Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Πέρα από τα γεγονότα
04/10/2017, 2:18 μμ

Πέρα από τα γεγονότα

Γράφει η Άννα Γρίβα // *

 

Γιώργος Λίλλης, “Ο Άνθρωπος τανκ”, θράκα, 2017

 

Με ποιον τρόπο μπορεί να σμίξει το σκληρό και αβέβαιο παρόν με την αθωότητα ενός χαμένου παιδικού κόσμου;  Πώς η μνήμη και καταγραφή του εδώ και του τώρα μπορούν να εμπλακούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να φέρνουν στην επιφάνεια τις βαθύτερες και πάντα ζωντανές αγωνίες της ύπαρξης;

Ο Γιώργος Λίλλης κατορθώνει στην τελευταία του ποιητική συλλογή να χειριστεί την εμπλοκή των παλιών και των νέων τραυμάτων μέσα από έναν ιδιαίτερο ποιητικό τρόπο, που εξαιτίας της λιτότητάς του περισσότερο αποκαλύπτει και καταγράφει, παρά συμβολίζει και αποκρύπτει: καταγράφει τη μετανάστευση, τα ματαιωμένα όνειρα, την προδοσία των ιδεολογιών, την εσωτερική μοναξιά, αλλά και τη δύναμη να συνεχίζει κανείς να πορεύεται μέσα από τραύματα και διαψεύσεις. Οι γονείς, τα αδέρφια, οι συνομήλικοι φίλοι, ακόμη και τα κατοικίδια ζώα, εμπλέκονται με άλλα αφανή πρόσωπα της ιστορίας ή με αναφορές σε πρόσωπα των γραμμάτων και στα έργα τους. Το οικείο περιβάλλον παλεύει πάντα με τις ματαιώσεις του, όπως ο πατέρας, που προσπαθεί να πιαστεί από όσα μπόρεσε να περισώσει ως ιδανικά του – έστω κι αν η ίδια η πραγματικότητα τα έχει πια ακυρώσει:

εμείς δεν είχαμε να φάμε

εσείς δεν ξέρετε πώς είναι

να πεινάς

εσείς δεν ξέρετε τίποτα

γι’ αυτό δουλέψαμε εμείς

για να μάθετε εσείς

…

σε ακούω πατέρα

στη γωνία στριμωγμένος

χρόνια σε ακούω

κι αλήθεια τι με νοιάζουν όλα αυτά

εγώ θέλω να ζήσω πατέρα

Άλλοτε πάλι είναι τα βιβλία που προσπαθούν να θεραπεύσουν τις διαχρονικές πληγές, όπως ο Λουκιανός που βάζει τον γελωτοποιό να αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο των φιλοσόφων:

Φαφλατάδες, να σας δω πώς θα αντιμετωπίσετε

τον θάνατο.

Συχνά όμως κάνουν την εμφάνισή τους και οι άνθρωποι, που αν και η ιστορία δεν κατέγραψε το όνομά τους, υπήρξαν οι φορείς του αγώνα για μια – εκ των προτέρων ίσως – χαμένη ευτυχία, όπως ο άντρας της Τιεν Αν Μεν, που κανείς δεν έμαθε ποτέ το όνομά του ή ο γερο-Τζίμης, ο μετανάστης:

που σπατάλησε

τα καλύτερά χρόνια της ζωής του

να κουβαλά μπανάνες

για να μεγαλώσει αυτά τα παιδιά

που ούτε ένα τηλέφωνο δεν τον παίρνουν

και με τη γυναίκα του οχτώ χρόνια πεθαμένη

τον γερο-Τζίμη που ονειρεύεται λιβάδια

ναι, λιβάδια

γεμάτα παπαρούνες

 

Γιώργος Λίλλης

 

Η συλλογή δομείται με τον τρόπο ενός λυρισμού που παραμένει λανθάνων στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου, αλλά κάνει την εμφάνισή του απροσδόκητα, όταν ο ποιητής επιδιώκει – και κατορθώνει – μια αποκάλυψη πέραν των γεγονότων: εκεί που το ποίημα ανοίγεται από το εφήμερο ερέθισμα σε μια βαθειά αλήθεια:

έχω κι εγώ στίγματα στο κορμί

ένιωσα το κάψιμο

του πυρακτωμένου σίδερου

 

σαν πούπουλο τώρα αιωρείται

η αλλοτινή μου ομορφιά

αιφνίδια και συναρπαστική

όπως συμβαίνει συχνά

με λευκοφόρους αγγελιοφόρους

σε κήπο γεμάτο τριανταφυλλιές

Όλο το βιβλίο το διαπερνά ένας λυρισμός άγριος και σκληρός, που τελικά όμως έχει μια καίρια ποιητική λειτουργία, αφού συντελεί στο να βρούμε έναν κόσμο τρυφερό στον πυρήνα του και ανθρώπινο: πάντοτε άλλωστε το σκληρότερο περίβλημα υπάρχει για να προστατεύσει τον πιο ευάλωτο και πολύτιμο καρπό.

 

 

* Η Άννα Γρίβα γεννήθηκε το 1985 στην Αθήνα. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στην Αθήνα και Ιστορία της Λογοτεχνίας στη Ρώμη. Έχει εκδώσει τέσσερα βιβλία ποίησης, το τελευταίο με τίτλο «Σκοτεινή κλωστή δεμένη» (Εκδ. Γαβριηλίδη, 2017). Είναι μεταφράστρια ιταλικής λογοτεχνίας. Συνεργάζεται με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Ποιήματα και πεζά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ισπανικά.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top