Fractal

Το αίνιγμα του Εκκλησιαστή

Γράφει η Μαρία Λιάκου //

 

 

«Ο Εκκλησιαστής», Απόδοση: Θάνος Σαμαρτζής -Εκδόσεις ΔΩΜΑ-2017

 

«Όλα για το τίποτα, είπε ο Εκκλησιαστής. Όλα είν’ ανώφελα, όλα για το τίποτα.

Μία είναι η μοίρα των ανθρώπων, δίκαιων και άδικων, φτωχών και πλούσιων, δούλων και ελεύθερων: ο θάνατος. Τα καλά θα χαθούν. Οι προσπάθειες θ’ αποτύχουν. Τα όνειρα θ’ αποδειχτούνε χίμαιρες. Μα οι έγνοιες δε θα κοπάσουν.

Ο Εκκλησιαστής παραμένει ένα αίνιγμα. Την ίδια στιγμή που χαρακτηρίζεται ως το σκοτεινότερο κείμενο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο Εκκλησιαστής περιγράφεται και σαν ένας φιλοσοφικός ύμνος στη χαρά. Ίσως γιατί τόλμησε να βυθιστεί πέρα ως πέρα στο σκοτάδι της ματαιότητας, για να βρει ένα πράγμα αληθινά φωτεινό.

Η χαρά του κόπου. Αυτό είναι το μερτικό του ανθρώπου, το μόνο πράγμα που αξίζει στις μετρημένες μέρες της ζωής του. Μα οι έγνοιες δε θα κοπάσουν.

Ανώφελο κι αυτό,
ανεμοκυνηγητό.»

 

Ο Εκκλησιαστής γράφτηκε κατά πάσα πιθανότητα τον 3ο αιώνα π.Χ. Περιλαμβάνεται στην εβραϊκή Βίβλο και τη χριστιανική Παλαιά Διαθήκη.» Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου.

Το ερώτημα ποιος τελικά έγραψε τον Εκκλησιαστή δεν μπορεί να απαντηθεί ακόμα και σήμερα. Είναι έργο του Σολομώντα; Το έγραψε κάποιος μεταγενέστερος συγγραφέας;  Έχουν επιμεληθεί πολλά άτομα το κείμενο στο πέρασμα του χρόνου; Πάντως ακόμα θέτει ερωτήματα μια και ένα τόσο ιδιαίτερο βιβλίο- κείμενο έχει συμπεριληφθεί στην Παλαιά Διαθήκη καθώς και στην Εβραϊκή Βίβλο.

Ο σημερινός αναγνώστης χωρίς να σταθεί στο αν είναι ένα βιβλίο –κείμενο χριστιανικό ή εβραϊκό μπορεί να το απολαύσει. Η έκδοση είναι πολύ φροντισμένη και ποιοτικά δίνει ένα στίγμα πολύ προσεγμένης εργασίας. Το κείμενο ρέει σε γλώσσα λιτή και κατανοητή. Η προσέγγιση του  από τον αναγνώστη είναι εύκολη και ενδιαφέρουσα. Εκτός  από την χαρά της ανάγνωσης του κειμένου που όντως είναι μεγάλη έχει και ένα εξαιρετικό Επίμετρο. Αυτό το μέρος του βιβλίου το κάνει ακόμα  πιο σύγχρονο και ενδιαφέρον. Ο κόσμος του Εκκλησιαστή αναλύεται και ο αναγνώστης δεν θα αισθανθεί ανεπαρκής στην κατανόηση του. Το πλαίσιο της αντίληψης του κειμένου αναπτύσσεται με  ενδιαφέρουσες σκέψεις –διερευνήσεις. «Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε πως ο Εκκλησιαστής μας καλεί να δούμε τη ζωή ολόκληρη σαν ένα παιχνίδι˙ ότι δεν έχει σημασία τι θα κάνουμε , τι θα καταφέρουμε, σε τι θα δώσουμε την ψυχή μας· ότι ο αγώνας είναι μονάχα η αφορμή, το πρόσχημα, για τη χαρά που μπορεί να βρούμε μέσα σ’ αυτόν» σελ 121.

Ο Θεός πώς είναι μέσα στο κείμενο του Εκκλησιαστή; «Ο θεός  του Εκκλησιαστή δεν είναι σπλαχνικός» σελ.116. Δίδονται όμως ενδιαφέρουσες απαντήσεις χωρίς εκκλησιαστικό δογματισμό αλλά με μια φιλοσοφική προσέγγιση που σίγουρα θα κάνει τον αναγνώστη να αναζητήσει περισσότερα στοιχεία μέσα από άλλα κείμενα. Θα τον στείλει σίγουρα σε μια Βιβλιοθήκη (Τι σπουδαίο αυτό)! Το βιβλίο απευθύνεται σε ένα ευρύ αναγνωστικό κοινό.

Βρήκα πολύ δυνατό σημείο της έκδοσης ότι το Επίμετρο είναι μετά το κείμενο. Έτσι ο αναγνώστης μυείται  και απολαμβάνει την χαρά της ανάγνωσης. Η όποια ανεπάρκεια του δεν τον εμποδίζει καθόλου να το χαρεί το βιβλίο. Παραθέτω δύο μικρά αποσπάσματα που με έκαναν αμέσως να τα αντιγράψω στο σημειωματάριο μου και να τα διερευνήσω περαιτέρω.

Το συστήνω ανεπιφύλακτα. Κάνε το δώρο στον εαυτό σας και στους φίλους σας. Διαμαντάκι για την Βιβλιοθήκη σας.

 

«12 Ξέρω πως καλό στον κόσμο δεν υπάρχει

           Πλην η χαρά της ζωής

           Και ο καλός αγώνας» σε. 24

 

Και

 

«18 Μαζεύεις γνώση, μαζεύεις σοφία,

         Μαζεύεις μέσα σου λαβωματιές»

 

 

* Ο Θάνος Σαμαρτζής γεννήθηκε το 1982 στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και φιλοσοφία στο Παρίσι. Είναι διευθυντής των εκδόσεων “Δώμα”.

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(2017) Για την αγάπη, Άρτος Ζωής
(2015) Δικαιοσύνη και δίκαιο, Άρτος Ζωής
(2012) Ο θεός της Βίβλου και ο θεός των φιλοσόφων, Άρτος Ζωής
Μεταφράσεις
(2017) Επίκτητος, Η ελευθερία, Δώμα
(2017) Ο εκκλησιαστής, Δώμα
(2013) Bastiat, Frédéric, 1801-1850, Η σπασμένη τζαμαρία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [μετάφραση, επιμέλεια σειράς]
(2013) McDowell, John, Ο νους και ο κόσμος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
(2012) Strayer, Joseph R. ,1904-1987, Γιατί γεννήθηκε το κράτος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [μετάφραση, επιμέλεια σειράς]
(2012) Jullien, François, 1951-, Εγκώμιο της απραξίας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [μετάφραση, επιμέλεια σειράς]
(2010) Dworkin, Ronald, 1931-2013, Η αυτοκρατορία του νόμου, Ευρασία
(2009) Gilson, Etienne, Το ον και η ουσία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
(2008) De Robespierre, Maximilien François Marie Isidore, Αρετή και τρομοκρατία, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου
Λοιποί τίτλοι
(2016) Cohen, Gerald Allan, 1941-2009, Αν θέλεις την ισότητα, γιατί είσαι τόσο πλούσιος;, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [επιμέλεια]
(2013) Συλλογικό έργο, Αυτοί δεν είναι σαν εμάς, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [επιμέλεια σειράς]
(2012) Micklethwait, John, Η εταιρεία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [επιμέλεια σειράς]
(2012) Κονδύλης, Παναγιώτης, 1943-1998, Η κριτική της μεταφυσικής στη νεότερη σκέψη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [επιμέλεια σειράς]
(2012) Κονδύλης, Παναγιώτης, 1943-1998, Η κριτική της μεταφυσικής στη νεότερη σκέψη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [επιμέλεια σειράς]
(2012) Heimsoeth, Heinz, 1886-1975, Τα έξι μεγάλα ερωτήματα της δυτικής μεταφυσικής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [επιμέλεια, επιμέλεια σειράς]
(2012) Hilson, Mary, Το σκανδιναβικό μοντέλο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [επιμέλεια, επιμέλεια σειράς]
(2009) Sluga, Hans, Φρέγκε, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης [επιμέλεια]
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top