Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Μετά την συνάφεια, όλοι αλλάζουν στο τέλος
29/08/2018, 11:59 πμ

Μετά την συνάφεια, όλοι αλλάζουν στο τέλος

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Georges Simenon «Ο ένοικος», Μετάφραση: Αργυρώ Μακάρωφ, εκδ. Άγρα, σελ. 220

 

Ο Σιμενόν υπήρξε τα πάντα προτού γίνει συγγραφέας: πλούσιος, πτωχευμένος, πωλητής βιβλίων, αρτοποιός, αλλά το 1919 προσελήφθη ως συντάκτης στην τοπική εφημερίδα Gazette de Liege αρθρογραφώντας ως κοσμικογράφος. Εξασκώντας πια και αυτό το επάγγελμα, είδε και έμαθε πολλά, εξοικειώθηκε με την ζωή της πόλης του, την πολιτική, την εγκληματικότητα, τις αστυνομικές έρευνες και τις τεχνικές εξιχνίασης εγκλημάτων. Κάπως έτσι και στη συνέχεια γεννήθηκε ο Μαιγκρέ. Ένας επιθεωρητής αλλιώτικος από τους άλλους. Ο Μαιγκρέ δεν στηρίζει τις εξιχνιάσεις του ούτε στην τρομερή ικανότητα να εξαγάγει συμπεράσματα ούτε στα αστυνομικά ευρήματα. Αντίθετα, στηρίζεται στην ψυχολογική διαίσθηση και στη βαθιά, ενίοτε μέχρι φιλευσπλαχνίας κατανόηση των κινήτρων και της ψυχοσυνθέσεως του δράστη.

Το συνολικό συγγραφικό έργο του που ανέρχεται σε περίπου 425 βιβλία, από τα οποία 136 ψυχολογικές νουβέλες, δεν περιλαμβάνει πάντοτε τον Μαιγκρέ. Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο ήδη διάσημος και από την κινηματογραφική μεταφορά του «Ένοικος» [υπ’ όψιν, πολλά από τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε 50 περίπου γλώσσες και πώλησαν περί τα 600 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως. Αρκετά από τα έργα του απετέλεσαν τη βάση σεναρίων για τουλάχιστον 171 κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές].

«Ο Ένοικος» λοιπόν, νουβέλα πρωτίστως ψυχολογική αν και είναι αστυνομική, μας δίνει από τις πρώτες σελίδες όλα τα ντεσού του φόνου. Και τον δολοφόνο.

Ο Ελί Ναζεάρ αφού δολοφόνησε έναν πλούσιο Ολλανδό για να τον ληστέψει μέσα σε ένα τρένο, θα πρέπει να κρυφτεί.

Ο Ελί Ναζεάρ είχε τυχαία συναντήσει στο πλοίο Τεοφίλ Γκωτιέ μόλις πριν από δυο εβδομάδες την Συλβί. Εκείνη επέστρεφε από το Κάιρο όπου ήταν κονσοματρίς σε καμπαρέ. Εκείνος ερχόταν από την Κωνσταντινούπολη στις Βρυξέλλες για μια υπόθεση χαλιών. Τα χαλιά δεν ήταν δικά του, αλλά αν τα πουλούσε θα κέρδιζε διακόσιες χιλιάδες φράγκα. Όμως ο Ελί Ναζεάρ προτίμησε να ερωτευτεί την Συλβί. Και να σκοτώσει για να κλέψει για χάρη της. Τα χρήματα τα μοιράστηκαν κι αμέσως μετά βρήκε καταφύγιο στο φοιτητικό ξενώνα της κυρίας Μπαρόν, μητέρας της Συλβί. Εκεί στην κουζίνα του ξενώνα θα περνά τον περισσότερο χρόνο του παρατηρώντας τους άλλους ενοικιαστές και παρακολουθούμενος απ’ αυτούς. Η ληστεία κι ο φόνος θα περάσει στα πρωτοσέλδα των εφημερίδων και τα χρήματα της κλοπής θα αποδειχθούν αριθμημένα κατά συνέπεια μη ξοδέψιμα. Στο μεταξύ αρχίζουν όλοι να τον υποπτεύονται, από την κυρία Μπερόν ως τους άλλους ενοικιαστές.

Ένα κομψοτέχνημα της ψυχολογίας του βάθους που ώρες ώρες θυμίζει Ρασκόλνικοφ και «Έγκλημα και τιμωρία» που δικαιώνει το ήδη γνωστό θεώρημα Γιούνγκ: «όταν δυο προσωπικότητες συναντηθούν, επηρεάζονται και αλλοιώνονται και οι δυο».

 

George Simenon

 

Η ιστορία εκτυλίσσεται σε βλέμματα, σιωπές, μικρές φράσεις κι ανάσες, σε ημιτόνια. Οι διάλογοι, εντελώς θεατρικοί, είναι αποκαλυπτικοί. Στο τέλος και μόνο από την συμπεριφορά των ηρώων έρχεται και η μεγάλη ανατροπή.

Μια ιστορία παρατήρησης και εσωτερικής και εξωτερικής αλλαγής. Σαν μαγική εικόνα η Συλβί, ο Ελί Ναζεάρ, η αδελφή της Συλβί και η μητέρα της η κυρία Μπαρόν θα καλύψουν όλη την γκάμα των συναισθημάτων αποδεικνύοντας εκείνο το σοφό σεφερικό στίχο «πού να μαζεύεις τα χίλια κομματάκια του κάθε ανθρώπου». Και στο φινάλε  «Οι πάντες σώζονται, εγώ δε μόνος απόλλυμαι» [Μέγας Αντώνιος] αλλά ο θρήνος και η συμπαράσταση στον Ναζεάρ θα είναι αποκαλυπτική.

Αστυνομικό, οντολογικό, ψυχολογικό μικρού μεγέθους μυθιστόρημα που αποδεικνύει όλο το συγγραφικό μεγαλείο του Σιμενόν. Χαρακτήρες σε εξαιρετικές καταστάσεις στο μικροσκόπιο με συμπεριφορές σχεδόν αρχετυπικές.

Το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστές τον Φιλίπ Νουαρέ και τη Σιμόν Σινιορέ (L’Etoile du Nord, σκηνοθεσία Pierre Granier-Deferre, 1982).

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top