Fractal

Ο διαδικτυακός Μεγάλος Αδερφός

Γράφει ο Μίνως-Αθανάσιος Καρυωτάκης //

 

«Ο κύκλος» του Ντέιβ Έγκερς, Εκδ. Κέδρος, σελ. 536

 

Η νεαρή Μέι Χόλαντ ζούσε μια βαρετή ζωή, δουλεύοντας σε μία δημόσια υπηρεσία. Όλα θα αλλάξουν όταν η φίλη της από το πανεπιστήμιο, Άνι, θα διαμεσολαβήσει για να προσληφθεί σε μία από τις σημαντικότερες εταιρείας που ασχολούνται με το διαδίκτυο, τον Κύκλο. Ο Κύκλος έχει γίνει γνωστός λόγω του πλήθους των υπηρεσιών που προσφέρει στο διαδίκτυο. Ένα από τα πιο δημοφιλή δημιουργήματά του είναι το «Αληθινό Εγώ». Η συγκεκριμένη υπηρεσία έχει καταφέρει να ενοποιήσει τους τραπεζικούς λογαριασμούς, τα προφίλ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, των λογαριασμών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κτλ. σε μια μοναδική διαδικτυακή ταυτότητα για κάθε χρήστη. Το «Αληθινό Εγώ» έχει προκαλέσει μια πρωτοφανή επανάσταση στον χώρο της τεχνολογίας, με αποτέλεσμα το 88% του πληθυσμού του πλανήτη να έχουν εγγραφτεί σ’ αυτό. Παράλληλα, η πρωτοποριακή αυτή εταιρεία στοχεύει στον αφανισμό της ιδιωτικότητας, πιστεύοντας ότι οι άνθρωποι πρέπει να παρακολουθούνται και να είναι διαρκώς συνδεδεμένοι, ώστε να μην τους δίνεται η δυνατότητα να παραβούν τον νόμο. Μέσα σ’ αυτόν τον περίεργο κόσμο, η Μέι θα βρει την ιδανική δουλειά, η οποία όμως όσο περνάει ο καιρός, φαίνεται να μην είναι τόσο ειδυλλιακή. Πρέπει να είναι διαρκώς συνδεδεμένη και ενεργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς στον κόσμο του Κύκλου δεν υπάρχει καιρός για μυστικά και ιδιωτικότητα.

Ο συγγραφέας του έργου, Ντέιβ Έγκερς, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι. Είναι εκδότης, μεταξύ άλλων, της σειράς Voice of Witness, που έχει μη-κερδοσκοπικό χαρακτήρα και αξιοποιεί την προφορική ιστορία για να ρίξει φως στην κρίση των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο. Έργα του έχουν προταθεί για το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας ΗΠΑ, το Βραβείο Πούλιτζερ και το Εθνικό Βραβείο του Κύκλου των Κριτικών, ενώ έχει βραβευτεί στις ΗΠΑ, στη Γαλλία και στη Γερμανία.

Στο παρόν έργο ο Έγκερς δημιουργεί μια δυστοπία, η οποία θυμίζει εν μέρει το εμβληματικό έργο του Τζωρτζ Όργουελ, 1984. Αυτή τη φορά ο Μεγάλος Αδερφός υπάρχει λόγω της εκμετάλλευσης του διαδικτύου και του καπιταλιστικού συστήματος. Το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο των τελευταίων ετών έχει συμβάλλει στην δημιουργία πανίσχυρων εταιρειών, που κυριαρχούν επί της πολιτικής. Οι εταιρείες έχουν πλέον τη δύναμη να κάνουν ό,τι θέλουν. Επιπλέον, μέσω της κεντρικής πρωταγωνίστριας ο Αμερικάνος συγγραφέας παρουσιάζει με ενάργεια τη σταδιακή διάβρωση του χαρακτήρα της Μέι, η οποία φτάνει σε σημείο να δέχεται ακόμα και όσα στο παρελθόν έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με τα πιστεύω της. Σ’ αυτόν τον αγώνα με το άγνωστο και τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου, πλάθεται εν τέλει ένα καταπιεστικό αύριο, από το οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς. Μέχρι και οι προσωπικές στιγμές βρίσκονται πλέον σε κοινή θέα, ενώ η επικοινωνία μεταξύ των ατόμων τείνει να θυμίζει καταναγκαστική εργασία. Ουσιαστικά όσοι αντιστέκονται ή διαφωνούν τίθενται στο περιθώριο με συνοπτικές διαδικασίες.

Εν ολίγοις, Ο Κύκλος είναι ένα ακραίο σε πλοκή βιβλίο, το οποίο όμως δεν απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα. Με την απλή του γλώσσα και την επίκαιρη θεματολογία του προσελκύει εύκολα τον αναγνώστη και καταφέρνει να τον κρατήσει μέχρι τέλους, παρά τις κοιλιές που εντοπίζονται στην πλοκή. Τέλος, τονίζει τη σημασία της ιδωτικότητας και φανερώνει ότι ο δρόμος που οδηγεί προς την κόλαση είναι συνήθως στρωμένος με καλές προθέσεις.

 

Dave Eggers

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top