Fractal
Home / FRACT-ALL / Δοκίμιο: “Ο Κόσμος μας σήμερα…”
13/04/2016, 12:34 μμ

Δοκίμιο: “Ο Κόσμος μας σήμερα…”

Του Νίκου Τσούλια // *

 

 

amare-habeo: Raoul Dufy (French, 1877-1953) Flowers, N/D Gouache on paper

Raoul Dufy (French, 1877-1953), Flowers, N/D

 

      Κάθε άνθρωπος βιώνει τη ζωή του όχι μόνο με το μικροπεριβάλλον του αλλά και με γενικότερα πεδία αναφοράς με ισχυρότερο εκείνο της πατρίδας του.  Η πολιτική και η οικονομία συναρτώνται εν πολλοίς με τα δρώμενα της χώρας του αλλά και με την ιστορία της και με τη σύγχρονη πολιτισμική της εξέλιξη.

      Ωστόσο, δεν αρκείται σ’ αυτούς μόνο τους ορίζοντες. Ενημερώνεται συστηματικά για τις διεργασίες στο παγκόσμιο σκηνικό, γιατί ξέρει ότι τον επηρεάζουν αλλά και γιατί η σκέψη του αρέσκεται να μαθαίνει τα πάντα. Προσπαθεί δε ανά πάσα στιγμή να ερμηνεύει τις εξελίξεις και να προοικονομεί το μέλλον μέσα από τις προβολές της φαντασίας και του ορθολογισμού του. Κάθε πολίτης θέλει να ξέρει σε τι Κόσμο ζει και το πώς αυτός εξελίσσεται.

      Βέβαια το όλο σχήμα της ανθρωπότητας ποτέ δεν είχε ενιαία χαρακτηριστικά˙ αντίθετα ήταν και είναι πολλαπλά τεμαχισμένο και από πλευράς ανάπτυξης και οικονομίας αλλά και πολιτικής και πολιτισμού. Ο πλουραλισμός των εκφράσεων είναι ίσως ο σημαντικότερος πλούτος του ίδιου του ανθρώπινου είδους και αποτελεί τη μαγιά για τη δημιουργία ενός πιο ελπιδοφόρου μέλλοντος. Ωστόσο, εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία δεν είναι η ποικιλομορφία του Κόσμου αλλά τα βαθιά χάσματα που προκαλούν ανισότητες και εντάσεις, πολέμους και σκιές βαρβαρότητας.

      Σήμερα μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το πιο βαθύ ρήγμα στην ανθρωπότητα δεν είναι ανάμεσα σε γεωγραφικά και πολιτικά / ιδεολογικά τμήματα αλλά στον τομέα της προόδου. Υπάρχει ένα δημιουργικό τμήμα της ανθρωπότητας που διατρέχει οριζόντια κάθε γωνιά του πλανήτη μας και το οποίο βρίσκεται σε τροχιά μόνιμης βελτίωσης της ζωής αλλά και σε δυναμική διαμόρφωσης ενός Κόσμου πολύ πιο όμορφου από το σημερινό. Αντίθετα υπάρχουν δυνάμεις βαρβαρότητας σχεδόν σε όλα τα έθνη – κράτη που αποβλέπουν στην χειραγώγηση και στην εκμετάλλευση του ανθρώπου, στο σκοταδισμό και στην επιβολή αυταρχισμού. Δεν παρακάμπτω τις κλασικές αναλύσεις και κυρίως εκείνες που έχουν μαρξιστική χροιά και διαλεκτική σύλληψη της πραγματικότητας, αλλά ισχυρίζομαι ότι η εικόνα της ανθρωπότητας είναι πολύ πιο σύνθετη από την παραδοσιακή της ταξικής θεώρησης ή του επιμερισμού του Κόσμου σε φωτεινά καισκοτεινά τμήματα με βάση τη γεωγραφία και την πολιτική.

      Έτσι, για να γίνω συγκεκριμένος, οι χώροι της επιστήμης και της τεχνολογίας, της εκπαίδευσης και της τέχνης, του πολιτισμού και του αθλητισμού διαμορφώνουν ένα κλίμα συνεργασίας και αλληλοκατανόησης μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του Κόσμου μας χωρίς να επηρεάζονται κατά πολύ από τους ποικίλους τεμαχισμούς της εξουσίας και του χρήματος, από τις τυφλές αντιπαλότητες του φονταμενταλισμού και από τις πολεμικές και τρομοκρατικές συγκρούσεις. Ένα μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας έχει διαμορφώσει μια κουλτούρα ειλικρινούς και γόνιμου διαλόγου και βιώνει σκηνές από ένα μέλλον που όλοι οραματιζόμαστε, ενός μέλλοντος ειρηνικού και καθολικής επικράτησης του ανθρωπισμού.

      Το «τμήμα» αυτό δεν έχει γεωγραφικά σύνορα, θα το βρούμε σε κάθε περιοχή και αποτελεί το προοδευτικό δυναμικό της ανθρωπότητας. Δεν έχει καμιά σχέση στην κουλτούρα και στην αντίληψη της ζωής ούτε με τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και την τρομοκρατία ούτε με την αδηφαγία του καπιταλισμού και τη φρίκη του θρησκευτικού φανατισμού. Και θεωρώ ότι η μεγάλη κατ’ ουσία αντιπαράθεση δεν είναι μεταξύ αυτών των «σκληρών αντιπάλων» – για παράδειγμα ιμπεριαλισμού και ισλαμισμού – γιατί και τα δύο αντιτιθέμενα ρεύματα κινούνται και εκφράζουν την ίδια σκοτεινή αντίληψη για την πραγματικότητα, την επιβολή της εξουσίας και του σκοταδισμού, την απαξίωση του ανθρώπου και την παρακμή του πολιτισμού.

      Σαφώς και μπορεί κάποιος να αντιτείνει σε αυτή την προσέγγιση την άποψη ότι τελικά οι μεγάλες αποφάσεις και οι βασικές γραμμές γραφής της ιστορίας διαμορφώνονται στο πεδίο της πολιτικής και εντός του πεδίου βαρβαρότητας που προαναφέρθηκε, και θα έχει απόλυτο δίκιο. Ωστόσο, θεωρώ ότι ο αγώνας για έναν ειρηνικό και δημιουργικό Κόσμο είναι πολύ πιο σύνθετος και δεν εξαντλείται στο κυρίαρχο πράγματι πεδίο της πολιτικής. Θεωρώ ότι έχει νόημα και αξία να προάγονται εκείνες οι αντιλήψεις και οι δραστηριότητες στους κόλπους της ενιαίας – ούτως ή άλλως όσον αφορά το μέλλον – ανθρωπότητας που επιμένουν και προάγουν την πρόοδο όλων των ανθρώπων και τη συνεργασία και τη φιλία των λαών.

      Δεν ισχυρίζομαι ότι η επιστήμη, η παιδεία και η τέχνη μπορούν να ανατρέψουν το παιχνίδι αντιπαράθεσης ιμπεριαλισμού και ισλαμισμού, που γίνεται όμως εντός του πεδίο της βαρβαρότητας, γιατί καμιά πλευρά δεν ευαγγελίζεται την πρόοδο παρά το σκοταδισμό και την εξαθλίωση του ανθρώπου ανεξάρτητα από το τι ισχυρίζεται η σκληρή προπαγανδιστική μηχανή και των δύο πλευρών. Ισχυρίζομαι ότι η επιστήμη, η παιδεία, η τέχνη μπορούν να αμφισβητήσουν την κίβδηλη αντιπαράθεση των σκοταδιστικών και βάρβαρων πολιτικών και να καλλιεργήσουν σ’ όλους τους ανθρώπους τις αξίες της ειρήνης και της συνεργασίας, της δημιουργίας και της προόδου.

susanzweig: tracy everly

tracy everly

 

 

 * Ο Νίκος Τσούλιας είναι καθηγητής σε λύκειο. Έχει εκλεγεί πρόεδρος της ΟΛΜΕ τέσσερις φορές (1996 – 2003). Διδακτορικό στην Ειδική Αγωγή. Δύο βιβλία: “Σε πρώτο πρόσωπο” και «Παιδείας εγκώμιον».  Συνεργάστηκε με: «ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ» (1980 – 1986), «ΕΞΟΡΜΗΣΗ» (1988 – 1996) και “ΤΟ ΑΡΘΡΟ” (2010- σήμερα) καθώς και με αρκετά περιοδικά. (https://anthologio.wordpress.com/)
  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top