβλία των άλλων,

η γοητευτική προσωρινότητα των σύννεφων,

η μονιμότητα του φλοίσβου,

η διάχυτη στη ρέμβη.

 

Θα τα ξαναπούμε…

 

Ωστόσο, αφήνει όχι μόνο το παράθυρο ανοιχτό για μια στιγμιαία διαφυγή από την άβολη πραγματικότητα, αλλά και μια θύρα, έστω μυστική, για μια επιστροφή στην ποίηση, για ένα καινούριο ξεκίνημα, αφήνει να αιωρείται ένα μήνυμα για κάτι γενναίο καινούριο που ετοιμάζεται να βγει στο φως!

 

 

19-12-2017

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top